روش­های ازدیاد برداشت از مخازن نفتی

استفاده صحیح از منابع نفتی كشور، به منظور افزایش طول عمر آنها و برخورداری نسل­های آینده از این ذخایر خدادادی، ایجاب می‌كند تا با مدیریت صحیح این منابع آشنا شویم.. از نكات قابل توجه در مدیریت مخازن، اتخاذ روش­هایی برای حفظ و صیانت مخزن، بالابردن راندمان تولید و سعی بر نگه ‌داشتن آن در حد مطلوب در طول زمان می­باشد.
در متن زیر سعی شده است تا ضمن آشنایی اجمالی با روش­های ازدیاد برداشت از مخازن نفتی، بستری برای انعكاس نظرات كارشناسان كشور به منظور ارائه راه حل­های مناسب در بهبود عملكرد مخازن نفتی ایجاد شود.
روش­های به‌كار رفته جهت افزایش بازده عبارتند از :
* تزریق گاز
* تزریق آب
* تزریق متناوب آب و گاز
* روش حرارتی
* تزریق فوم و ژل­های پلیمری
* استفاده از مواد شیمیایی كاهش‌دهندهٔ نیروی كشش سطحی
* استفاده از روش میكروبی(M.E.O.R.)
تزریق گاز: روش تزریق گاز به دو صورت امتزاجی و غیر‌امتزاجی صورت می­گیرد. در روش امتزاجی، گاز طبیعی با افزودن تركیبات هیدروكربنی میانی c۲ تا c۶ غنی می­شود؛ به‌طوری كه بخش غنی‌شدهٔ گاز تزریقی كه در ابتدای كار تزریق می­گردد، با نفت مخزن امتزاج یافته و آن را از درون خلل و فرج سنگ مخزن به طرف چاه­های تولیدی هدایت می­كند. راندمان افزایش بازیافت در این روش، بیشترین درصد را به خود اختصاص می­دهد و اگر سنگ مخزن دارای خواص همگن و یك­دست و تراوایی آن نیز مناسب باشد، به ۶۵ تا ۷۵ درصد حجم نفت باقی‌مانده، می­توان دست یافت.
در روش غیر امتزاجی، گاز به مخازن نفتی تزریق می­گردد كه این تزریق نسبتاً ارزان است و در تعدادی از مخازن نفت‌خیز خشكی و دریایی ایران اعمال می­گردد. در این روش، گاز تزریقی در قسمت بالای مخزن متراكم می­شود و فشار مخازن را افزایش می­دهد و حركت نفت را سهولت می­بخشد.
باید توجه داشت كه لزومی ندارد گاز تزریقی حتما از نوع تركیبات هیدرو­كربنی باشد. در كشورهای صنعتی، از گازهای خروجی از تاسیسات بزرگ صنعتی كه بخش اعظم آن ‌را دی­اكسیدكربن تشكیل می­دهد، برای تزریق استفاده میشود. در این روش، حتی راندمان بالاتر از تزریق گاز­های هیدرو­كربنی است و فواید زیست‌محیطی نیز در پی دارد.
تزریق آب: در این روش، آب به عنوان عامل فشار‌افزایی به مخزن به كار برده می­شود.
تزریق آب و گاز: از تزریق متناوب آب و گاز برای افزایش فشار در مخزن نیز می­توان سود جست.
در مورد روش تزریق آب به مخزن نیز باید در استفاده از این روش كمال احتیاط را به كار برد. برخی كارشناسان اعتقاد دارند، بازده این روش مطلوب نیست، زیرا راندمان كار نهایتاً ۳۵ درصد می­باشد و اولویت در استفاده از روش تزریق گاز خواهد بود. تزریق آب بیشتر برای مخازن شنی كاربرد دارد و برای مخازن نفتی كشور كه عمدتا شكاف­دار هستند نباید مورد استفاده قرار گیرد.
روش حرارتی: روش‌های حرارتی معمولاً در بهره­برداری از مخازنی كه نفت آنها نسبتا سنگین است، به كار برده می­شود و برای نفت خام با شاخص API بین ۱۰ تا ۲۰ كاربرد دارد. حرارت‌دادن به منظور كاستن گران‌روی شامل تزریق آب داغ یا بخار به درون مخزن و یا ایجاد حرارت به كمك انرژی الكتریكی می­باشد.
روش تزریق مواد شیمیایی و یا فوم: این روش به منظور كاهش نیروی كشش سطحی بین سنگ و سیال، با تنظیم نسبت تراوایی به گران‌روی نفت مخزن, مورد استفاده قرار می­گیرد. استفاده از روش تزریق فوم و مواد شیمیایی، به طور مثال در برخی از میادین نروژ به صورت آزمایشی با موفقیت انجام پذیرفته است.
روش میكروبی: استفاده از میكروب­ها جهت تولید گاز به منظور افزایش بازده و یا دفع موادی كه باعث كاهش غلظت و گران‌روی نفت و انتقال آسان آن به سمت چاه­های تولیدی می­شود، تحت روشی به نام MEOR انجام می­شود. روش‌های میكروبی از روش‌های نوین افزایش بازده ذخایر به شمار می­رود كه این روش از جنبه‌های نوین كاربرد علوم بیو­تكنولوژی در صنعت نفت می­باشد
منبع :
http://www.mimshimi۸۲.persianblog.com
نویسنده : مصطفی ساغری (وب لاگ دانشجویان مهندسی شیمی)

منبع : پایگاه اطلاع رسانی عسلویه