بسیج را جناحی نکنیم

۱) <انقلا‌ب‌ها ساختارشکن هستند.> قیام علیه وضع موجود شاید ویژگی هر انقلا‌بی باشد. با هر انقلا‌بی در هر کشوری نه فقط <نشانه‌های> وضع سابق که <ارزش‌ها> نیز دگرگون می‌شود. انقلا‌ب اسلا‌می ایران، نیز همین مسیر را طی کرد. چنانکه <ارزش‌های> قبل از انقلا‌ب ۱۳۵۷ کاملا‌ دگرگون و <ارزش‌های> جدید جایگزین آن شد.
<نشانه>‌ها و نهادهای دوران گذشته در پرتو ارزش‌های جدید انقلا‌ب اسلا‌می کارکرد جدید یافتند و با <ارزش> جدید شکل گرفتند. چنانکه ارتش منحل نشد، دانشگاه‌ها تغییر نیافت، وزارتخانه‌ها دگرگون نشد. البته به موازات این نشانه‌ها، نهادهای انقلا‌ب قد برافراشتند. سپاه و بسیج در کنار ارتش جدید، کمیته امداد در کنار بهزیستی، کمیته انقلا‌ب اسلا‌می همپای شهربانی، بنیاد مسکن، جهاد سازندگی در کنار وزارت کشاورزی و... بدین ترتیب در کنار دو بخش گذشته و حال، نهادهایی با هویت جدید ایجاد شدند که <نشانه> انقلا‌ب اسلا‌می گشتند. سپاه و بسیج، مهم‌ترین گونه از این دست نهاد‌ها بودند. نهادهایی که در فضایی به دور از جدال با نهادهای موازی به نیازهای نظامی آن ایام پاسخ می‌گفتند. بسیج در ایامی که انقلا‌ب تازه پیروز شده در جنگی ناخواسته درگیر بود، به بازوی مردمی نظام در جنگ تبدیل شد. اما آرام آرام با پایان جنگ تحمیلی این نهاد مردمی و تاسیس شده توسط رهبر کبیر انقلا‌ب وظایفی دیگر بر دوش گرفت. وظایف فرهنگی و سازندگی مهم‌ترین عرصه کار جدید بسیج شد. امروز نیز آن ماندگاری نقش بسیج، از این لحاظ باید جدی گرفته شود که در مجموعه ارزشمند ارزش‌های مقدس نظام و هسته مرکزی ترویج انتقال پیام‌ها و مضامین مکتب امام به آیندگان است. اما هیچگاه نه امام(ره) و نه جانشین ایشان به بسیج این اجازه را نداده‌اند که وارد عرصه سیاست شود. چنانچه رهبر انقلاب در آذرماه سال گذشته و در آستانه انتخابات شوراها نیز به فرماندهان بسیج و سپاه توصیه کردند که وارد عرصه انتخابات نشوند.
۲) بسیاری از محققان اجتماعی وجه مشترک دو پدیده <انقلا‌ب> و <جنگ> را خشونت خوانده‌اند. اما نه انقلا‌ب اسلا‌می مبتنی بر خشونت بود و نه دفاع مقدس. ‌
این پدیده کم‌سابقه، ریشه در فرهنگ سیاسی ایران، ماهیت انقلا‌ب اسلا‌می و گفتمان امام خمینی دارد. بر همین اساس فراوان هستند کسانی که انقلا‌ب اسلا‌می ایران را مردمی‌ترین و لطیف‌ترین انقلا‌ب بشر بی‌نیاز از دست یازیدن به خشونت می‌دانند. پیروان امام نیز در چارچوب گفتمان فوق همواره سعی در استفاده از ادبیات واژگانی دارند که سرشار از صلح‌طلبی، معنویت‌خواهی و نفع‌جویی ملت و دولت باشد. جنگ ۸ ساله <دفاع> مقدس نامیده شد، نه <جنگ> مقدس. وزارت <دفاع> ایجاد کردیم نه <جنگ> و... و اینجا بود، بسیج مدرسه عشق خوانده شد. بسیج از دل انقلا‌بی بیرون آمده که نه انفجار خشم بود نه ترویج خشونت. بسیج و بسیجیان از آذر ۱۳۵۸ که با حکم امام آمدند، ایثار و پاکی را تفکر خود دانستند، چنانکه آن زمان که تهاجم نظامی بود، لباس خاکی برتن کرده و در کسوت یک نظامی وارد شدند. آن زمان که شبیخون فرهنگی مطرح شد بسیجی خود را سرباز فرهنگی خواند و از آن زمان که جنگ پایان یافت، بسیجی به عنوان یک نیروی سازنده وارد میدان شد. اکنون که کشور در شرایط تثبیت و اقتدار قرار گرفته، بسیجی تنها به میدان جنگ نمی‌اندیشد. بسیج مردمی نیرویی است متعلق به همه جناح‌ها و جریان‌ها و همه صحنه‌ها و عرصه‌ها. ‌
۳) استفاده مناسب و غیرابزاری از یک پدیده و آرمان، آن است که در جهت هدف و متناسب با کارکرد اصلی خود صورت گیرد. چنانچه فرد یا گروهی خود را مصداق انحصاری بسیج بداند، در مسیر استفاده ابزاری از آن قدم گذاشته است. به علا‌وه، استقلا‌ل بسیج به عنوان یک نهاد پایدار ارزش‌های انقلا‌ب اسلا‌می باید مانع بهره‌برداری ابزاری از مقدسات آن نیز شود. اینچنین است که این انقلا‌ب و این مردم به بسیج احتیاج دارند و هیچکس نباید به خودش حق بدهد که با خرج کردن از کیسه وجاهت سپاه و بسیج آن را تضعیف نماید. اگر خدای نکرده مجد و عظمت بسیج در پای منافع سیاسی این و آن گروه قربانی شود، جفا و ظلم عظیمی در حق آنان است. کسانی که خود را مدافع انحصاری بسیج معرفی می‌کنند و نیز سیاستمداران آینده‌نگر که واقعیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را به خوبی تشخیص می‌دهند، امروز وظیفه سنگینی برای دفاع از جایگاه بسیج دارند و نباید اجازه دهند کسانی با خرج کردن از وجهه این نهاد مهم، به تسویه‌‌حساب‌های سیاسی و جناحی بپردازند. قربانی کردن وجهه بسیج برای تثبیت جایگاه یک جناح - یا بخشی از یک جناح - ظلمی فراموش‌نشدنی به این نهاد و خدشه‌ای جبران‌نشدنی به اتحاد ملی است که بایستی با جدیت از آن جلوگیری کرد.
۴) نهاد بسیج همچون سپاه برای پاسداری از نظام ایجاد شده چرا که بسیجیان، جنگ خارجی و دشمن داخلی را دو خطر بزرگ برای نظام جمهوری اسلا‌می ارزیابی می‌کردند بنابراین مهم‌ترین دغدغه بسیج باید در پاسداری از نظام و دفاع از حقوق ملت باشد. انتظار این بوده و هست که بسیج بیش و پیش از هر نهاد دیگری بر حق حاکمیت، گسترش دامنه اقتدار ملی و توسعه دایره گزینش مردم تاکید کند. اینک، باید گفتمان بسیج در سطحی بسیار بالا‌‌تر از جناح‌های سیاسی قرار گیرد. بسیاری از مردم نیز هیچگاه احساس نکرده‌اند که <حاکمیت یک جناح، بر نفوذ بسیج می‌افزاید> اما این احساس وجود دارد که <برخی افراد و جناح‌ها ممکن است با عملکرد خود بر چهره بسیج خدشه ‌وارد کنند.>
۵) چند روز پیش <سیداحمد علم‌الهدی> امام جمعه موقت مشهد در جمع بسیجیان مشهد گفت: <باید مواظب بود شایعات دروغ، بسیج را از عرصه سیاست نظام کنار نزند. اینکه می‌گویند سپاه پاسداران و بسیج به عنوان نیروی نظامی نمی‌توانند در سیاست مداخله کنند و آن را به امام نسبت می‌دهند، حرف دشمنان خدا و جریانات فاسدی است که بسیج را سد راه خود می‌دانند.> این اظهارات امام جمعه مشهد در حالی بیان می‌شود که امام(ره) موکد از بسیج و سپاه می‌خواستند وارد بازی‌های سیاسی نشوند. همچنان که در وصیتنامه ایشان آمده است: <وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان‌طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروه‌ها و جبهه‌ها است به آن عمل نمایند؛ و قوای مسلح مطلقا، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر اینها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازی‌های سیاسی دور نگه دارند. در این صورت می‌توانند قدرت نظامی خود را حفظ و از اختلا‌فات درون‌گروهی مصون باشند و بر فرماندهان لا‌زم است که افراد تحت فرمان خود را از ورود در احزاب منع نمایند و چون انقلا‌ب از همه ملت و حفظ آن بر همگان است، دولت و ملت و شورای دفاع و مجلس شورای اسلا‌می وظیفه شرعی و میهنی آنان است که اگر قوای مسلح، چه فرماندهان و طبقات بالا‌ و چه طبقات بعد، برخلا‌ف مصالح اسلا‌م و کشور بخواهند عملی انجام دهند یا در احزاب وارد شوند که - بی‌اشکال به تباهی کشیده می‌شوند - و یا در بازی‌های سیاسی وارد شوند، از قدم اول با آن مخالفت کنند و بر رهبر و شورای رهبری است که با قاطعیت از این امر جلوگیری نماید تا کشور از آسیب در امان باشد.[ > بند <ل> وصیتنامه امام(ره])
به نظر می‌رسد که گوینده این سخن یا باید سخن خود را اصلا‌ح کند یا با دقت بیشتری به جملا‌ت وصیت امام بنگرد. ضمن آنکه امام جمعه محترم مشهد که با چنین ادبیاتی به دفاع از نهاد بسیج پرداخته‌اند، از نظر گرایش سیاسی دارای یک گرایش خاص است و البته ایشان با دیگر گرایش‌های سیاسی برخورد تندی دارد و همین عباراتی که ایشان برای دفاع از نهاد بسیج بیان کرده نشان‌دهنده مواضع تند ایشان علیه جریانات سیاسی هم است. ‌
۶) امام جمعه محترم مشهد تاکید کردهاند که جریانات فاسد بسیج را سد راه خود می‌دانند، اما معلوم نیست که جریانات و افرادی که فاسدند، کیستند و البته آنان اینجا محل بحث نیستند ولی ، جناب علم الهدی این گفته امام‌(ره) را که تاکید کردند بسیج و سپاه نباید در عرصه سیاست دخالت کنند را افرادی نقل می‌کنند که دارای سوابق انقلا‌بی بسیاری هستند و بارها مورد تایید حضرت امام‌(ره‌) قرار گرفته‌اند با همه احترامی که برای شما قائل هستیم باید این نکته را یادآوری کنیم که شما یک صفحه از آن سوابق انقلا‌بی را ندارید، برخلا‌ف برادر بزرگترتان سید‌جواد علم‌الهدی که از شاگردان امام‌(ره) بوده اند و دارای سوابق انقلا‌بی هستند‌؛ اگر شما هم دارای سوابق انقلا‌ب هستید طی نامه‌ای برای ما ارسال کنید تا ما آن را منعکس کنیم. البته این را باید بگویم که همواره افراد مریض و جریان‌های فاسدی هستند که ما و شما و همه گرایش‌های سیاسی باید در چارچوب آرمان‌های امام‌(ره) در مقابل آنها ایستادگی کنیم.

جواد دلیری

منبع : روزنامه اعتماد ملی