چشمــــه میـــــشی

ایــــــن چـــــشـــــمـــــه در ۵ کــــیــــلــــومـــتــــری شـــمــال شــرقــی سی سخت قرار دارد و از مــوقــعــیــت مــنـاسـبـی بـرای ایـجـاد تفرجگاه ‌برخورد ار است. آب این ‌چـشـمـه کـه از کـوه دنـا سـرچـشـمـه می‌گیرد، نمای طبیعی زیبایی را به وجود آورده‌‌‌‌‌، آب و سرسبزی درختان پیرامون این چشمه فضای مناسبی برای گذران اوقات فراغت فراهم آورده است .
● ‌رودخانه آب شور
طـول ایـن رودخـانـه ۴۵ کـیـلـومتر و ارتفاع سرچشمه آن از سطح دریا ۲۰۵۰ ‌متر است. این رودخانه از دامنه کوه های دل مهتر و تنگ یا سیلوم در۴۰‌کـیـلـومـتـری شـمـال شرقی دهدشت سرچشمهمی گیرد و از طریق دره لاش به سوی شمال غربی روان می شود. پــــــــس ازطـــــــی حـــــــدود ۱۵ کیلومتر، کوه سیلوم را دور زده و از طــــــــریــــــــق دره جـنـوبـی کوه" باسوری" و دره شمالی کوه پنبه به سوی روستای " کان مسی" روان مـی گـردد. ‌در این روستا این رودخانه با یک ریـــزابـــه کـــوچـــک شــمـــالـــی مــخـلـوط مـی شـود و بـه نام رودخـــانـــه سـوررو بـه جـنـوب سرازیر می شود و ضمن عبور از منطقه لاش روستای "دلی یک " را سیراب می سازد و از دره شرقی کوه سیل سیلک به سوی جنوب شرقی روان مـی شـود و بـالاخـره در غرب روسـتــای انـدرون بـه رودخـانـه مـارون می پیوندد.
● رودخانه قلات
طول این رودخانه ۴۵ ‌کیلومتر و ارتفاع سر چشمه آن از سطح دریا ۱۹۵۰‌متر است. این رودخانه از دامنه کـوههای سفید کوه ‌و تـنـبــلان در۵۷ ‌کـیـلــومـتـری جـنــوب شــرقــی رامـهـرمـز سرچشمه می گیرد و از طریق تنگ سندان به سوی جنوب غربی سرازیر می شود و‌در ۲ ‌کیلومتری جنوب شرقی روستای قلعه مامبی تغییر مسیر می دهد و به سوی جنوب شرقی جاری می شود و ضمن عبور از کنار روستاهای شاه ولی، چهگاه و پای تاوه با ریزابه های متعددی که از شمال و غرب سرچشمه گرفته اند ، مخلوطمی گردد سپس در روستای جان خانی در ۳۲ ‌کیلومتری شمال غربی دهدشت به رود مارون می پیوندد.‌
● ‌رود بشار
ایـن رودخـانـه از جـنـوب شـرقـی بـویـراحـمـد عـلیا(از کوههای اردکان و ممسنی در استان فارس) سرچشمه می گیرد و به سوی شمال شرقی بویراحمد سفلی پیش می رود. سرچشمه های اصلی این رود ، نهرهای گنجگون تیزآب و تنگ سرخ است. ‌این رودخانه که بیشتر در شرق و شمال شرقی استان جریان دارد. در مسیر خود از شهر یا سوج عبور می کند و به سمت "دورا هان "پیش می رود. پس از عبور از شمال شرقی منطقه و پس از ورود به رودخانه خرسان، در پوزه شمالی دنا‌از مناطق شمال بویر احمد سفلی و طیبی گذشته، با نام بارز به رودکارون می پیوندد وبه سوی خلیج فارس سرازیر می شود.
● رودخانه تغار
طول این رودخانه ۴۰ ‌کیلومتر وار تفاع آن از سطح دریا ۲۰۰۰ ‌متر است. این رودخانه از دامنه شمالی کوه چست خوار در۳۷ ‌کیلومتری شرق دهدشت سرچشمه می گیرد وبه نام آب " اسبکی " روبه شمال غربی جریان می یابد و پس از مخلوط شدن با دو ریزابه جنوب شرقی ‌ازکنار روستاهای " عزیزی بالا " ، " خلیفه " و " دلیاسیر " می گذرد و با ورود به دره جنوبی کوه سیاه به رود تغار تغییر نام می دهد و پس از عبور از جـنـوب روستای "دلی پیر محمود " از شرق " القچین بالا " گذشته و به سوی روستاهای شیراز و اسکندری روان می گردد. در روستای شیراز با یک ریزابه بزرگ شرقی درهم می آمیزد و در ۵ ‌۲ / ‌کیلومتری شمال غربی روستای گرداب با یک ریزابه بزرگ که از شرق دهدشت عبور می کند، مخلوط شده و در یک کیلومتری جنوب روستای مزبور به رودخانه خیر آباد می پیوندد.
● رودخانه گردآوه
طول رودخانه گرد آوه ۳۰ ‌کیلومتر و ارتفاع سرچشمه آن از سطح دریا ۲۵۰۰ ‌متر است. این رودخانه از چشمه سارهای دامنه شمالی کوه‌های سفید و مورندون در ۴۸کیلومتری شمال غربی یاسوج سرچشمه می گیرد و به نام رود چنار به سوی جنوب شرقی روان می شود و در سر راه ، روستا های سرچنار، میان چنار و دم چنار بالا وپایین را سیراب می‌کند. این رودخانه در دامنه جنوبی کوه دو گوش با یک ریزابه کوچک جنوبی مخلوط می شود و به نام رود گرد آوه در روستای " دروهان " به رود معروف بشار می ریزد.
● رودخانه دره آجم
طول رودخانه دره آجم۵۰کیلومتر و ارتفاع سرچشمه آن از سـطح دریا ۲۳۰۰ ‌متر است. این رودخانه از دامنه کوه های جاشیرکش و دل مهتر در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج سرچشمه می گیرد و ضمن عبور از دره مابین کوه های پشه دون ، جاشیرکش و دور زد، روستاهای " سرآسیاب میدان " و " رو ریش " را سیر اب می‌کند و در ۳۰ ‌کیلومتری جنوب غربی لردگان به رود خر سان می ریزد.
● رودخانه خرسان
رودخانه خرسان بزرگ ترین ریزابه رود کارون است و از کوه های "تنگ سرخ " و"کنه دوده سه " در ۴۳ ‌کیلومتری جنوب شرقی یاسوج و ۱۵‌ ‌کیلومتری شمال غربیاردکان فارس ، سرچشمه می گیرد و به نام رودخانه بشار به سوی شمال غربی جریان می‌یابد. این رودخانه ضمن عبور از دره غربی کوه تنگ سرخ ، روستاهای ‌برد زرد تنگ مشکان ‌و تنگ خشک را سیر اب می سا زد. در یک کیلومتری غرب روستای تنگ سرخ با رود تنگ سرخ یا محمود بیگی درهم می آمیزد و به دره میان کوه های توپ عبدالله (در‌شرق) وپازنان (در غرب ) وارد می شود. ‌در مدخل دره مزبور روستای ده تولی را سیراب می کند و پس از آمیختن با یک ریزابه شرقی با آب دره دلی صفدر، سپس با رود وزگ مخلوط شده و از طریق دره شرقی کوه " خر کلون " به سوی روستای " کلگه " جاری می شود. پس از عبور از روستای سر تنگ در ۳‌کیلومتری روستای ده شیخ با آب دره " آبزا " در هم می آمیزد و بعد از عبور از روستا های ده کهنه و سر سور به روستای " دوراه "‌می رسد، در شرق این روستا با رودخانه گرداب که از تنگ آبدوهی می گذرد، مخلوط می شود و به نام رودخانه گرم وگاه به نام رود خرسان به ناحیه لردگان در چهار محال و بـختیاری وارد می شود. ‌طول رودخانه خرسان ۲۳۰ ‌کیلومتر و ارتفا ع سرچشمه آن از سطح دریا ۲۹۰۰ ‌متر است. سراسر این رودخانه یکی از مناسب ترین مسیرها برای انجام ورزش های آبی است.
● ‌رودخانه خیرآباد
طول این رودخانه ۱۰۰ کیلومتر و ارتفاع سرچشمه آن از سطح دریا ۲۰۰۰ متر است . این رودخانه از دامنه کوههای " هامی " و" آبگرم کوه " در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی دوگنبدان سرچشمه می گیرد و به نام رودخانه روباشتی به سوی شمال غربی روان می شود. در۲۸ کیلومتری شمال شرقی دوگنبدان با ریزابه بزرگی که از شمال غربی روان می شود مخلوط شده و به نام رودخانه شاه بهرام در یک کیلومتری جنوب روستای گرداب با رودخانه تغار درهم می آمیزد و در سمت جنوب غربی به نام رودخانه خیرآباد با رودهای آب دیل و بی منجگان مخلوط شده و رو به جنوب سرازیر می شود. این رودخانه در ۲۷ کیلومتری جنوب شرقی بهبهان با رودخانه شمس عرب نیز درهم می آمیزد و در شمال غربی روستای حیدرکرار به رود زهره می پیوندد .
‌● رودخانه یاسوج
‌ این رودخانه از ارتفاعات دنا سرچشمه می گیرد و از تنکه آبشار‌(واقع در شمال یاسوج) وارد یاسوج می شود. مقداری از آب این رودخانه به مصرف شرب این شهر می رسد و بقیه آن، ضمن آبیاری اراضی پیرامون یاسوج به رودخانه بشار می پیوندد.

منبع : روزنامه آفتاب یزد