میرزا قاسم - میرزا محمد قاسم قاسمی گنابادی

جنسیت: مرد
نام پدر: میر سید عبدالله حسینی
تخلص: قاسمی
تولد و وفات: (۹۳۰ -۹۸۴ - ۹۸۲) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
از سادات گناباد و در سرودن شعر ، خصوصاً مثنوی ، و همچنین در معما توانا بود. کلانتری گناباد به خاندان او اختصاص داشت و بعد از پدر ، وی به این مقام رسید. ولی این شغل را به برادر خود ، میرزا ابوالفتح ، واگذاشت. قاسمی در شعر و ادب شاگرد هاتفی بود و در دانش عقلی از محضر غیاث‌الدین منصور دشتکی شیرازی بهره برد. وی به دربار شاه اسماعیل و شاه طهماسب راه پیدا کرد و دو مثنوی برای آنها سرود ، ولی چون شاه طهماسب در برابر آنها چیزی به او نپرداخت دربار صفوی را رها کرد و به دیار بهکر رفت و به خدمت محمودخان ، والی دیار بهکر ، درآمد. در اواخر عمر بیشتر با اهل دانش و ادب سر می‌کرد و به عبادت و ریاضت مشغول بود و هرچه در تملک داشت وقف بارگاه امام علی‌بن موسی‌الرضا (ع) نمود. در سخن قاسمی تأثیر مستقیم پیروان نظامی به‌ویژه جامی و هاتفی آشکار است. قاسمی در منظومه‌های خود کوشش کرده تا تاریخ پادشاهی و جنگ‌های سه تن از پادشاهان سده نهم و دهم را به‌ نظم آورد. تعداد مثنوی‌های او را برخی از تذکره‌ها چهار و بعضی هفت و بیشتر دانسته‌اند. او به رسم مثنوی‌سازان ، منظومه‌های پنج‌گانه نظامی را جواب گفته اما عدد مثنوی‌های او از پنج تجاوز کرده و در برابر اسکندرنامه منظومه‌های دیگر بر آنها افزوده است. از اختصاص‌های مثنوی‌های او ، آوردن ابیات بسیار در توحید و نبوت و امامت است. از آثار وی "شاهنامه" یا "شهنشاه‌نامه" یا "شاهنامۀ ماضی" یا "شاه اسماعیل‌نامه" و "شاهنامۀ نواب عالی" تقسیم کرده‌اند؛ "لیلی و مجنون"؛ "خسرو و شیرین"؛ "کارنامه" یا "گوی و چوگان" ، در وصف گوی بازی؛ "عاشق و معشوق"؛ "شاهرخ‌نامه"؛ "زبدهٔالاشعار"؛ "عمدهٔالاشعار" ، در صفت کعبه و مدینه؛ "ساقی‌نامه".

منبع : مطالب ارسالی