آسیب‌های دستگاه اسکلتی ـ عضلانی

● كمك‌های اولیه برای تمام آسیب‌های اسكلتی (شكستگی، دررفتگی و پیچ خوردگی) یكسان است و شامل مراحل زیر است:
۱) با حفظ خونسردی، صحنه حادثه را ارزیابی و درخواست كمك ‌كنید.
۲) وضعیت تنفسی و هوشیاری مصدوم را كنترل كنید.
۳) تمامی زخم‌های باز را با گاز استریل بپوشانید و خونریزی را كنترل كنید.
۴) اگر آسیب یا علامت واضحی وجود ندارد ولی مصدوم از درد شكایت دارد، همیشه مبنا را بر وجود شدیدترین آسیب اسكلتی یعنی شكستگی بگذارید و اقدامات لازم را انجام دهید.
۵) از اقدام بر جا انداختن موارد شكستگی یا در‌رفتگی به شدت پرهیز كنید. به‌علاوه اگر سر استخوان شكسته از زخم بیرون‌زده است، سعی در فرو‌بردن آن به درون زخم نداشته باشید بلكه آن را با روش مناسب، پانسمان و بانداژ كنید و سپس عضو صدمه‌دیده را با روش صحیح آتل‌بندی و بی‌حركت كنید. در مواردی كه شك به دررفتگی یا پیچ‌خوردگی نیز وجود دارد، باید درست مثل موارد شكستگی عمل كنید و اقدامات لازم جهت بی‌حركت‌كردن عضو را انجام دهید. استفاده از كمپرس آب سرد از تورم بیشتر و درد می‌كاهد. به یاد داشته باشید كه در این موارد نیز آتل‌بندی و بی‌حركت‌كردن عضو لازم است. در كل بی‌حركت‌كردن عضو آسیب‌دیده اصل مهم و اساسی در موارد شكستگی‌ها و دیگر آسیب‌های اسكلتی می‌باشد. برای این منظور از وسیله‌ای به نام آتل استفاده می‌شود. شكستگی جمجمه، دنده‌ها، ستون فقرات، لگن و ران، شكستگی‌های خطرناكی هستند كه به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند. شكستگی جمجمه می‌تواند با خونریزی داخل جمجمه‌ای یا ضربه مغزی همراه باشد. بنابراین باید سطح هوشیاری مصدوم، وضعیت تنفس و گردش خون، واكنش تقارن مردمك‌ها و حس و حركت اندام‌ها را بررسی كرد و در صورت لزوم و كمك‌های اولیه مناسب را برای مصدوم انجام داد. در این موارد ثابت‌كردن سر و گردن را فراموش نكنید. شكستگی دنده‌ها گاهی با آسیب به ریه، قلب، كبد یا طحال همراه است. به تنفس، نبض و فشار‌خون مصدوم توجه كنید و به‌دنبال علائم خونریزی داخلی باشید. شكستگی لگن و ران به‌علت مجاورت با رگ‌های خونی بزرگ همیشه با خطر خونریزی شدید داخلی و حتی مرگ مصدوم همراه هستند. همچنین خطر دیررس دیگر حركت چربی در خون (آمبولی چربی) به دنبال این شكستگی‌ها (به‌ویژه شكستگی استخوان ران) و انسداد رگ‌های ریه است كه معمولاً در عرض ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از شكستگی روی می‌دهد و با سرفه، تنگی نفس، احساس بی‌قراری و اضطراب، تند‌شدن تنفس و نبض مصدوم و علائم شوك همراه است. آتل‌بندی و ثابت‌كردن سریع شكستگی ران بلافاصله پس از وقوع حادثه، احتمال بروز این عارضه خطرناك را تا حد زیادی كاهش می‌دهد. لگن در برگیرنده اندام‌های ادراری ـ تناسلی است و شكستن لگن خطر آسیب به این اندام‌ها را در بر دارد. شكستگی مهره‌های ستون فقرات (به‌ویژه مهره‌های گردنی) از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز به مراقبت‌های خاص دارد. بنابراین به علائم و نشانه‌های آسیب به ستون فقرات (مثل زخم، كبودی یا سایر علائم ضربه به سر، گردن و ستون فقرات، دردناك بودن ستون فقرات هنگام لمس، ضعف، فلج یا عدم توانایی در حركت دادن اندام‌ها و از دست دادن حس یا مورمور شدن قسمتی از بدن در زیر ناحیه صدمه دیده) توجه كنید و در صورت لزوم كمك‌های اولیه زیر را برای مصدوم انجام دهید:
۱) مصدوم را در وضعیت ثابت نگه دارید و از هرگونه جابه‌جایی آن به شدت پرهیز كنید.
۲) به سطح هوشیاری، راه هوایی، تنفس و گردش‌خون مصدوم توجه كنید. تنفس این بیماران ممكن است به صورت شكمی باشد (بالا و پایین آمدن شكم با هر بار تنفس)
۳) نبض، حس و حركت اندام‌ها را بررسی كنید.
۴) كمك‌های اولیه برای سایر عوارض و صدمات جدی مصدوم انجام دهید.
۵) جز برای انجام احیای قلبی ـ ریوی یا دور كردن مصدوم از محل ناامن و خطرناك، اقدام به جابجایی مصدوم را نكنید.
۶) با كمك تخته كمری كوتاه یا بلند، ستون مهره‌های مصدوم را ثابت كنید.

منبع : سایر منابع