|
سيا باشه، سوخته باشه، نمدى به کول داشته باشه، يک خورده پول داشته باشه (عا). |
|
|
رک: شوهرم شغال باشد، آردم به تغار باشد |
|
سياست اصل رياست است |
|
سياست بهقدر جنايت است (از هزار و يک سخن) |
|
|
رک: سياست پدر و مادر ندارد |
|
سياست پدر و مادر ندارد |
|
|
نظير: |
|
|
سياست بهقدر جنايت است |
|
|
ـ خُم رنگرزيِ سياست يک روباه پير را طاووس علّيين مىکند (باستانى پاريزى) |
|
سياهى با سفيدى نقش بندد |
سيه گر سرخ پوشد خر بخندد |
|
|
بيتى ازساختههاى عوام در بيان زشتى دختران سبزه يا سيهچرده که لباس سرخ پوشيدهاند |
|
سيب از سيب رنگ مىگيرد همسايه از همسايه پند |
|
سيب را که به هوا بيندازى هزار چرخ مىخورَد تا دوباره به زمين مىرسد٭ |
|
|
رک: از اين ستون به آن ستون فَرَج است |
|
|
|
٭قاآنى گفته است: |
|
|
|
شنيدهاى که کلاهى چو بر هوا فکنى |
هزار چرخ زند تا رسد دوباره به سر |
|
سيب سرخ براى دست چُلاق بد است؟ |
|
|
صورت ديگرى است از مَثَل: 'مگر سيب سرخ براى دست چُلاق بد است؟' رجوع به همين مثل شود |
|
|
نظير: مگر سيب سرخ براى دست بچهٔ يتيم بد است؟ |
|
سيب سرخ و دست چُلاق؟ |
|
|
نظير: سر کچل شانه نمىخواهد! (به تحقير و تمسخر بهکار برند) |
|
سيب مرا خوردى تا قيامت ابريشم پس بده! |
|
سيبى که سهيلش نزند رنگ ندارد٭ |
|
|
رک: سيلى معلم نبوَد از آزار |
|
|
|
٭ تأديب معلم به کسى ننگ ندارد |
................................... |
|
سيخ تنور به سه پايه مىگويد: رويت سياه! (عا). |
|
|
رک: ديگ به ديگ مىگويد: رويت سياه! |
|
سيخ و پياز همراهش کنيد! |
|
|
رک: يک گز ريسمان ببيند چهل گز مىجهد |
|
سيد على را بپّا! (عا). |
|
|
يار و دزد است، مواظب باشيد چيزى به سرقت نبرد! |
|
سير از گرسنه خبر ندارد و سواره از پياده |
|
|
نظير: |
|
|
سير را از گرسنه چه غم |
|
|
ـ سير غم گرسنه نخورد ـ |
|
|
سير خورده، گرسنه را مست و ديوانه پندارد ـ |
|
|
آسوده چه داند که دل خسته چه باشد (سعدى) ـ |
|
|
محتشم را چه تفاوت که گدا محروم است (عماد فقيه) |
|
سير خوردگى کار ستوران است (از کاشفالمحجوب) |
|
سير خورده گرسنه را مست و ديوانه پندارد (از تاريخ بيهقى) |
|
|
رک: سير از گرسنه خبر ندارد و سواره از پياده خبر ندارد |
|
سير را از گرسنه چه غم٭
|
|
|
رک: سير از گرسنه خبر ندارد و سواره از پياده |
|
|
|
٭ يا: سير را چه غم گرسنه است (از جامعالتمثيل) |
|
سير را باش که طعنه به پياز مىزند |
|
|
رک: 'ديگ به ديگ مىگويد رويت سياه!' و نظاير آن |
|
سير غم گرسنه نخورد |
|
|
رک: سير از گرسنه خبر ندارد... |
|
سير مردن بِهْ که گرسنه زيستن (از شاهد صادق) |
|
سى روجه٭را کرديم سه روجه، آن هم به خدا گردن خروجه! ٭٭ |
|
|
نظير: ماه رمضان است که ما را رَم از آن است! |
|
|
|
٭ روج (در پهلوى روچ): روز |
|
|
|
٭٭خروج (در پهلوى: خروج): خروس |
|
سيرى در لقمهٔ باز پسين بوَد |
|
|
نظير: مستى در قدم بازپسين بوَد (از قابوسنامه) |
|
سيرى مهمان روسفيدى صاحب خانه است |
|
سيزده براى همهکس نحس نيست |
|
سيگار بىتقلّب و نازپرى رُخان |
اين هر دو در کشاکش دوران کشيدنى است (از ساختههاى عوام) |
|
سيل آمد و رخت و پخت را بُرد |
|
|
نظير: |
|
|
باريد به باغ ما تگرگى |
وز گلبن ما نماند برگى |
|
|
ـ ماس٭ رفت، تاس هم رفت! |
|
|
|
٭ ماس: ماست |
|
سيلاب نپرسد که رهِ خانه کدام است٭ |
|
|
نظير: وقتى بد مىآيد از در و ديوار مىآيد |
|
|
|
٭عشق از ره تکليف به دل پا نگذارد |
............................. (صائب) |
|
سيلى بابا بِهْ از حلواى او ٭ |
|
|
رک: سيلى معلم نبوَد از آزار |
|
|
|
٭ هين بِجِهْ زين مادر و تيباى او |
................................ (مولوى) |
|
سيلى معلم نبوَد از آزار |
|
|
نظير: |
|
|
جور استاد به ز مهر پدر ـ |
|
|
چوب معلم گُل است، هر که نخورد خل است ـ |
|
|
تأديب معلم به کسى ننگ ندارد |
سيبى که سهيلش نزند رنگ ندارد |
|
|
چوب معلم از بهشت آمده است ـ |
|
|
کى شناسد طفل قدر سيلى استاد را |
|
|
ـ تمتعى که من از فضل در جهان بردم |
همان جفاى پدر بود و سيلى استاد (ظهير فاريابى) |
|
|
ـ سيلى بابا بِه از حلواى او |
|
سيلى نقد بِهْ از حلواى نسيه است |
|
|
رک: سرکهٔ نقد بِهْ از حلواى نسيه است |
|
سيم بخيل وقتى از خاک بدر آيد که او خود به خاک رفته باشد (سعدى) |
|
|
نظير: |
|
|
زر از بهر خوردن بوَد اى پسر |
براى نهادن چه سنگ و چه زر (سعدى) |
|
|
ـ درم در جهان بهر خوش خوردن است |
نه از بهر زير زمين کردن است (اميرخسرو دهلوى) |
|
سيمرغ ديگر است و سىمرغ ديگر! |
|
|
رک: از اين حسن تا آن حسن صد گز رسن! |
|
سيم و زر دنياپرستان را منافق مىکند (وحيد دستگردى) |
|
سينهٔ خالى ز مهر گُلرخان; |
کهنهانبانى بوَد پر استخوان (شيخ بهائى) |
|
|
رک: سرى که عشق ندارد کدوى بىبار است |
|
سينهٔ فرهاد بايد تا غم شيرين کشد |
|
|
رک: رخش مىبايد تا تن رستم کشد |
|
سى هم بالاى غَمْسى! (عا). |
|
|
صورت ديگرى است از: 'اين سى هم بالاى غَمْسى' |
|
|
رک: اين غم ما هم به بالاى غمهاى دگر! |