کرفس

▪ نام علمی:Celery, parsley
▪ انگلیسی:Apium graveolens
▪ از خانواده:Umbelliferae
کرفس گیاهی علفی و دو ساله و از تیره چتریان به ارتفاع ۲۰ تا ۶۰ سانتی متر است. این گیاه جزء سبزی های خوراکی است و در اغذیه به کار می رود. ریشه اش راست و خاکستری قهوه ای و درونش سفید رنگ است. ساقه اش مایل به رنگ سبز بی کرک است و برگ ها شفاف و اندکی ضخیم است. گل هایش کوچک و سفید و مایل به زردند. میوه اش کوچک و قهوه ای رنگ و خطوطی سفید است. ریشه و برگ و میوه این گیاه در تداوی مورد استفاده قرار می گیرد.
کرفس حاوی ترکیباتی مانند روغن های فرار شامل اپیال ، فلاونیدها، آلفالینولنیک اسید، بتائیودسمال، گوایاکال، آپی سین[۱۵۷] ، اسانس فرار، آسپاراژین، کولین، اولئورزین، قندهای مختلف مانند مانیت و اینوزیت، تیروزین می باشد.
قسمت مورد درمانی کرفس دانه ، ریشه ، تخم گیاه را پس از گل دهی در سال دوم برداشت می کنند.
دانه : ضد رماتیسم ، آرام بخش ، ضد عفونی کنندة سیستم ادراری ، افزایندة دفع اسید اوریک ، کاهندة فشار خون ، تا اندازه ای ضد بیماری قارچی ، کاهش دهنده فشار خون، مدر، ضد درد، ضد التهاب، دفع مسمومیت، ضد اسپاسم، ضد باکتری، قاعده آور، محرک رحم، شیر افزا، مقوی قوه باه، ضد انقباض، ضد تشنج، مقوی معده، بادشکن است. همچنین ریشه کرفس دارای اثرات مدر، صفرا بر, مقوی معده، ضد کمبود ویتامین ث (ضد اسکوربوت ) و تب بری می باشد.
موارد مصرف: نقرس، بیماری فشار خون، ورم مفاصل مانند رماتیسم، بی نظمی های کبدی، بی قراری عصبی ، گرفتگی های عضلانی ماهیچه ای( دارای ترکیبات ضد اسپاسم، ضد التهاب و ضد درد است)،افزایش فشار خون، آرتریت، خیز عمومی بدن(استسقاء)،عفونت های مجاری ادراری، سرطان، احتباس ادرار و تحریک مثانه به کار می رود.
اثبات شده آلفالینولنیک اسید موجود در این گیاه اثر ضد التهابی دارد و در موارد التهاب مفصل و انقباض عضلانی ماهیچه کاربرد دارد.
ریشه کرفس قرن هاست در موارد آب آوردن انساج، نقرس، رماتیسم، سنگ کلیه، یرقان، آسم مرطوب، نزله های ششی، ضعف اعصاب، زیاد شدن اسید اوریک خون, ضعف اعمال دستگاه گوارش، نفخ و ناراحتی های مثانه استفاده می شود. امروزه کرفس به علت پیشرفت امکانات کشاورزی، در تمام سال در دسترس قرار دارد. اما مدت ها پیش ، زمانی که به عنوان یک گیاه تقویتی تمیز کننده مؤثر به کار می رفت، فقط در زمستان و بهار قابل برداشت بود.
آب کرفس به صورت غرغره برای گلودردهای خشک، به دلیل اثر ضد عفونی کننده اش، مفید است.
یومبلیفرون موجود در این گیاه هم یک آنتی پروستاگلندین است[۱۵۸] که ممکن است به دانه های کرفس اثر ضد التهاب و ضد التهاب مفصل بدهد.
اپیال و لیمونن و یومبلیفرون همه ضد انقباض و ضد تشنج هستند.
میزان بالای کلسیم در دانه کرفس هم ممکن است در آرامش انقباضات عضلانی ماهیچه ها کمک کند.
دانه کرفس حاوی تعدادی کانسیتونتس است که دارای ترکیبات ضد باکتری است. همچنین آن یک مدر است که میزان ادرار را افزایش می دهد و باکتری مجاری ادرار را پاک می کند.
سیمن و گوایاکال، لیکونن، ترپینن و یومبلیفرون همه ضد باکتری هستند.
آلفالینولنیک اسید دارای خاصیت هیپوتنسیو(پایین آورنده فشار خون) است.
آپیول زیاد کننده ادرار است.
همچنین تخم کرفس حاوی کلسیم بالاست که ممکن است نقش مهمی در کاهش فشار خون ایفاء می کند. لیمونن دارای خاصیت مسکن است و به عنوان کم کننده اضطراب و استرس به کار می رود. آپیول یک مقوی رحم و یک قاعده آور است.( قاعدگی را زیاد می کند).لیمینوئیدهای تلخ و سدانولید موجود در دانه کرفس خاصیت ضد تومور و ضد اکسیداسیون دارد، این ترکیبات فعال ، عامل ضد تومور قوی به شمار می آیند. تعداد دیگری از ترکیبات در دانه کرفس یافت می شوند که اثر ضد سرطان زایی دارند که شامل آلفالینولنیک اسید، ایزوایمپراتورین، ایزوکوئرسکیتین، لیمونن، و یومبلیفرون است.
چون دانه کرفس موجب سقط جنین می شود، به همین دلیل در آبستنی منع کاربرد دارد.
تخم کرفس دارای ترکیبات ضد التهاب و ضد رماتیسم است که برای التهاب مفاصل و رماتیسم مفید است.
تخم کرفس ادرار آور بوده و بهترین دارو برای تمیز کردن بدن از اسید اوریک است؛ بنابراین برای درمان نقرس ، آرتروز و روماتیسم مناسب است. تخم کرفس برای درمان التهاب مثانه و مشکلات مربوطه نیز مفید است . در طی دوران گذشته پزشکان دانه کرفس را جهت بالا بردن حرارت بدن در برابر سرماخوردگی ، آنفلوانزا ، آب آوردن انساج، بدگواری، انواع التهاب مفصل، بیماری های کبد و طحال به کار می بردند. بعلاوه مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که دانه کرفس برای تصفیه و افزایش فشار خون و حتی پیشگیری از سرطان مفید باشد.
دانه کرفس دارای خاصیت مهم ادرار آور است که ممکن است باعث کم شدن فشار خون شود. همچنین میزان قابل توجه ای کلسیم دارد که فشار خون را پایین می آورد.
مدارک علمی هم نشان می دهد که ممکن است دانه کرفس به پیشگیری از سرطان کمک کند، تعدادی از مطالعات آزمایشگاهی توانایی عصاره دانه کرفس یا مواد ترکیبی منحصر به فرد آن را در جلوگیری از شکل گیری غده یا تومور در حیوان ها را نشان می دهد.
آب کرفس اثر مدر و رفع رسوبات ادراری و صفراوی دارد. مقوی اعصاب و غدد فوق کلیوی است. مصرف آن به علت خواص متعددی که دارد در درمان بیماری های مختلف مؤثر واقع می شود. زیرا اثر تصفیه کننده خون ، ضد رماتیسم و نقرس و ضد عفونی کننده دارد و به علاوه لاغر کننده است.
۵۰ تا ۶۰ گرم برگ کرفس را در یک لیتر آب دم کرده جهت درمان ضعف اعصاب صبح و ظهر و شب هر دفعه یک فنجان تناول نمایند.
به عنوان ضد دردهای آرتریت روماتوئید هر دفعه ۱۵ گرم برگ تازه کرفس را در یک لیوان دم کرده تناول نمایند. و یا هر وعده نصف قاشق از پودر تخم کرفس را در یک لیوان آب جوش دم کرده با شکر تناول نمایند.
توجه: برای بیماری هایی مثل آرتریت، تخم کرفس را باید در یک دوره چند ماهه مصرف کرد.
مقدار مصرف: مقدار دوز در فراورده های گوناگون متفاوت است.
دانه خشک: معادل یک تا سه گرم ، قرص ها: عصاره های گوناگون در دسترس ۱ تا ۳ گرم ، عصاره کرفس: ۴/۱ تا ۲/۱ قاشق چای خوری، شربت یا آب: یک قاشق چای خوری را در آب جوش آماده کنید، له کرده تازه دانه: یک یا سه گرم دانه خشک. ریشه: نصف فنجان ریشه رنده شده در غذا هر روز. عصاره: ۱۵ قطره سه بار در روز.
▪ احتیاط :
الف) فقط از دانه هایی که جهت مصارف دارویی فروخته می شود و یا از بذر های طبیعی بدون سم استفاده کنید ، زیرا اغلب بذرهای مخصوص کاشت را به سموم قارچ کش آغشته می کنند .
ب) در زمان حاملگی از مصرف آن خودداری شود.
ج ) خوردن کرفس و تخم کرفس برای بیماران مبتلا به صرع مضر است، زیرا حملات آن ها را تحریک می نماید.
د) اشخاصی که به ورم کلیه مبتلا هستند نباید آن را مصرف کنند.

فهمیه نوری
http://nouri-biology-rey.blogfa.com