بازاریابی مدرن باعث رونق صنایع دستی می‌شود

تردیدی نیست. صنایع دستی کشورمان ظرفیت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری در رشته‌های مختلف این صنعت را دارد. از این رو اگر بتوانیم واحدهای مختلف تولیدی این صنعت را با حمایت به سوی بازار مصرف هدایت کنیم و همچنین نظام تولید و توزیع را در این جهت بهبود دهیم. صادرات اینگونه محصولات دور از ذهن نخواهد بود. هم اکنون برنامه‌های کلانی در بخش گردشگری صورت گرفته است و قرار بر این است به ورود ۲۰ میلیون گردشگر خارجی دست پیدا کنیم. باید توجه داشته باشیم ارائه تولیدات صنایع دستی برای فروش به گردشگران خصوصا توریست‌های خارجی بسیار حائز اهمیت است. هم اکنون ما ۱۳ رشته صنایع دستی داریم که عبارتند از دستبافت‌های سنتی، آثارهای فلزی، سفال، آبگینه، چوب، سنگ، مینا، سازسازی، رودوزی‌های سنتی، چاپ‌های سنتی، جلدسازی و صحافی، آثار کاغذی و رنگرزی سنتی است که هر کدام از این آثار ساخته شده هنرمندان نشان از ذوق و سلیقه‌ای است که با فرهنگ آداب و سنت‌های ایرانی درهم آمیخته شده است و نشان از سیر تاریخی و تمدن کشوری دارد که در طی گذر زمان دستخوش تغییرات و تحولات زیادی بوده است.
در رابطه با وضعیت صنایع دستی استان کردستان گفت‌وگویی با نبی شیروان سرپرست معاونت صنایع دستی سنندج انجام داده‌ایم.
▪ جایگاه صنایع‌دستی در استان شما چگونه است و تاکنون چه اقداماتی برای معرفی و گسترش رشته‌های این هنر - صنعت در استان خود انجام داده‌اید؟
ـ با توجه به نوع زندگی مردم استان کردستان و نیمه صنعتی بودن این استان صنایع دستی دارای جایگاه ویژه‌ای بود، به گونه‌ای که رشته‌های گلیم بافی و نازک کاری این استان دارای جایگاه بین‌المللی بوده و می‌توان اذعان داشت که محصولات صنایع دستی هنوز هم در زندگی روزمره مردم مورد استفاده قرار می‌گیرد. برپایی نمایشگاه‌های استانی، برگزاری دوره‌های آموزشی در تمام شهرستان‌های استان و برپایی سمینارهای آموزشی و ترویجی از اهم فعالیت‌های این معاونت در سال گذشته و جاری بوده است.
▪ وضعیت کلاس‌ها و تجهیزات آموزشی مراکز آموزشی استان خود را شرح دهید؟
ـ این معاونت دارای ۱۲ مرکز آموزش در سطح استان است که با توجه به آموزش هر رشته در هر شهرستان کلاس‌های مربوطه تجهیز شده که البته نیازمند تجهیزات کمک آموزشی بیشتری می‌باشیم.
▪ چند رشته منسوخ شده و در حال منسوخ دارید و برنامه‌های خود را در خصوص پیشگیری از منسوخ شدن رشته‌ها اعلام کنید؟
ـ رشته‌های منسوخ شده ۵ رشته (نمدمالی، اسلحه‌سازی، چاقوسازی، وندی‌سازی، ارسی‌سازی) و رشته‌های در حال منسوخ شدن نیز ۵ رشته می‌باشند (زین‌سازی، رنگرزی گیاهی، خراطی سنتی، نساجی‌ سنتی، زیرانداز نمدی) برگزاری کلاس‌های آموزشی، برپایی نمایشگاه‌های استانی، معرفی و ترویج این رشته‌ها از جمله اقدامات معاونت صنایع دستی استان است.
▪ ارتباط معاونت صنایع‌دستی با مراکز آموزشی و اقتصادی استان چگونه است و چه کارهایی را با هماهنگی سایر ارگان‌ها انجام داده‌اید؟
ـ هر ساله کلاس‌های آموزشی در نقاط روستایی با کمک نهضت سوادآموزی استان برگزار شده، با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و صندوق مهر امام رضا تسهیلات مناسبی به هنرمندان پرداخت شده و با همکاری ارگان‌های ذیربط نیز نمایشگاه‌های صنایع دستی برگزار می‌شود.
▪ آمار تعداد فارغ‌التحصیلان و دانش‌آموختگان شش ماهه نخست سال چه میزان است و چند درصد رشد داشته است؟
ـ در شش ماه گذشته ۵۳۲ نفر دانش آموخته از سوی معاونت صنایع دستی فارغ‌التحصیل شده‌اند که این آمار با توجه به وقفه ۳ ماهه‌ای است که در تابستان ۸۶ انجام شد و علت آن هم عدم تامین اعتبار و مبادله موافقت‌نامه از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان بود.
▪ تعداد مراکز آموزشی استان را به تفکیک شهرستان‌ها و رشته‌های آموزشی در آن مرکز را به طور کامل شرح دهید؟
ـ شهر بانه (گلیم بافی، گیوه‌بافی، کردی دوزی، معرق چوب، نازک‌کاری، زیورآلات محلی) شهر بیجار (گلیم‌بافی، سوزن‌دوزی، معرق چوب) شهر سقز (کردی دوزی، طراحی سنتی، معرق چوب، نازک کاری، سفال و لعاب، قلمزنی) شهر دیواندره (گلیم‌بافی، گیوه‌بافی، کردی دوزی، معرق چوب) شهر قروه و دهگلان (کردی‌دوزی، گلیم‌‌بافی، نازک‌کاری، مصنوعات سنگ، گیوه بافی، توپ دوزی) شهر سنندج ( گلیم بافی، توپ‌دوزی، معرق چوب، گیوه بافی، سوزن‌دوزی، زیره گیوه، نارک‌کاری، زیورآلات سنتی، خراطی، سفالگری، سراجی، کردی دوزی، منبت، معرق شیشه)
▪ وضعیت رشته‌های بومی‌و هنرمندان خاص این رشته‌ها چگونه است؟به اختصار مشکلات و امتیازات کاری آنان را توضیح دهید؟
ـ رشته‌های بومی‌استان شامل: گلیم بافی، نازک کاری چوب، گیوه محلی (کلاش)، زیورآلات سنتی بوده که مبدا مشهورترین‌های کردستان سنه (گلیم سنندج) که در حال حاضر شامل سنندج و اطراف آن می‌شود. این منطقه از مراکز مهم تولیدی قالی و گلیم‌های کردستان به شمار می‌آید و از فروش فوق‌العاده‌ای برخوردار می‌باشد. نازک کاری شهر سنندج مرکز تولید صنایع چوبی مانند نازک کاری، معرق، منبت کاری و ساخت فرآورده‌های چوبی می‌باشد. نازک کاری در سنندج سابقه طولانی دارد و مردمان آن از حدود ۱۰۰ سال پیش به خلق آثار هنری در این زمینه اشتغال دارند. تولیدات نازک کاری و کارگاه‌های صنایع چوبی و سنتی به دو گروه تقسیم می‌شوند:
۱) تولیدات صرفا تزئینی شامل انواع تابلوهای چوبی، معرق، منبت با مضامین تاریخی، اجتماعی و اسطیری که جهت استفاده در دکوراسیون ساخته می‌شود.
۲) تولیدات کاربردی شامل جعبه‌های جواهرات، لوازم آرایش، چوب سیگار، قلمدان، رحل قرآن و وسایلی مانند تخته شطرنج و ۰۰۰ می‌باشد. گیوه یا کلاش پای افزاری راحت، مقاوم و ارزان است که در جوامع عشایر، روستایی و شهرنشین مورد استفاده قرار می‌گیرد. سادگی ابزارکار، در دسترس بودن مواد اولیه برای تولید آن و همچنین وجود نیروی کار فعال موجب رواج بیشتر گیوه‌کشی در کردستان به ویژه در ناحیه اورامانات شده است. متاسفانه به دلیل عدم وجود بازاریابی مدرن و مبتنی بر دانش نوین، شیوه‌های بازاریابی سنتی حاکم بر بازار فروش صنایع دستی کردستان باعث فروش و بازار کم رونق این رشته‌ها شده است.
▪ برای پیشرفت و توسعه رشته‌های صنایع‌دستی استان خود چه برنامه‌هایی را تدارک دیده‌اید؟
ـ آموزش مقدماتی و پیشرفته رشته‌های مختلف صنایع دستی، آموزش کار و دانش صنایع دستی، آموزش علمی‌کاربردی در مقطع فوق دیپلم، برپایی نمایشگاه‌های صنایع دستی.
▪ آماری از دریافت تسهیلات هنرمندان و صنعتگران استان از بانک‌های عامل اعلام کنید؟ تاکنون چند نفر و به چه میزان تسهیلات دریافت کرده‌اند؟
ـ از زمان اعطاء تسهیلات بنگاه‌های کوچک اقتصادی، زودبازده و کارآفرین ۳۶۹۹ نفر مبلغی در حدود ۱۰ میلیارد تومان تسهیلات دریافت نموده‌اند.
▪ وضعیت بازار و فروش محصولات صنایع‌دستی در استان و نمایشگاه‌های استانی و ملی چگونه بوده است؟
ـ با توجه به کاربردی بودن اکثر رشته‌های صنایع دستی همواره غرفه صنایع دستی استان در نمایشگاه‌های منطقه‌ای و ملی دارای فروش مناسبی بوده و اکثر هنرمندان راضی بوده‌اند.
▪ تاکنون چند نمایشگاه استانی، ملی و سراسری برگزار کرده‌اید و دستاوردهای این نمایشگاه‌ها را اعلام کنید؟
ـ تاکنون یک نمایشگاه در سطح ملی، سه نمایشگاه سراسری، ۱۳ نمایشگاه در سطح استان جمعا ۱۷ نمایشگاه برگزار گردیده است.

روابط عمومی‌معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی

منبع : روزنامه حیات نو