عصر ضد اطلاعات

گفته می‌شود ما در عصر اطلاعات زندگی می‌كنیم. اگر این ادعا درست باشد باید پرسید مردم درباره چه چیزهایی اطلاعات كسب می‌كنند؟ كارشناسانی كه ادعا می‌كنند ما امروزه در عصر اطلاعات زندگی می‌كنیم و جوانان از این اطلاع‌رسانی سود می برند، آیا توجه كرده‌اند كه جوانان در دنیای فناوری‌های الكترونیكی بیش از گذشته وقت خود را هدر می‌دهند؟ آنها در دنیایی كه با رایانه‌، اینترنت، تلفن همراه، صدها كانال ماهواره‌ای و فناوری‌های بیشمار الكترونیكی دیگر احاطه شده است، رشد می‌یابند.
جنگ عراق و خبرهای مربوط به آن را در نظر بگیرید. مخاطبان اگر به وب سایت‌های موثق و بی‌طرف مراجعه كنند می‌توانند اخبار و اطلاعات درستی در این باره كسب كنند. از سوی دیگر اگر اطلاع‌رسانی دولت بوش و سرویس‌های خبری دیگر را درباره سلاح‌های كشتار جمعی عراق در نظر بگیریم، چنین امكانی فراهم نخواهد بود. (البته هر چند ماه یكبار، شایعه انتقال این سلاح‌ها به خاك سوریه مطرح می‌شود؛ اما درباره صحت این شایعه هنوز اطلاعی در دست نیست.)
تمام كسانی كه این روزها به عراق می‌روند عقیده دارند كه مردم آمریكا درباره شرایط موجود در عراق اطلاع درستی ندارند.
رهبران دموكرات‌ها هم‌اكنون در حال اشاعه بُعد دیگری از ضد اطلاعات هستند: آنها در حالی كه دولت بوش را متهم می‌كنند كه درباره سلاح‌های كشتار جمعی عراق به ملت آمریكا دروغ گفته است، اظهار می‌دارند كه اطلاع‌رسانی به مردم درباره اطلاعات غلطی كه به خود دموكرات‌ها (و همه مردم) داده شده بود، به خوبی صورت نگرفته است. جنگ عراق یك جنگ اطلاعاتی است و این مساله كاملاً صحت دارد. قطعاً بدون وجود شبكه‌ها و فناوری‌های الكترونیكی و دیجیتالی نتایج جنگ مزبور با شرایط كنونی تفاوت اساسی پیدا می‌كرد.
اما اكثر مردم از این امر اطلاع ندارند. در ارتباط با جوانان می‌توان گفت عصر اطلاع‌رسانی برای آنها (كه بیش از دیگران از وقایع فرهنگی تاثیر می‌گیرند) مفید بوده و بدون وجود فناوری‌های اطلاع‌رسانی، آنها كمتر از زمان حال اطلاعات كسب می‌كردند. از سوی دیگر می‌توان گفت عصر اطلاع‌رسانی در پیشرفت آموزش جوانان تاثیری نداشته و علاوه بر آن تبعات منفی نیز بر جای گذاشته است.
برای رسیدن به نتیجه‌ای قطعی در این زمینه، باید حقایق را با دقت مورد بررسی قرار دهیم. نمی‌توان دنیای الكترونیك را به طور كلی حذف كرد. اما این بدان معنا نیست كه ما دنیای مجازی الكترونیكی را به همان شكل كنونی‌اش بپذیریم، آن را تمجید كنیم و هیچ اعتراضی به آن نداشته باشیم. در حال حاضر پیرامون این مساله انتقاد كمی صورت می‌گیرد. شاید شما نیز می‌پنداشتید چنین انتقادهایی به سرعت گسترش پیدا كنند، در حالی كه می‌بینیم این اتفاق نیفتاده است. بررسی این مساله كه آیا فناوری‌های الكترونیكی وضعیت بشر كنونی را بهتر كرده‌اند یا باعث وخیم‌تر شدن اوضاع شده‌اند، كاملاً منطقی و بجا می‌نماید.
البته ممكن است این فناوری‌ها در برخی موارد باعث افزایش آگاهی بعضی افراد شوند. اما باید پرسید تبعات كلی آنها چیست؟ سالیان سال است كه مساله عملكرد تخصصی شبكه‌های اطلاع‌رسانی مطرح شده است. با توجه به هزینه كم راه‌اندازی و فعالیت كانال‌های تلویزیونی، امروزه آنها دامنه فعالیت خود را به موضوعات خاصی محدود كرده و به این ترتیب سود كلانی نصیب خود می‌كنند.
این مساله به خوبی در كانال‌های ماهواره‌ای مشهود است. صدها كانال در اختیار بینندگان قرار دارد كه هر یك در یك حوزه مشخص فعالیت می‌كنند. وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌های اینترنتی نیز از همین الگو پیروی می‌كنند و گردانندگان این قبیل شبكه‌های اینترنتی عقیده دارند كه رمز موفقیت آنها فعالیت در یك حوزه تخصصی است.
البته باید گفت كه دوران رونق شبكه‌های تلویزیونی فقط سه دهه به طول انجامید (دهه‌های ۵۰، ۶۰و۷۰). قبل از رشد تصاعدی شبكه‌های تلویزیونی، شبكه‌های رادیویی و مجلات، روزنامه‌ها و كتاب‌های مختلف وجود داشتند.
در عصر اطلاعات دستیابی به موضوعات مورد علاقه مان كار آسانی است. می‌توان به راحتی تمام ۲۴ ساعت شبانه روز را به تماشای شوهای لباس، آموزش باغبانی و یا اخبار اختصاص داد. دسترسی به سایت‌های اینترنتی پیرامون موضوعاتی از این قبیل نیز بسیار آسان است. بعضی از مردم هر روز بیشتر از روز گذشته درباره مطالب مورد علاقه خود اطلاعات كسب می‌كنند و به این ترتیب دانش خود را افزایش می‌دهند. برخی دیگر نیز هر روز به خواندن، شنیدن و تماشای مطالب تكراری مشغولند، بدون آنكه مطلب جدیدی بیاموزند.این قبیل مطالب چیزی به دانسته‌های ما می‌افزایند. با توجه به مطالب مفیدی كه می‌توان به جای مرور مطالب تكراری یاد گرفت، باید گفت كه چنین مطالبی به جای ارتقاء دانش ما، آگاهی و سواد ما را تنزل می‌دهند.
البته باید یادآور شد دنیای مجازی الكترونیكی نوپا و نوظهور است و حتماً در آینده دستخوش تغییر و تحول خواهد شد. در این زمینه دو نوع پیشرفت غیرقابل اجتناب در حال وقوع است:
۱) فقط یك حوزه تخصصی وجود دارد كه مخاطب زیادی را جذب می‌كند و برخلاف حوزه‌های دیگر نه تنها دیدگاه افراد را محدود نمی‌كند، بلكه آن را گسترش می‌بخشد و این حوزه نثر زیبا و روان است.
ما در آینده شاهد وبلاگ‌هایی خواهیم بود كه همانند روزنامه نیویوركر در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ میلادی درباره هر مطلب و موضوعی، قطعات كوتاه نوشتاری ارائه خواهند داد. این وبلاگ‌ها هر روز قطعات جدیدی پیرامون مطالب و موضوعات متنوع دراختیار مردم خواهند گذاشت كه با سبكی بسیار فصیح و روشن به نگارش درآمده و با زیبایی ویرایش شده‌اند و مردم فقط به خاطر لذتی كه خواندن آنها به همراه دارد، این مطالب را خواهند خواند. به این ترتیب فعالان عصر اطلاعات كه قادر به ارایه نثری زیبا نیستند، در بهت و حیرت فرورفته و شكست خواهند خورد.
۲) موتورهای جستجو در حال پیشرفت هستند، اما فقط نیمی از مشكل را حل می‌كنند. آنها فقط زمانی می‌توانند به شما كمك كنند كه بدانید در جستجوی چه هستند. اما مردم علاوه بر جستجو به وب گردی نیز علاقه‌مند هستند. به زودی سایت‌هایی به وجود خواهند آمد كه مردم با استفاده از آنها به راحتی به مطالب سایت‌های مختلف و متنوع دیگری دسترسی خواهند یافت.

نویسنده: ویكلی استاندارد
منبع:سایت عملیات روانی

منبع : سایت آمل تک