گیتاریستِ گیتاریست‌ها

یکی از معتبرترین نشریات فرهنگی آمریکا، مجله «رولینگ استون» است. انتشار این مجله از سال ۱۹۶۷ شروع شد. ابتدا به صورت ماهنامه و از دهه‌های بعد، دو هفته یکبار منتشر می‌گردد. به طور معمول آمار و نظریاتی که این نشریه می‌دهد، صحیح‌ترین مبنای سنجش به شمار می‌رود.
«رولینگ استون» طی یک پرسش از خبره‌ترین گیتاریست‌های عصر حاضر دعوت می‌نماید تا آماری از بهترین گیتاریست‌های جهان را (زنده یا مرده) معرفی نمایند. نتیجه اینکه در ویژه‌نامه شماره ۹۳۱ مورخ ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۳ نام یکصد گیتاریست برتر تاریخ موسیقی توسط گیتاریست‌های معاصر و فعال ذکر گردیده است.
در ادامه این مطلب به معرفی مقام اول در بین این یکصد هنرمند می‌پردازیم که بدون تردید و به قول مجله «رولینگ استون» باید او را بزرگترین گیتاریست همه زمان‌ها و یا گیتاریست گیتاریست‌ها نامید:
▪ جیمی هندریکس Jimi Hendrix
در فاصله سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۱ یعنی تقریبا به فاصله یک سال، سه نفر از شاخص‌ترین هنرمندانی که دنیای موسیقی همیشه به آنان مدیون است، در اثر افراط مصرف داروهای مخدر جان خود را از دست دادند. این سه تن عبارت از: «جیمی هندریکس»، «جنیس جاپلین» و «جیم مدریسون» بودند.
در ۲۷ نوامبر ۱۹۴۲ «جانی آلن هندریکس» در یک خانواده سیاهپوست آمریکایی در شهر سیاتل واشنگتن به دنیا آمد. پدر او که از جبهه‌های جنگ دوم جهانی به خانه باز‌می‌گشت، نوزاد خود را می‌بیند و نام او را به «جیمز مارشال هندریکس» تغییر می‌دهد که بعدها با نام خلاصه شده «جیمی هندریکس» وارد عرصه موسیقی می‌شود.
هندریکس، در ابتدا فعالیت خود را به منزله نوازنده گیتار در ارکستر خواننده‌های بسیاری از جمله «لیتل ریچارد»، «جیمز براون» و «آیزلی برادرز» ادامه داد.
چَن چندلر Chan Chandler که یکی از اعضای گروه انگلیسیThe Animals در دهه ۶۰ بود، طی مسافرتی که به آمریکا داشت، در یکی از کلوب‌‌ها تصادفا متوجه استعداد شگفت‌انگیز جیمی می‌شود و او را با خود به لندن که در آن سالیان پایتخت موزیک به شمار می‌رفت، می‌آورد. چندلر این‌طور می‌گوید: «دو روز بعد از دیدن او، فهمیدم که جیمی می‌تواند بزرگترین پدیده جهان شود».
در ۱۹۶۶ در لندن، جیمی تحت مدیریت و مشورت چندلر با تشکیل یک گروه کوچک سه نفره تحت عنوان «Jimi Hendrix Experience» رسما کارهای مستقل خود را آغاز نمود. در این ارکستر کوچک جیمی گیتاریست و خواننده بود، «نوئل رِدینگ» (نوازنده گیتار باس) و «میچ میچل» (طبال) گروه بودند. در آن سال‌ها گروه سه نفره موردی استثنایی بود زیرا گروه‌های موسیقی معمولا کمتر از چهار نفر نبودند. هندریکس با انتشار اولین آلبوم، استعداد خود را به علاقمندان موسیقی نشان داد و زمانی خود را شناساند که گیتاریست‌های بزرگی، همچون «اریک کلاپتون»، «جف بِک»، «جیمی پچ» و تعدادی دیگر رقبای او قلمداد می‌شدند.
در سال ۱۹۶۷، هندریکس به خاطر ویژگی‌های ساختاری در موسیقی‌اش که محور آن تسلط وی در سبک نواختن گیتار بود، به محبوبیت بی‌سابقه‌ای دست یافت و به عنوان استاد گیتار الکتریکی معروف شد. موسیقی هندریکس از سبک بلوز سرچشمه می‌گرفت، با توجه به اینکه گیتاریست‌های بلوز در آن برهه از زمان کم نبودند، اهمیت آثار هندریکس در این بود که او توانست با سبک خود پُلی بین گیتار بلوز واقعی و موسیقی مدرن نیمه دوم دهه شصت میلادی بزند.
او بیش از هر گیتاریست دیگری موفق شد ابعاد متنوع و متفاوت صوتی را از گیتار خارج کند، در واقع این هنر ناشی از انگشتان بلند و ورزیده او بود که افکار و اندیشه‌های وی را در خلق ملودی‌های ماندگار از لابه‌لای سیم‌های گیتار خارج می‌نمود. یکی از زیباترین آهنگ‌های هندریکس اجرایی از یکی از آهنگ‌های باب دیلان به نام «در سراسر برج مراقبت» «All AlongThe Watchtower » است.
این آهنگ را دیلان با یک گیتار آگوستیک، بسیار ساده اجرا کرده بود. هندریکس با گیتار برقی‌اش آنچنان جلوه‌ای به آهنگ می‌دهد که به غیر از اشعارش، به هیچ وجه با اصل آهنگ قابل مقایسه نیست. هندریکس در یکی از مصاحبه‌هایش می‌گوید: «تا مدت‌ها از اینکه شروع به خواندن کنم می‌ترسیدم، زیرا فکر می‌کردم صدای مناسبی ندارم تا اینکه صدای باب دیلان را شنیدم، آنگاه به خودم امیدوار شدم!».
به دنبال آلبوم نخست، صفحات بعدی هندریکس هم هر یک به تنهایی شاهکاری محسوب می‌شوند. هندریکس همچنین ترانه‌سرا و خواننده بزرگی بود. خواندن او را با نیل یانگ مقایسه می‌کنند.
در آهنگ Voodoo Child که شعر و آهنگ آن توسط هندریکس ساخته شده یکی از خطوط اشعار چنین است:
«اگر قرار باشد تو را دیگر در این دنیا نبینم
در دنیای دیگری تو را خواهم دید؛ دیر نکنی!»
اغلب گیتاریست‌های موفق ۴۰ سال اخیر، هندریکس را علت اصلی گرایششان به گیتار می‌دانند. مرگ زود هنگام وی حادثه‌ای بود که جهان موسیقی را به شدت تحت تاثیر قرار داد. نظیر او تا به امروز دوباره نیامده است.

محسن گلتاش

منبع : سایت تخصصی موسیقی ریتم