پینوکیوهای خانه شما!

گاهی اوقات کودکان بدین خاطر دروغ می‌گویند که اجازه ندارند حقیقت را بر زبان بیاورند.
وقتی کودک به مادرش می‌گوید که از برادرش متنفر است، مادر شاید او را به‌خاطر این حقیقت‌گویی تنبیه کند. اگر همین کودک در آن لحظه برگردد و آشکارا به دروغ اظهار کند که حالا دیگر برادرش را دوست دارد، مادرش شاید به او پاداش بدهد و او را محکم در آغوش بگیرد و ببوسد. خب، شما فکر می‌کنید این کودک چه نتیجه‌ای از این تجربه خواهد گرفت؟
وی نتیجه خواهد گرفت که آدم را به‌خاطر حقیقت‌گویی کتک می‌زنند و به‌خاطر دروغ‌گویی به آدم پاداش می‌دهند و نیز به این نتیجه می‌رسد که مادرش دروغ‌گوهای کوچولو را دوست دارد. ما اگر می‌خواهیم راستگویی و صداقت را به کودک یاد بدهیم، پس باید برای گوش‌دادن به حقایق تلخ به همان اندازه حقایق دلپسند، زمینه داشته باشیم.
اگر قرار است کودک صادق و راستگو بار بیاید، پس نباید او را تشویق و تحریک کرد که درباره احساساتش دروغ بگوید، حال این احساسات چه مثبت باشند، چه منفی و چه دمدمی مزاجی. کودک از واکنش‌هایی که ما در برابر احساسات بیان شده او نشان می‌دهیم، یاد می‌گیرد که آیا صداقت و راستگویی بهترین حقیقت است یا نه.
وقتی کودکان به خاطر گفتن حقیقت تنبیه می‌شوند، برای دفاع از خودشان دروغ می‌گویند. همچنین دروغ می‌گویند تا آنچه را که در واقعیت فاقد آن هستند، در خیال به‌دست آورند. دروغ‌ها بیان‌کننده حقایق مربوط به امیدها و دلهره‌ها هستند. دروغ‌ها آشکارکننده آن چیزی هستند که فرد می‌خواهد انجام دهد یا باشد. برای شنونده‌ای که خوب می‌فهمد، دروغ‌ها آنچه را که دروغگو سعی در پنهان کردنش دارد، آشکار می‌کنند. واکنش کامل و پخته نسبت به یک دروغ بیشتر بایستی درک مفهوم آن دروغ را منعکس سازد، نه انکار مفهوم آن یا محکومیت فرد دروغگو.
ما از طریق اطلاعاتی که از دروغ‌ها کسب می‌کنیم، می‌توانیم به کودک کمک کنیم تا واقعیت‌ها را از افکار پوچ و خیالی تشخیص بدهد. والدین نباید سوالاتی از کودکان بکنند که کودک به‌‌منظور دفاع از خود پاسخ دروغ به آنها بدهد.
کودکان از اینکه پدر و مادر از آنها سوال و پرس‌وجو کنند متنفرند؛ به‌خصوص هنگامی که گمان می‌کنند والدینشان از قبل پاسخ‌ها را می‌‌دانند. کودکان از سوالاتی که نقش دام را دارند بیزارند، سوالاتی که وادارشان می‌کند یا ناشیانه دروغ بگویند و یا حقیقت را برزبان بیاورند و خجالت بکشند.
ما کودک را تحریک نمی‌کنیم تا برای دفاع از خودش دروغ بگوید و نیز، آگاهانه برای کودک فرصت ایجاد نمی‌کنیم که دروغ بگوید.
وقتی کودک قطعاً دروغ می‌گوید، واکنش ما نباید غیراخلاقی و دارای هیجان شدید باشد، بلکه باید واقعی و دور از احساس باشد. ما می‌خواهیم کودکمان بداند که نیازی ندارد به ما دروغ بگوید.

منبع : روزنامه تهران امروز