پنجشنبه, ۱۷ خرداد, ۱۴۰۳ / 6 June, 2024
مجله ویستا
فرمان مشروطیت کدام است؟
هر یك از پژوهشگران تاریخ معاصر با استفاده از یك منبع خطی و یا چاپی به زعم خود، فرمان مشروطیت _ یا بهتر بگوییم فرمانی را كه بعدها به فرمان مشروطیت نامبردار شد _ آورده اند. اما جالب است بدانیم كه در بیشتر این فرمان های چاپی واژه ها متفاوتند و پس از یك قرن كسی نمی داند كدام یك از فرمان ها اصالت بیشتری دارد. استاد ایرج افشار دو سال پیش فرمودند: «پس از صد سال نمی دانیم فرمان مشروطیت كدام است؟ تجسسی درباره چاپ شده های فرمان مشروطیت در روزنامه های آن عهد نشده، شما متن های چاپی روزنامه ای را برای اطلاع همگان تجدید چاپ كن تا شاید كمكی باشد برای محققان تاریخ معاصر...» اما من با بررسی روزنامه های آن روزگار متوجه شدم كه متن های مندرج در مطبوعات نیز به دلیل اختلاف های لفظی بر پیچیدگی ماجرا می افزاید. شاهد این مدعا دو نمونه ذیل است. یك نمونه از نشریه های چاپ داخل و دیگری از روزنامه های چاپ خارج. چاپ كرده نشریه ایران با تفاوت هایی به فرمانی كه در همان روزها چاپ ژلاتینی شده شبیه است و متن چاپی مندرج در حبل المتین تا حدودی با فرمانی همخوانی دارد كه در بیشتر كتاب ها آورده اند:
«ایران (چاپ تهران)/سواد فرمان مهرلمعان/جهانمطاع همایونی/جناب اشرف صدراعظم
از آنجا كه حضرت باری تعالی جل شأنه سررشته ترقی و سعادت ممالك محروسه ایران را به كف كفایت ما سپرده و شخص همایون ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی ایران و رعایای صدیق خودمان قرار داده لهذا در این موقع كه رای همایون ملوكانه ما بدان تعلق گرفته كه برای رفاهیت و امنیت قاطبه اهالی ایران و تشیید و تایید مبانی دولت اصلاحات مقتضیه به مرور در دوائر دولتی و مملكتی به موقع اجرا گذارده شود چنان مصمم شدیم كه مجلس شورای ملی از منتخبین شاهزادگان و علما و قاجاریه و اعیان و اشراف و ملاكین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه طهران تشكیل و تنظیم شود كه در مهام امور دولتی و مملكتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه را به عمل آورد و به هیئت وزرای دولتخواه ما در اصلاحاتی كه برای سعادت و خوش بختی ایران خواهد شد امانت و كمك لازم را بنماید در كمال امنیت و اطمینان عقاید خود را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات قاطبه اهالی مملكت به توسط شخص اول دولت به عرض برساند كه به صحه مباركه موشح و به موقع اجرا گذارده شود. بدیهی است كه به موجب این دست خط مبارك نظام نامه و ترتیبات این مجلس و اسباب و لوازم تشكیل آن را موافق تصویب و امضای منتخبین از این تاریخ مرتب و مهیا خواهد نمود كه به صحه ملوكانه رسیده و بعون الله تعالی مجلس شورای مرقوم كه نگهبان عدل ما است افتتاح و به اصلاحات لازمه امور مملكت و اجرای قوانین شرع مقدس شروع نماید و نیز مقرر می فرماییم كه سواد دست خط مبارك را اعلان و منتشر نمایید تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما كه تماماً راجع به ترقی دولت و ملت ایران است كماینبغی مطلع و مرفه الحال مشغول دعاگویی باشند. در قصر صاحبقرانیه به تاریخ چهاردهم شهر جمادی الثانیه سنه ۱۳۲۴ هجری سال یازدهم سلطنت ما.»
حبل المتین (چاپ كلكته)/فرمان مهر لمعان همایونی/در خصوص شورای ملی
جناب اشرف صدراعظم از آنجایی كه حضرت باری تعالی جل شأنه سررشته ترقی و سعادت ممالك محروسه ایران را به كف كفایت ما سپرده و شخص همایونی ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی ایران و رعایای صدیق خودمان قرار داده لهذا در این موقع كه رای همایونی ملوكانه ما بدان تعلق گرفته برای رفاهیت و آسوده گی قاطبه اهالی ایران و تشیید و تائید مبانی دولت اصلاحات مقتضیه امروز در دوایر دولتی و مملكتی به مواقع اجرا گذارده شود چنان مصمم شدیم كه مجلسی از منتخبین شاهزاده گان و علما و قاجاریه و اعیان و اشراف و ملاكین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه طهران تشكیل و تنظیم شود كه در موارد لازمه در مهام امور دولتی و مملكتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه به عمل آورد و به هیئت وزرای ما در اصلاحاتی كه برای سعادت و خوش بختی ایران خواهد شد اعانت و كمك لازمه را بنماید و در كمال امنیت و اطمینان عقاید خودشان را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات مهمه قاطبه اهالی مملكت به توسط شخص اول دولت به عرض برسانند كه به صحه مباركه موشح و به موقع اجرا گذارده شود. بدیهی است كه به موجب این دستخط مبارك نظامنامه و ترتیبات این مجلس و اسباب و لوازم تشكیل آن را مرتب و مهیا خواهید نمود، كه بعون الله تعالی این مجلس افتتاح و به اصلاحات لازمه شروع شود و نیز مقرر می فرماییم كه سواد دستخط مبارك را اعلان و اعلام نمایید تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما كه تماماً راجع به ترقی دولت و ملت ایران است كما ینبغی مطلع و مرفه الحال مشغول دعاگویی باشند، در قصر صاحبقرانیه تاریخ ۱۴ شهر جمادی الاخری در سال یازدهم سلطنت (این سواد مطابق با اصل دستخط مبارك بندگان اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاهی ارواحنافداه است) (مشیرالدوله)۱
«ایران (چاپ تهران)/سواد فرمان مهرلمعان/جهانمطاع همایونی/جناب اشرف صدراعظم
از آنجا كه حضرت باری تعالی جل شأنه سررشته ترقی و سعادت ممالك محروسه ایران را به كف كفایت ما سپرده و شخص همایون ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی ایران و رعایای صدیق خودمان قرار داده لهذا در این موقع كه رای همایون ملوكانه ما بدان تعلق گرفته كه برای رفاهیت و امنیت قاطبه اهالی ایران و تشیید و تایید مبانی دولت اصلاحات مقتضیه به مرور در دوائر دولتی و مملكتی به موقع اجرا گذارده شود چنان مصمم شدیم كه مجلس شورای ملی از منتخبین شاهزادگان و علما و قاجاریه و اعیان و اشراف و ملاكین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه طهران تشكیل و تنظیم شود كه در مهام امور دولتی و مملكتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه را به عمل آورد و به هیئت وزرای دولتخواه ما در اصلاحاتی كه برای سعادت و خوش بختی ایران خواهد شد امانت و كمك لازم را بنماید در كمال امنیت و اطمینان عقاید خود را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات قاطبه اهالی مملكت به توسط شخص اول دولت به عرض برساند كه به صحه مباركه موشح و به موقع اجرا گذارده شود. بدیهی است كه به موجب این دست خط مبارك نظام نامه و ترتیبات این مجلس و اسباب و لوازم تشكیل آن را موافق تصویب و امضای منتخبین از این تاریخ مرتب و مهیا خواهد نمود كه به صحه ملوكانه رسیده و بعون الله تعالی مجلس شورای مرقوم كه نگهبان عدل ما است افتتاح و به اصلاحات لازمه امور مملكت و اجرای قوانین شرع مقدس شروع نماید و نیز مقرر می فرماییم كه سواد دست خط مبارك را اعلان و منتشر نمایید تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما كه تماماً راجع به ترقی دولت و ملت ایران است كماینبغی مطلع و مرفه الحال مشغول دعاگویی باشند. در قصر صاحبقرانیه به تاریخ چهاردهم شهر جمادی الثانیه سنه ۱۳۲۴ هجری سال یازدهم سلطنت ما.»
حبل المتین (چاپ كلكته)/فرمان مهر لمعان همایونی/در خصوص شورای ملی
جناب اشرف صدراعظم از آنجایی كه حضرت باری تعالی جل شأنه سررشته ترقی و سعادت ممالك محروسه ایران را به كف كفایت ما سپرده و شخص همایونی ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی ایران و رعایای صدیق خودمان قرار داده لهذا در این موقع كه رای همایونی ملوكانه ما بدان تعلق گرفته برای رفاهیت و آسوده گی قاطبه اهالی ایران و تشیید و تائید مبانی دولت اصلاحات مقتضیه امروز در دوایر دولتی و مملكتی به مواقع اجرا گذارده شود چنان مصمم شدیم كه مجلسی از منتخبین شاهزاده گان و علما و قاجاریه و اعیان و اشراف و ملاكین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه طهران تشكیل و تنظیم شود كه در موارد لازمه در مهام امور دولتی و مملكتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه به عمل آورد و به هیئت وزرای ما در اصلاحاتی كه برای سعادت و خوش بختی ایران خواهد شد اعانت و كمك لازمه را بنماید و در كمال امنیت و اطمینان عقاید خودشان را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات مهمه قاطبه اهالی مملكت به توسط شخص اول دولت به عرض برسانند كه به صحه مباركه موشح و به موقع اجرا گذارده شود. بدیهی است كه به موجب این دستخط مبارك نظامنامه و ترتیبات این مجلس و اسباب و لوازم تشكیل آن را مرتب و مهیا خواهید نمود، كه بعون الله تعالی این مجلس افتتاح و به اصلاحات لازمه شروع شود و نیز مقرر می فرماییم كه سواد دستخط مبارك را اعلان و اعلام نمایید تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما كه تماماً راجع به ترقی دولت و ملت ایران است كما ینبغی مطلع و مرفه الحال مشغول دعاگویی باشند، در قصر صاحبقرانیه تاریخ ۱۴ شهر جمادی الاخری در سال یازدهم سلطنت (این سواد مطابق با اصل دستخط مبارك بندگان اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاهی ارواحنافداه است) (مشیرالدوله)۱
سیدفرید قاسمی
پی نوشت:
۱- حبل المتین، س ،۱۴ ش ،۶ جمعه ۱۷ رجب ۱۳۲۴ ق، ص ۱۷.
پی نوشت:
۱- حبل المتین، س ،۱۴ ش ،۶ جمعه ۱۷ رجب ۱۳۲۴ ق، ص ۱۷.
منبع : روزنامه شرق
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
انتخابات ریاست جمهوری ایران انتخابات شورای حکام انتخابات ریاست جمهوری 1403 آژانس بین المللی انرژی اتمی شورای نگهبان دولت ریاست جمهوری انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم وزارت کشور امام خمینی
تهران شهرداری تهران قوه قضاییه ترکیه قتل پلیس راهور سازمان هواشناسی بیمارستان بارش باران سیاست خانواده پلیس
قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو خودرو بانک مرکزی دلار سهام عدالت حقوق بازنشستگان ترافیک بازار خودرو ایران خودرو قیمت سکه
پارسا پیروزفر سینمای ایران موسیقی صدا و سیما مجید قناد عمو قناد تلویزیون امام خمینی (ره) سینما فیلم
دانشگاه آزاد اسلامی فضا
روسیه رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین حزب الله لبنان جنگ غزه لبنان حماس جو بایدن طوفان الاقصی برجام
فوتبال تیم ملی والیبال ایران پرسپولیس استقلال لیگ برتر باشگاه استقلال رئال مادرید والیبال باشگاه پرسپولیس رضا درویش جواد نکونام لیگ برتر ایران
هوش مصنوعی اینستاگرام اینترنت سامسونگ ناسا گوگل اپل بازی تلگرامی
رژیم غذایی زوال عقل پشه آئدس سازمان غذا و دارو خواب کبد چرب استرس فشار خون صبحانه