آبسه‌های دندانی

آبسه دندان مجموعه‌یی انباشته از مواد عفونی است که در نتیجه‌ی عفونت باکتریایی پالپ یک دندان رخ می‌دهد.
● علل، شیوع وفاکتورهای خطر
آبسه‌ی دندان یک عارضه‌ی پوسیدگی دندان است. همچنین ممکن است به علت تروما به دندان مانند زمانی که دندان می‌شکند یا دچار پریدگی می‌شود به وجود آید.
باز شدن پالپ‌دندان به باکتری‌ها اجازه می‌دهد تا به پالپ نفوذ کنند و ایجاد عفونت نمایند. عفونت ممکن است از ریشه‌ی دندان به سمت استخوانهای (حمایت‌کننده) دندان گسترش پیدا کند.
عفونت سبب ایجاد چرک می‌شود که مجموعه‌یی از (بافت‌های مرده، باکتریهای زنده و مرده، گلبولهای سفید) و تورم بافتهای درون دندان را ایجاد می‌کند.
این مسأله باعث درد شدید دندان می‌گردد. اگر پالپ دندان بمیرد، درد متوقف می‌گردد اما عفونت باقی مانده و ادامه می‌یابد و گسترش آن بافتها را تخریب می‌کند.
● نشانه‌ها:
درد دندان که ممکن است به صورت درد مداوم و شدید، درد تیرکشنده و درد آزارد دهنده و نبض‌دار باشد و یا درد هنگام جویدن، حساسیت دندان به گرما و سرما، طعم تلخ دهان، تنفس بدبو، احتمال تب، تورم غدد لنفاوی گردن، بیقراری، ناآرامی، کسالت، تورم فضاهای فک بالا و پایین (یک علامت خیلی مهم).
● شناسه‌ها و آزمون‌ها:
زمانی که دندانپزشک به دندان ضربه می زند (دق کردن) بیمار احساس درد خواهد کرد، گاز گرفتن یا بستن محکم دهان نیز ایجاد درد می‌کند. لثه‌ها ممکن است قرمز و متورم شود و ترشح چرکی داشته باشد.
● درمان:
اهداف درمان محدود نمودن عفونت، محافظت از دندان و پیشگیری از عوارض است. ممکن است جهت مهار عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز شود. شستشو با آب نمک ولرم، مسکن‌های ضد درد برای تسکین تب و درد دندان.
هرگز آسپیرین را مستقیماً روی لثه‌ها و دندان قرارندهید زیرا التهاب بافتها را افزایش می‌دهد و زخم‌های دهان ایجاد می‌کند. گاهی جراحی ریشه‌‌ی دندان جهت تلاش برای نگهداری دندان توصیه می‌شود.
پالپ دندان که شامل بافتهای عروقی و عصبی است و نیز نواحی پوسیده‌ی دندان خارج می‌شود، ریشه‌ و سطح دندان باقی می‌ماند.
حفره‌یی که در تاج ایجاد شد پر شده و ترمیم می‌شود و ممکن است روی دندان روکش هم قرار بگیرد.
ممکن است گاهی برای درمان درناژ آبسه‌ یا کشیدن دندان آسیب دیده ضروری باشد.
● پیش‌آگهی:
معمولاً آبسه‌ها قابل درمان بوده ودربیشتر موارد نگهداری دندان ممکن می‌باشد.
● عوارض:
از دست دادن دندان، گسترش عفونت به بافت نرم (سلولیت، آنژین لودویگ)، گسترش عفونت به استخوان فک (استئومیلیت مندیبول یا ماگزیلا)، گسترش عفونت به نواحی دیگر بدن و ایجاد آبسه‌های مغزی، آندوکاردیت، پنومونی و غیره.
● تماس دندانپزشک:
در صورت بروز دندان درد و یا سایر علائم آبسه‌های دندان با دندانپزشک تماس بگیرید.
● پیشگیری :
درمان فوری پوسیدگی‌های دندان خطر ایجاد آبسه‌های دندان را کاهش می‌دهد. دندانهای ضربه دیده باید فوراً توسط دندانپزشک تست شوند.

دکتر معصومه درگاهی
دندانپزشک

منبع : هفته نامه پزشکی امروز