لوازم آرایشی؛ خوب و بد

این روزها اگر در یكی از خیابان‌های شلوغ شهر راه بروید، در بساط دست‌فروش‌ها، كالاهای عجیب و غریبی پیدا می‌كنید. یكی از این كالاها لوازم آرایش هستند كه مارك‌های معروفی دارند ولی معمولا با قیمتی بسیار ارزان‌تر از نمونه‌های اصلی به فروش می‌رسند. جالب این كه بازار خرید این كالاهای ارزان قیمت هم گاه گاهی خیلی داغ است. ولی از آن جایی كه هیچ ارزانی بدون دلیل نیست، باید باور كرد كه بعضی از ما سلامت‌مان را خیلی ارزان با خرید این كالاهای تقلبی، به این فروشندگان می‌فروشیم.
استفاده از لوازم آرایشی و مواد محافظت كننده پوست، تبدیل به بخشی از زندگی روزمره بانوان شده است. آمارها نشان می‌دهد كشور ما در زمینه واردات و مصرف لوازم آرایشی، ركورد هفتم در دنیا و سوم در خاورمیانه را دارد. عطرها، مرطوب‌كننده‌ها، پاك‌كننده‌های پوستی، ضد آفتاب‌ها، ضد عرق‌ها، رنگ‌های آرایشی... لوازم آرایشی و بهداشتی هستند كه هر روز مورد استفاده هزاران نفر قرار می‌گیرند.
● من، حساسم
طبق مطالعه‌ای كه در كشورهای اروپایی انجام شد، تقریبا ۴ درصد افراد نسبت به مواد آرایشی حساسیت دارند. این آمار در امریكا به ۱۲ درصد نیز می‌رسد. به نظر می‌رسد آمار حساسیت به این مواد بیش از اینها باشد چرا كه برخی از این حساسیت‌ها درست بلافاصله پس از مصرف این مواد خود را نشان می‌دهند ولی متاسفانه بسیاری از این حساسیت‌ها در طولانی‌ مدت اتفاق می‌افتند و بنابراین بسیار آسان از دید پزشكان پنهان می‌مانند.
در این مورد نیز تصور نكنید كه این رخداد فقط برای دیگران ممكن است پیش بیاید. گاهی پس از استفاده از این مواد آرایشی احساس سوزش در روی پوست صورت و بدن ایجاد می‌شود، بعضی‌ها هم خارش، قرمزی و تورم را تجربه می‌كنند. مثلا ساعاتی پس از استفاده از سایه بر روی پلكشان، پلك چشم متورم و قرمز می‌شود. این همان حساسیت به ماده آرایشی است. بسیاری از افراد برای این عوارض به پزشك مراجعه نمی‌كنند و براساس تجربه و آزمون و خطا، استفاده از آن محصول را كنار می‌گذارند.
اگر شما پس از استفاده از این محصولات دچار آكنه (جوش صورت) شدید و یا تغییر رنگ پوست خود را مشاهده كردید، باید باور كنید كه زنگ خطر برای شما به صدا درآمده است. دقت كنید شما ممكن است به یك ماده آرایشی حساسیت نداشته باشید ولی همین كه در برابر نور خورشید قرار بگیرید، حساسیت و خارش و قرمزی پوست‌تان آغاز می‌شود چون برخی مواد آرایشی در برابر نور خورشید ایجاد حساسیت می‌كنند. در صورتی كه شما دچار این علائم شدید، اصلا مهم نیست كه چه قیمتی بابت خرید آن محصول پرداخت كرده‌اید، باید بلافاصله استفاده از آن را برای خودتان ممنوع كنید و برای اطمینان بیشتر با یك متخصص پوست و مو مشورت كنید.
● لوازم آرایشی حساسیت‌زا
اگر بخواهیم لیستی از مواد آرایشی حساسیت‌زا را به شما ارائه كنیم باید محصولات بسیاری را درآن بگنجانیم. عطرها یا همان مواد خوشبو كننده كه به تمام لوازم آرایشی افزوده می‌شوند، شایع‌ترین عامل ایجاد حساسیت پوستی در بیشتر افراد است. لوازم آرایشی از زمان تولید در كارخانه تا زمانی كه به فروش می‌رسند و تا زمانی كه توسط مصرف‌كننده استفاده می‌شوند، ممكن است در شرایط متفاوتی از نظر دمای هوا قرار گیرند. شركت‌های تولید كننده این محصولات برای جلوگیری از رشد باكتری‌ها و قارچ‌ها و نیز ممانعت از تجزیه این محصولات، مواد نگهدارنده را به آن اضافه می‌كنند. موادنگهدارنده خود به سه دسته مواد ضد میكروبی، آنتی اكسیدان‌ها و جذب‌كننده‌های پرتو ماوراءبنفش تقسیم می‌شوند.
گاهی حتی نرم‌كننده‌هایی كه پس از شامپو زدن موها استفاده می‌كنید نیز می‌توانند بر روی پوست سر ایجاد حساسیت كنند. برخی ضد آفتاب‌ها نیز موجب حساسیت پوست می‌شوند. این ماده در ضد آفتاب‌های شیمیایی یافت می‌شود اگر به یك فروشگاه ارائه لوازم آرایشی و بهداشتی سر بزنید، انواع لاك‌ها و مواد تقویت‌كننده و براق‌كننده ناخن را خواهید یافت. ماده فرمالدئید كه به سفت كننده‌های ناخن افزوده می‌شود می‌تواند موجب بروز حساسیت شود. گاهی شما این حساسیت را در بافت ناخن و پوست اطراف آن مشاهده خواهید كرد ولی گاهی هنگامی كه دستتان را به سمت چشمتان می‌برید، احساس سوزش در چشمانتان می‌كنید. این بدان دلیل است كه گاهی این مواد موجب بروز حساسیت در پلك صورت و گردن نیز می‌شوند.
هنگامی‌ كه یك رنگ موی جدید را از فروشگاه تهیه می‌كنید بهتر است پیش از آنكه آن را به تمام موهایتان بمالید، آن را بر روی پوست بازویتان امتحان كنید و در صورتی كه در محل تست احساس خارش و قرمزی كردید، از آن رنگ مو برای رنگ كردن موهایتان استفاده نكنید چون به مواد شیمیایی درون فرمول شیمیایی آن حساسیت دارید.
● ریمل‌ها، كانونی برای عفونت چشمانتان
ریمل‌ها از نظر شكل ساختاری به دو نوع پودری و مایع در بازار ایران وجود دارند پایه اصلی ریمل‌های مایع آب و روغن است. ریمل‌هایی كه مایه اصلی آنها روغن است در برابر عرق كردن و ریزش اشك مقاوم‌اند ولی خشك شدن آنها روی مژه‌ها به مدت طولانی صورت می‌گیرد. ریمل‌هایی كه پایه اصلی آنها آب است دقیقا برخلاف ریمل‌های گروه اول عمل می‌كنند.
ریمل‌هایی كه پایه اصلی آنها آب است محیط مناسبی برای رشد و نمود میكروب‌ها هستند. با تكثیر این میكروب‌ها و حضور مداوم آنها در نزدیك چشم، عفونت‌های چشمی، التهاب، قرمزی، ترشحات غلیظ، خارش و پوسته‌ریزی لبه پلك را ایجاد می‌كنند و حتی می‌توانند به قرنیه چشم آسیب برسانند و موجب اختلال در بینایی شوند. موادرنگی، عطری و نگهدارنده موجود در ریمل‌ها می‌تواند ایجاد حساسیت پوستی كند.
اگر شما به مصرف این ریمل‌ها همچنان ادامه دهید به مرور مژه‌هایتان شروع به ریزش می‌كنند. ریمل‌های با پایه روغنی كه در اصطلاح عامیانه<ضد آب> هم نامیده می‌شوند، دست كمی از رقبای خود ندارند چون به دلیل اینكه به سختی از روی مژه‌ها پاك می‌شوند، موجب چسبندگی مژه‌ها به یكدیگر و افزایش ریزش آنها می‌شوند.
برای پاك كردن ریمل‌هایی كه پایه آنها آب است شما می‌توانید از آب معمولی استفاده كنید ولی برای پاك كردن ریمل‌های<ضد آب> حتما استفاده از آب و صابون و یا شیرپاك كن را فراموش نكنید، در غیر این صورت این كانون‌های عفونت در مجاور چشمانتان باقی مانده و اثرات زیانبار خود را به جای می‌گذارد. استفاده از فرمژه نیز می‌توانند جان مژه‌ها را به خطر بیاندازد. از آنجا كه مژه‌ها پایه سستی دارند، كشش زیاد آنها می‌تواند استحكام و حالت و زیبایی مژه‌ها را از بین ببرد.
● لوازم آرایش؛ آن روی سكه
شما با كمی دقت می‌توانید محصول آرایشی و بهداشتی را انتخاب كنید كه سلامت شما را فدای زیبایی نكند. در هنگام خرید این محصولات پیش از هر چیز از تقلبی نبودن آن مطمئن شوید چون در این محصولات تقلبی به دلیل عدم كنترل كیفیت، ممكن است مواد شیمیایی به كار رود كه برای پوست و موی شما بسیار خطرناك باشد. به تازگی بر روی این محصولات كه مورد تایید وزارت بهداشت است یك برچسب نصب می‌شود كه در آن نام محصول و تاریخ انقضاء و تولید آن، نام كشور سازنده نام شركت سازنده محصول و قیمت آن درج می‌شود.
بنابراین از خرید محصولاتی كه چنین برچسبی ندارند جدا خودداری كنید. استفاده از محصولات بهداشتی تاریخ گذشته می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را بر روی پوستتان باقی بگذارد. صرفا شكل بسته‌بندی شیك و زیبای این محصولات دلیلی بر مرغوب بودن آنها نیست چرا كه این محصولات غیراستاندارد فقط برای جلب نظر مشتری ظاهری فریبنده دارند و شاید شما تمام آن پولی كه بابت آن می‌پردازید فقط بهای بسته‌بندی و شكل ظاهری آن باشد در حالی كه از مواد شیمایی بسیار نامرغوب و ارزان قیمت در فرمول شیمیایی آن استفاده شده است.
به جرات می‌توان گفت از تمام مارك‌های مرغوب، نوع تقلبی آن نیز وارد كشور شده است. این محصولات معمولا در كشورهای همسایه مثل سوریه، پاكستان، افغانستان و تركیه ساخته می‌شوند. لوازم آرایشی و بهداشتی ایرانی كه شاید برخی افراد از خرید آنها طفره می‌روند از بسیاری از این محصولات تقلبی ارزان‌قیمت بهتر هستند. چرا كه علاوه بر اینكه تحت نظارت وزارت بهداشت تهیه می‌شوند، در بسیاری از موارد از كیفیت بسیارمطلوبی نیز برخوردارند. شاید وقت آن رسیده است كه در باورهای نادرست خود تجدیدنظر كنیم و با دیدگاهی روشن و واقع‌بینانه تلاش‌های متخصصان، پزشكان و داروسازان كشورمان را جدی‌تر بگیریم. واقعا حیف نیست كه تنها با فریب یك اسم، انواع محصولات آرایشی و بهداشتی خارجی و تقلبی را بر سر و صورت خود بمالیم؟

دكتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه سلامت