بال های اژدها بر فراز جزیره

انتخابات روز ۱۲ ژانویه در جزیره تایوان پاسخ قاطع رای دهندگان و در مجموع مردم این جزیره به این موضوع بود؛ چین واحد یا استقلال، که نتایج آن نشان داد آنان همچنان خود را بر بال های اژدهای زرد می خواهند. پیروزی حزب ناسیونالیست «کومین تانگ» که توانست حدود ۷۰ درصد کرسی های پارلمانی این جزیره را تصاحب کند نه تنها حزب رقیب «پیشرفت دموکراتیک» به رهبری «چن شویی بیان » رهبر جدایی طلب آن را درهم شکست بلکه با کسب اکثریت بیش از دوسوم کرسی های پارلمان قدرت وتوی تمام تصمیمات رئیس جمهور و دیکته کردن لوایح مورد نظر خود را نیز به دست آورد. طنز داستان در اینجاست که پس از شش دهه، رهروان و نیروهای وفادار به ژنرال «چیان کای چک» رئیس جمهور شکست خورده چین در مقابل کمونیست ها که به این جزیره عقب نشینی کرده بودند، امروز خود منادی وحدت دوباره با سرزمین مادری و اتحاد با دشمنان دیروزی در پکن شده اند. نتایج این انتخابات بیش از آنچه در چارچوب یک رقابت درونی بین دو جناح سیاسی در یک کشور واحد به حساب آید، با توجه به شرایط ویژه این جزیره می بایست از زاویه منطقه یی و در ارتباط با چین مورد بررسی قرار گیرد. اتفاقاً شعار اصلی انتخاباتی حزب پیروز نیز بر اساس نزدیکی بیشتر با پکن و مسائل اقتصادی که دقیقاً ارتباط غیرقابل انکاری با اقتصاد بالنده چین به عنوان موتور محرکه اقتصاد منطقه یی دارد و در شرایط کنونی با توجه به سیاست های تنش زای رئیس جمهوری به رکود کشیده شده، داشته است. در مقابل حزب شکست خورده پیشرفت دموکراتیک با شعار استقلال از چین و همچنین مجموعه یی از سویه های اقتصاد ناهمگون با شرایط منطقه یی در رقابت با بالندگی اقتصاد سرزمین مادری و تعمیم جنگ سرد به حوزه اقتصاد و سیاست، مردم جزیره را نسبت به آینده خود هراسناک کرد. این مساله به خصوص از آنجا که رهبران پکن همواره قاطعانه نسبت به وحدت سرزمینی و بازگشت تایوان به چین عکس العمل نشان داده اند و طی سال های اخیر نیز سیاست استقلال طلبانه چن شویی بیان به غیر از تنش و انزوای بیشتر بهره یی برای جزیره نداشته است، مفهوم ویژه تری به خود می گیرد. از طرف دیگر پیوستن هنگ کنگ و ماکائو در دهه اخیر به سرزمین چین و سیاست عاقلانه رهبران پکن مبنی بر یک کشور و دو سیستم در قبال آنان، به مردم تایوان نیز نشان داده است که سرزمین اصلی پرتره «اژدهای زرد» اساطیری تمدن کنفسیوسی است نه آن هیولایی که حزب دموکراتیک و رهبر جدایی طلب آن به تصویر می کشند. یک واقعیت اجتناب ناپذیر که معمولاً رهبران کنونی تایوان سعی در نادیده گرفتن یا حداقل کم بها دادن به آن داشته اند هژمونی اقتصادی چین در منطقه بوده است که حتی کشورهای مستقل پیرامونی همچون هند، مالزی، اندونزی و سنگاپور را نیز به خود نزدیک کرده است. در چنین شرایطی سیاست تقابل با این واقعیت منطقه یی که توسط تیم حاکم بر جزیره دنبال شده است، طی سال های اخیر رکود فوق العاده یی را به عکس رشد سرسام آور اقتصاد چین و حوزه پیرامونی، بر اقتصاد تایوان تحمیل کرده است. تنش آلود کردن شرایط در خصوص روابط دوجانبه با پکن و رکود اقتصادی حاکم بر جزیره نتیجه سیاست های رئیس جمهور بوده است که روز شنبه بازخورد و سرانجام خویش را با رای مردم تایوان نشان داد.
یک موضوع مهم دیگر نیز در خصوص مسائل تایوان وجود دارد که بر اساس تجربه تاریخی و شواهد مشابه در جغرافیای بین المللی، نتیجه آن در تحلیل نهایی شکست و قربانی شدن نیروهای «گریز از مرکز» خواهد بود. این کاملاً درست است که هم اکنون غرب و بیش از همه ایالات متحده از تایوان در مقابل چین دفاع کرده و بعضاً حتی آنان را نیز ترغیب به تقابل با پکن می کند ولی نباید فراموش کرد که در بازی بزرگان همیشه کوچک ترها وجه المصالحه و تنها یک سرباز در میدان جنگ ژنرال ها خواهند بود. در ژئوپولتیک منطقه یی، تایوان بدون هیچ شکی حوزه بازی و منافع چین بوده و همچنان خواهد بود و به همین دلیل دیر یا زود این جزیره نیز سرنوشتی چون هنگ کنگ و ماکائو پیدا خواهد کرد. در چنین شرایطی و غیر قابل انکار بودن این واقعیت، هرگونه مقاومت و تقلای بیهوده برای تقابل با آن، با شکست روبه رو می شود و تنها در اینجا مساله زمان مطرح است که به نظر می رسد برای تایوان «آغاز پایان» خود را نشان داده است. نتایج این انتخابات از این پس در روابط بین چین و تایوان شرایط جدیدی را رقم خواهد زد و می تواند شرایط را برای انتخابات ریاست جمهوری جزیره در ۲۲ مارس و پیروزی «مایینگ جو» رهبر حزب وحدت گرای کومین تانگ مساعدتر کند. استعفای چن شویی بیان از رهبری حزب پیشرفت دموکراتیک و برعهده گرفتن مسوولیت این شکست شاید به لحاظ اخلاقی حداقل کاری بود که وی می بایست انجام می داد ولی واقعیت آنجا است که این حزب برای بقا و ماندگاری در عرصه رقابت می بایست سیاست های تنش زا و برخلاف روند واقعی امور را از برنامه های خود حذف کند. به هر حال در موقعیت ژلاتینی بودن عرصه سیاست همیشه آنان که انعطاف پذیر و بر مبنای کسب منافع ذاتی واقع گراتر هستند قادر به حفظ بقای خویش خواهند بود و به عکس آنان که برای کسب منافع کاذب انعطاف ناپذیر باقی می مانند سرنوشتی بهتر از کرگدنی که مستقیم به سمت سر بر دیوار کوبیدن می رود، نخواهند داشت.

اردشیر زارعی قنواتی

منبع : روزنامه اعتماد