رنگین کمان آسمان: کمال الدین فارسی و دیتریش دو فرایبرگ

در این نوشتار آراء و تعلیلات دانشمندان یونانی، اسلامی و لاتینی دربارة رنگین‌کمان، از ارسطو تا دیتریش دو فرایبرگ و کمال‌الدین فارسی بررسی شده است. از نظر ارسطو، رنگین‌کمان حاصل تابیدن نور بر ذرّات آب در ابر است. در جهان اسلام ابن هیثم که نخستین بار تحوّلی جدید در شناخت نور یا اپتیک قدیم پدید آورد، با «روش تجربی» به توضیح رنگین‌کمان پرداخت. چند قرن بعد کمال الدین فارسی به تفسیر نوشته‌های ابن هیثم همت گماشت و با ساخت مُدلی، عوامل و زمینه‌های تشکیل رنگین‌کمان را بازسازی کرد. در جهان لاتینی نیز پس از ترجمة میراث نورشناختی اسلامی، روبرت گروستت و آلبرت لوگراند از جملة نخستین کسانی بودند که به مطالعة این پدیده پرداختند؛ اما در واقع کشف علت پدیدة رنگین‌کمان در جهان لاتینی مدیون دیتریش دو فرایبرگ است. توضیحات دیتریش حدود سال‌های ۱۳۰۵م/۶۰۵ ق، یعنی همان سالی که فارسی نتایج تحقیقاتش را منتشر کرده بود، ارائه شد.

نویسنده : برنارد مت

منبع : مجله تاریخ علم