نگاهی به وضعیت بیکاری و عوامل به وجود آورنده آن در شهرستان گیلانغرب

بیکاری یعنی نبودن درآمد و یا پایین بودن درآمد یک خانواده . بیکاری باعث پایین آمدن کیفیت زندگی و به خطر انداختن ارزشهای اجتماعی میشود ارزشهایی که نبود آن در جامعه بیماری اجتماعی محسوب میگردد. انسان زمانی که بیکار است نیازهای اولیه زندگی او بر آورده نمی شود و همین معضل عامل اصلی اختلالات روانی بسیاری در میان جامعه می باشد.
خانواده به عنوان اولین نهادی که از بیکاری ضرر و زیان فراوانی متحمل میشود ، در اثر این شرایط نامساعد کارکردهای منفی بسیاری را هم تجربه میکند. با نگاهی به سلسله عوامل به وجود آورنده جرم متوجه میشویم که بیکاری یکی از مهمترین دلایل جرم محسوب میگردد.نهاد خانواده در کنار بیکاری سرپرست یا فرزندان در شرف اشتغال خویش : بالا رفتن سن ازدواج ، انحرافات اجتماعی ، اعتیاد ، بی اعتمادی ، افسردگی و ناامیدی ، طلاق و مشاجرات خانوادگی و دیگر آسیب های اجتماعی را به عینه تجربه میکند و چه تجربه دردناک و تلخی .
بیکاری با مسائل یاد شده در بالا ارتباط تنگاتنگ دارد.هر زمان درآمد و اقتصاد خانواده ای با مشکل مواجه شود و سرچشمه های اصلی آن خشک گردد ، بستگی به شرایط موجود در هرخانواده یکی از مسائل بالا نمود پیدا میکند و همان یک مود زمینه ساز دیگر معضلات میگردد بنابراین وجود این مشکلات نشان دهنده این مهم است که باید به رفع بیکاری در جامعه توجه جدی شود و از طریق تشکیل کارگروه های ویژه متناسب با شرایط هر منطقه در قبال کار کارشناسی به رفع آن اقدام گردد.
اما در استان کرمانشاه و به ویژه شهرستان گیلانغرب ، شهرستانی که مردان و زنان غیورش در دوران دفاع مقدس که صحنه آزمایش و دفاع از حیثیت و وطن بود ، خوش درخشیدند و مدال دومین شهر مقاوم کشور را از دستان رهبر معظم انقلاب بر گردن آویختند امروزه با این معظل دست به گریبانند و خانواده ای نیست که یک یا دو جوان بیکار و بعضا سه جوان بیکار نداشته باشد. مگر همین دیروز نبود که مردم محروم اما دلیر و شجاع این سامان ۸ سال از بهترین ایام زندگی خویش را در شیارها و دره های اطراف شهر گیلانغرب سپری کردند اما به امید آنکه فردایی روشن در انتظار آنها است ضمن تحمل آن شرایط سخت و غیر قابل تحمل ، جبهه های جنگ را به فرمان امام راحل(ره) را نیز اداره کردند. قید زن و فرزند را زدند تا از انقلاب اسلامی دفاع کنند. حال سزاوار است که فرزندان بسیجیان دیروز امروز از بیکاری و عدم اشتغال رنج ببرند؟ آیا از یاد برده ایم آن همه ایثارها و از خودگذشتگی ها را ؟
اگر نگاهی به گذشته ایندیار بیاندازیم خواهم دید عواما متعددی در بروز چنین آفتی تاثیر گذار بوده اند:
مهمترین مسئله ضعف مدیریت اجرایی شهرستان بوده است. گیلانغرب با وجود دارا بودن پتانسیل های بسیار در زمینه نیروی انسانی متخصص و بستر های اشتغالزا همیشه از نبود افراد توانمند در راس مدیریت اجرایی خود رنج میبرده است .
به استثنای یک یا دو مقطع کوتاه مدت ، اکثر مدیرانی که برای یان شهرستان انتخاب می شده اند از توان و تخصص لازم برای رفع موانع توسعه در گیلانغرب را نداشته اند. که متاسفانه مسولین استان هیچگاه فکر تغییر این نگرش در انتخاب افراد کلیدی برای تصدی پست های اجرایی این شهرستان را در ذهنشان خطور نکرده است و هیچگاه تخصص را در تعیین مدیریتها مد نظر نداشته اند و در جابجای ها تغییر به احسن را مد نظر نداشته اند.و اینچنین است که مردم محروم این سامان امروز باید تاوان این انتصاب های غیر کارشناسی را بپردازند. که نمونه بارز آن آمار بالای بیکاری و ده ها مشکل ریز و درشت دیگر است. عدم توجه در تعیین نیروهای اجرایی امروز علاوه بر آمار بالای بیکاری باعث مشکلات عدیده دیگری هم شده است که از آن میان میتوان: به نابودی کامل اکوسیستم طبیعی گیاه مورد سبز، که بزرگترین توده آن در سراسر خاورمانیه در شرهرستان ماقرار داشت و که میتوانست در بخش اکوتوریسم ، تامین دارویی کشور و ...کابردهای فراوانی داشته باشد، نابودی بخش اعظمی از منابع طبیعی منطقه که سرمایه ای برای آیندگان محسوب میگردد، که نمونه بارز آن منطقه طبیعی ناودار و منابع طبیعی دشت دیره میباشد ، مورد دیگر عدم پیشرفت فیزیکی طرح های اجرایی در منطقه که به عنوان نمونه طرح بهسازی جاده گیلانغرب در مسیر چله ، سد کله شک و... میباشد، نبود پزشکان متخصص در شهرستان ، عدم امکانات سونوگرافی ساده در شهرستان و ..... و دهها و بلکه صدها مشکل دیگر که در این جا بحث از آن ما را بی راهه میبرد.
مورد مهم دیگر که در بروز معظل بیکاری که بیشتر دامن گیر جوانان مستعد و تحصیلکرده این دیار است مد نظر میباشد ، نبود بنگاه های تولیدی و اشتغالزا به معنای حقیقی و .... میباشد. که این مسئله هم ناشی از کم توجهی مسولین چه در گذشته و چه در حال بوده است .این یک واقعیتی است که استان کرمانشاه از لحاظ بیکاری در میان سایر استانهای کشور در رده های بالا جای میگیرد و شهرستانهای تابعه این استان نیز به تبع مرکز ، نیز دارای بالاترین رقم بیکاری هستند.که جای دارد برای رفع آن اقدامات ضربتی و آنی صورت پذیرد.
از مسائل دیگری که در بروز بیکاری موثر است ضعف ساختاری درآمد کارکنان دولت است که در شهرستانهای کم جمعیت که تنها منبع درآمد کارکنان دولت حقوق بخور و نمیر!! آن عزیزان میباشد، این عزیزان بر اثر فشار زندگی و بالانس نبودن دخل و خرج با اقدام به تاسیس شغل دوم و حتی سوم جای دیگر افراد را که از بیکاری رنج میبرند اشغال میکند.امروز ما شاهد کارمند- مغازه دار ، کارمند شرکتی ، کارمند حسابدار ، کارمند ....... و حتی مشاغل دیگر.که رفع این معظل همت مسولان رده بالای کشور و نمایندگان مجلس را می طلبد .
بن بست جغرافیایی عامل دیگر بیکاری است.گیلانغرب به دلیل قرار نگرفتن در مسیر راه های پرتردد و اصلی ، به یکی از شهرستا نهای محروم تبدیل گشته است و جوانان جویای کار دومین شهر مقاوم کشور در نبود حتی یک کارخانه کوچک و اشتغالزا مجبورند برای تامین معاش و نپذیرفتن ننگ بیکاری ، جلای شهر و دیار کنند و در شهرهای بزرگی که به میمنت داشتن نمایندگان مجلس نشین پر توان و خدمتگزار ،مملو از بنگاه های تولیدی و اشتغالزا هستند به کارهای سخت بپردازند و در کنار آن سختی شرایط کار دوری خانواده را هم به جان بخرند.که برای برطرف نمودن این عامل بیکاری همت نماندگان استان را میطلبد تا با اجرایی کردن طرح ملی راه آهن غرب کشور و عبور آن از شهرستان گیلانغرب تا حدودی این مسئله را منتفی سازند.
آری کم توجهی مسولین و ضعف مدیریت اجرایی و بی توجهی کامل نمایندگان مجلس شورای اسلامی در رفع موانع توسعه در این منطقه( هر چند وظیفه اصلی نماینده مجلس قانون گذاری و نظارت بر اجرای صحیح قوانین است ولی عرف سیاسی کشور ما نماینده را به عنوان یکی از اهرم های چانه زنی در تقسیم بودجه تبدیل نموده است و نماینده که توان بیشتری داشته باشد سهم بیشتری هم نصیب منطقه خود خواهد نمود برای تایید این مدعا نگاهی به استانهای دیگر بیاندازید) ، بن بست جغرافیایی و دوری از مرکز استان در بین جمعیت جوانان مستعد این سامان پدیده ای را به وجود آورده است که امروز در به وجود آمدن دیگر ناهنجاریهای اجتماعی موثر و شاید عامل اصلی است.
البته در کنار بیکاری دایمی ، بیکاری فصلی هم در شهرستان ما وجود دارد که نمونه باز آن خیل کارگران ساختمانی هستند که میدان مرکزی شهرستان مکان تلاش بیهوده آنها برای یافتن صاحب کار موقتی تنها برای یک روز کاری است. و اگر خود را به جای آن افراد قرار دهیم ،خواهیم دید که زندگی به قول شاعر آنچنان هم زیبا نیست ،بلکه بسیار خشونت بار و ناجوانمرد است.
این پدیده شوم که سایه به سایه جوانان این سامان حرکت میکند بیکاری است. و توجه جدی مسولین را میطلبد.در کنار مسولینی که انصافا دل به خدمت بسته اند و تمام هم غم آنها رفع مشکلات مردم است هستند کسانی که احتمالا به دلیل رانت خانوادگی این معظل در همسایگی آنها وجود ندارد و در شهرستان ما هم نمونه های بارز آن به عینه وجود دارد و در برخی ادارات اظهر و من الشمس است. به گونه ای که فرزندان تحصیلات پایین نورچشمی این عزیزان ، بر فلان جوان تحصیلکرده بیکار روستایی که پدر و مادر فلاکت زده ، پیر و محرومی دارد ترجیح داده میشوند. که پر واضح است روی سخنم با اینگونه مسولین نیست بلکه عزیزان خدمتگزار را مد نظر دارم .
بنابر این در کنار مسائل یاد شده اگر رقم بالای تورم و گران شدن ارزاق عمومی و بی ارزش شدن پول را به حساب آوریم خواهیم دید که جوان بیکار با هزار آرزوی در سینه خفته ، بدون مساعدت مسولین دلسوز نمیتواند بر مشکلات خویش فایق آید و هر لحظه امکان افتادن جوانان بیکار در دام هزاران معظل اجتماعی وجود دارد. اگر میخواهیم جامعه ما سالم باشد باید توجه جدی به امر جوانان داشته باشیم و شعار را به عمل برسانیم .
▪ چند پیشنهاد:
۱) انتخاب افراد متخصص در پست های حساس و اجرایی شهرستان(نه اینکه فلان فرد با سفارش نماینده یا افراد دیگر پست های حساس را غصب کنند)
۲) سرمایه گذاری دولت و اشخاص حقیقی در شهرستان در راستای ایجاد اشتغال.
۳) جلوگیری از اجرای طرح های ضرر ده و توجه به طرح های سود رسان و اشتغالزا.
۴) رسیدگی دقیق دراجرای پروژهای موسوم به طرح های زود بازده که بعضا شاهد عدم اجرای آنها و تنها افزایش نقدینگی و بالا رفتن تورم بوده ایم.
۵) تبدیل سد مخرنی کله شک به یک مکان تفریحی سیاحتی برای خروج شهرستان از بن بست جغرافیایی و در راستای آن اشتغال تعداد کثیری از جوانان این دیار.
۶) بومی گرایی در استخدام نیروهای انسانی جهت انجام پروژهای ملی در منطقه از جمله سد زاگرس و سد کله شک که متاسفانه این مسئله کاملا رعایت نگردیده است.
۷) تصویب و اجرایی طرح یا لایحه ای در مجلس شورای اسلامی مبنی بر تخصیص بخشی از درآمد معادن هر شهر به اشتغال جوانان آن شهرستان.
۸) و ...
به امید روزی که جامعه ما هم عاری از بیکار باشد

منبع: هفته نامه صدای آزادی
علیرضا گودرزی