تکمیل مدل و توسعه نرم افزار به منظور تعیین حد روباز – زیرزمینی مطالعه موردی معدن مس چهارگنبد

تعیین حد روباز-زیرزمینی برای کانسارهایی با گسترش عمقی از سطح زمین و امکان استخراج زیرزمینی، یکی از اولین تصمیماتی است که باید در فرآیند طراحی معدن اخذ شود. راهکار ارائه شده توسط Nilsson (۱۹۸۲ و ۱۹۹۲) برمبنای انتخاب عمقی که در آن مجموع ارزش خالص فعلی (NPV) دو روش روباز و زیرزمینی بیشینه باشد، عمل می ‎نماید. در این تحقیق پس از اعمال اصلاحاتی در راهکار نیلسون و تعیین پارامترهای لازم، الگوریتم و مدل تعیین عمق حدی با هدف بیشینه‎سازی مجموع ارزش خالص فعلی دو روش روباز و زیرزمینی تهیه شد. بر مبنای این الگوریتم نرم‎افزاری با زبان برنامه‎ نویسی ویژوال بیسیک نسخه ۶ توسعه داده شد. این نرم‎افزار علاوه بر تعیین حد روباز-زیرزمینی قادر به تعیین عمق معدن روبازی است که حداکثر NPV را به‎دست می‎دهد. امکان بررسی تغییرات عمق حدی و ارزش خالص فعلی برحسب تغییر پارامترهای حساس ورودی نرم‎افزار از دیگر قابلیت‎های این نرم‎افزار می‎باشد.
از این نرم افزار به طور موردی در تعیین حد روباز-زیرزمینی معدن مس چهارگنبد با بررسی هفت گزینه، استفاده شد. به‎منظور تهیه اطلاعات موردنیاز ورودی نرم‎افزار، ابتدا ذخیره معدن به‎روش کریجینگ معمولی و با نرم‎افزار Datamine نسخه ۱/۲ تخمین زده شد و سپس طراحی محدوده نهایی هفت کاواک با ترازهای کف ۲۳۸۷، ۲۳۴۶، ۲۳۳۰، ۲۳۱۴، ۲۲۹۸، ۲۲۷۸ و ۲۲۵۰ و با توجه به عیار حدی ۳/۰ درصد به منظور تعیین تناژ کانسنگ و باطله هر گزینه، با این نرم افزار صورت گرفت. روش استخراج زیرزمینی مناسب معدن براساس شیوه دانشگاه بریتیش کلمبیا (UBC) و به‎کمک نرم‎افزار تهیه شده برای این منظور و تجارب استخراج زیرزمینی در معدن، روش کندن و آکندن انتخاب شد و متناظر با عمق کف کاواک هر گزینه، یک معدن زیرزمینی با عیار حد ۵/۰ درصد درنظرگرفته شد. در نهایت پس از برآورد درآمد و هزینه های معادن روباز و زیرزمینی گزینه‎ها، اطلاعات ورودی نرم‎افزار تهیه شده، آماده شد.
نتایج حاصل از اجرای برنامه حاکی از آن است که تراز ۲۳۳۰ دارای بالاترین ارزش خالص فعلی روباز (۱۲۹۹۶ میلیون ریال) و مجموع روباز و زیرزمینی (۱۴۷۷۵ میلیون ریال) بوده و در نتیجه این تراز عمق بهینه روباز و هم حد روباز-زیرزمینی این معدن می‎باشد. به‎منظور بررسی تأثیر تغییرات عیار حد و نرخ بهره بر حد روباز-زیرزمینی معدن با دو قیمت کنسانتره در سالهای ۲۰۰۱ (۳۲۸۵۰۳۴ ریال بر تن) و ۲۰۰۵ (۳۳۵۳۲۱۸ ریال بر تن) بررسی شد. نتایج نشان دادند که افزایش عیار حد و نرخ بهره باعث بالا آمدن عمق حدی شده و افزایش قیمت کنسانتره تغییری در حد روباز-زیرزمینی ایجاد نمی‎کند و تنها افزایش ارزش خالص فعلی را به‎دنبال دارد.

مهدی یاوری شهرضا
محمدرضا کیومرثی
منفرد علی فرشچی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی