یکشنبه, ۲۰ خرداد, ۱۴۰۳ / 9 June, 2024
مجله ویستا
ماه، فسیلی بزرگ در فضا
حتی اگر با یک دوربین دو چشمی به ماه بنگرید، سطح ناهموار آن را به وضوح مشاهده خواهید کرد. سطح ماه توسط هزاران حفره و دهانه برخوردی ناشی از برخوردسنگهای سرگردان آسمانی، آبلهگون شده است.
اما چرا در زمین چنین شواهد خشنی از برخورد را شاهد نیستیم؟ آیا زمین که قاعدتاً هدفی بزرگتر است از برخوردهای سهمگین جان به در برده؟
پاسخ منفی است و ما امروزه به کمک تصاویر ماهوارهای دهها دهانه برخوردی کوچک و بزرگ در سراسر زمین بافتهایم که همگی در اثر فعالیتهای گوناگون آب و هوایی فرسوده شدهاند.
بررسیها نشان میدهد که از زمان پیدایش زمین تا کنون، این سیاره شاهد برخوردهایی سهمگینتر و بمبارانهایی شدیدتر از تنها قمر خود، ماه بوده است. اما از آنجاییکه زمین سیارهای فعال و زنده است، آتشفشانها، زلزلهها و باد و باران زخمهای چهره زمین را در طول تاریخ پاک کردهاند. فرسایش شدید، دهانههای برخوردی که از زمانهای باستانی تا کنون بر سطح زمین پدید آمدهاند را از چهره زمین زدوده و در نگاه اول شواهدی از برخورد به چشم نمیآید.
اما در ماه شرایط به گونه دیگری است. ماه فاقد اتمسفر است و بنابراین قادر به سوزاندن هیچ سنگ سرگردانی قبل از برخورد به خود نیست. از طرفی ماه، جرم سماوی مردهای است. به جز ماهلرزههای گاه و بیگاه هیچ فعالیتی که دال بر زنده بودن اینقمر باشد به چشم نمی خورد. عدم وجود اتمسفر نیز باعث می شود موضوع فرسایش سطحی منتفی شده و در نهایت عاملی برای زدودن زخم برخورد از چهره ماه وجود نداشته باشد.
"پاول اسپودیز" سیارهشناس ارشد دانشگاه جانز هاپکینز که در آزمایشگاه فیزیک کاربردی به تحقیق مشغول است این موضوع را یکی از دلایل مهم بازگشت بشر به ماه و آغاز دوباره سفرهای سرنشیندار به تنها قمر زمین میداند. از نظر او ماه گنجینه دست نخوردهای برای مطالعه تاریخ زمین است.
پاول اسپودیز معتقد است که ماه صفحه شاهد زمین میباشد. زمانی که محققان در صدد اندازهگیری نوع، مقدار و الگوی ویرانی ناشی از یک برخورد یا انفجار بر میآیند مواد و شرایط گوناگونی را در معرض برخورد مورد نظر قرار میدهند تا اثرات ناشی از برخورد جسم و امواج ناشی از آن را مطالعه کنند. به نمونه آزمایشی "صفحه شاهد" میگویند.
ماه و زمین در موقعیت یکسانی از منظومه شمسی قرار دارند و میتوان گفت که بدشانسیهای یکسانی از نظر برخورد با سنگهای سرگردان داشتهاند. زمین سیارهای بسیار فعال است و آثار زخمهای بزرگ و کوچک کهن را از چهره خود پاک کرده است. از طرفی بیشتر سطح زمین را دریاها پوشاندهاند که در اثر برخوردهای معمولی آثاری از خود بر جای نمیگذارند. در مقابل ماه فاقد اتمسفر است و از نظر زمینشناسی سیارهای مرده به حساب میآید. با این حساب میتوان مدعی شد که با مطالعه دهانههای برخوردی ماه قادر به بازنویسی داستان زمین خواهیم بود.
● نکته قابل تعمق دیگری نیز وجود دارد!!
در اواخر دهه هفتاد میلادی، فضانوردان سه ماموریت پایانی آپولو (۱۵، ۱۶ و ۱۷) نمونههایی از عمق دو متری سطح ماه که از سه مکان مختلف مأموریتهای آپولو ۱۵ تا ۱۷ تهیه شده بود را با خود به زمین آوردند. عمیقترین نمونهای که به زمین آورده شده بود حدود ۲ بیلیون سال قدمت داشت و بررسیها نشان داد که مواد مذکور و ساختمان آنها از آن زمان تا کنون تغییری نکردهاند.
کشف بزرگ دیگری که در این تحقیق به دست آمد مربوط به ذرات تشکیل دهنده بادهای خورشیدی بود که توسط گرد و غبار و مواد سطحی ماه به دام میافتند. بررسی مواد استخراج شده از عمق ماه نشان داد که ساختار بادهای خورشیدی در ۲ بیلیون سال قبل نسبت به امروز متفاوت بوده است. علم ستارهشناسی هیچ توضیحی برای این مورد ندارد اما درک درست این یافته مطمئناً به دانشمندان کمک خواهد کرد تا تاریخ شکلگیری زمین و داستان زندگی ستارگان را دوبارهنویسی کنند.
پرسش بزرگ دیگری که بازگشت به ماه در یافتن پاسخ آن موثر خواهد بود این سوال است که چه عاملی باعث انقراضهای متعدد، ناگهانی و گسترده گونههای زیادی از حیات بر روی زمین بوده است؟
این برخوردهای سهمگین خود به گونهای باعث پیدایش دورههای زمینشناسی بر سیاره ما شده است.به عنوان معروفترین رویداد از این دست میتوان به فاجعهای که در ۶۵ میلیون سال پیش باعث انقراض نسل دایناسورها شده، اشاره نمود. رویدادی که دوره مسوزوئیک را پایان داد و عصر جدیدی با نام دوره سنوزوئیک به وجود آورد. حدس زده میشود که این رویداد عظیم در نتیجه برخورد شهابسنگی به قطر بالغ بر ده کیلومتر به زمین روی داده باشد. گرد و غبار و گاز حاصل از این برخورد چنان زمین را در خود فرو بردو تاریکی را بر سطح زمین گستراند که گیاهان دیگر قادر به ادامه حیات نبودند و به تدریج و با کمبود غذا جانداران نیز از پای در آمدند.
تحقیقات انجام شده بر روی لایههای مختلف زمین و فسیلهای جانوری و گیاهی نشان میدهد که چنین روبدادهایی هر ۲۶ میلیون سال یکبار زمین را با بحرانی حیاتی روبرو میکنند.
تئوریهای مختلفی برای این اتفاقات دورهای وجود دارد. بعضیها همدمی تاریک و دوردست برای خورشید متصورند که هر از چندگاهی در چرخش منظم اجرام ابر اورت اختلال به وجود میآورد. چنین اختلالی باعث سرازیر شدن این اجرام به داخل منظومه شمسی و در نتیجه برخورد آنها با اعضای این منظومه خواهند شد.
تئوری دیگری میگوید که منظومه شمسی در مسیری نوسانی دائماً صفحه کهکشان راهشیری را قطع میکند و بالا و پایین میرود. این حرکت دورهای باعث میشود در زمان قطع صفحه کهکشان راه شیری، مجموعه پر جمعیتی از اجرام سرگردان، منظومه ما را هدف برخورد قرار دهند.
ما برای درک درستی از آنچه بر سر ما خواهد آمد باید تاریخچه این برخوردها را عمیق و دقیق مطالعه و بررسی نماییم. ماه به عنوان جرم فضایی فاقد فعالیتهای زمینشناسی و اتمسفر، بسان فسیلی دست نخورده اطلاعات زیادی از برخوردها را در سینه خود حفظ کرده است. مطمئناً مطالعه سطح و عمق ماه دانش بشریت را در رابطه با آنچه سنگهای سرگردان بر سرش آوردهاند فزونی خواهد بخشید و به انسان قدرت پیشگویی آینده را در این زمینه اعطا خواهد کرد.
ماه تنها صفحه شاهد زمین است که دست بر قضا در دسترس بشر نیز قرار دارد. بنابراین برای سفر به این همسایه زیبا نباید شکی به دل راه داد.
منبع: The Moon is a Harsh Witness
منبع : دانش فضایی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 شورای نگهبان ایران مسعود پزشکیان ریاست جمهوری علی لاریجانی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مجلس شورای اسلامی انتخابات ریاست جمهوری دولت افغانستان
تهران قوه قضاییه شهرداری تهران هواشناسی قتل وزارت بهداشت محیط زیست پلیس کلاهبرداری فضای مجازی آموزش و پرورش سازمان هواشناسی
همستر کامبت دولت سیزدهم بورس قیمت دلار خودرو قیمت طلا قیمت خودرو بازار خودرو سایپا حقوق بازنشستگان ایران خودرو بانک مرکزی
پیمان جبلی تلویزیون محمدعلی بهمنی خانواده سینمای ایران سریال رسانه ملی شهید سینما مجید قناد عمو قناد شهادت
ماهواره دانشگاه آزاد اسلامی تحقیقات و فناوری فضا
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین جنگ غزه روسیه آمریکا ترکیه حماس چین اوکراین نوار غزه
پرسپولیس فوتبال استقلال کشتی فرنگی کشتی بازی لیگ برتر باشگاه پرسپولیس جواد نکونام والیبال تیم ملی والیبال ایران تیم ملی فوتبال ایران
هوش مصنوعی اپل همستر کمبات اقیانوس نخبگان سامسونگ ایلان ماسک مایکروسافت
سکته مغزی مغز فشار خون دیابت ویتامین چاقی گرمازدگی قارچ اگزما