|
سبزه بر سنگ نرويد چه گنه باران را (از مجموعهٔ امثال طبع هند) |
|
سبزه کى رويد به جهد از روى يخ |
|
|
رک: آتش از خيار نجهد |
|
سبک بار مردم سبکتر روند٭ |
|
|
نظير: |
|
|
بار سبک زود به منزل مىرسد |
|
|
ـ سبکبارى از بهشت آمده است |
|
|
ـ هر که تهى کيسهتر آسودهتر (نظامى) |
|
|
ـ خوشا آن کس که بارش کمترک بى (باباطاهر) |
|
|
ـ هر که يک مرغ کمتر دارد يک کيش پيش است |
|
|
ـ نيم نان راحت جان، يک نان بلاى جان |
|
|
ـ اندرين دير کهن بارِ سبکباران خوش است (حافظ) |
|
|
ـ از پى کاروان تهيدستان |
شاد و ايمن روند چون مستان (اوحدى) |
|
|
نيزرک: آسوده کسى که خر ندارد... |
|
|
|
٭........................... |
حق اين است و صاحبدلان بشنوند (سعدى) |
|
سبک بارى از بهشت آمده است |
|
|
رک: سبکبار مردم سبکتر روند |
|
سبکتر بَرَد اشتر مست بار ٭ |
|
|
رک: آرى شتر مست کشد بار غم يار |
|
|
|
٭ملامت کشانند مستانِ يار |
................................. (سعدى) |
|
سبکسر سبکتر درافتد به دام ٭ |
|
|
رک: سبکسر هميشه به خوارى بوَد |
|
|
|
٭ جوان سبکسر بوَد خويش کام |
................................... (اسدى) |
|
سبکسر هميشه به خوارى بوَد (فردوسى) |
|
|
نظير: |
|
|
سبکسر سبکتر درفاتد به دام (اسدى) |
|
|
ـ سنگ بهجاى خود سنگين است |
|
|
ـ سگ تا سنگين است سر جاى خودش است. |
|
سبو به راه آب مىشکند |
|
|
رک: سبو هميشه از آب سالم برنيايد |
|
سبو نايد از آب سالم درست ٭ |
|
|
رک: سبو هميشه از آب سالم برنيايد |
|
|
|
٭ نبايد که ما را شود کار سست |
.................................... (نظامى) |
|
سبو هميشه از آب سالم برنيايد |
|
|
نظير: |
|
|
سبو به راه آب مىشکند |
|
|
ـ سبو نايد از آب دايم درست (نظامى) |
|
|
ـ کوزه در سرچشمه چون بسيار شد خواهد شکست (کاتبى) |
|
|
ـ هميشه سبوى از آب درست نيايد (قابوسنامه) |
|
|
ـ دلو هميشه از چاه سالم بالا نمىآيد |
|
|
ـ هر بار سبو از آب درست نيايد (سَمَک عيّار) |
|
|
ـ از کنار چشمه نايد تا ابد سالم سبوى (اسعد گرگانى) |
|
|
ـ درست از آب نايد هر سبوئى (عطّار) |
|
سبوى خالى را به سبوى پُر نزن! |
|
|
رک: آدم يک پيراهنه با آدم دوپيراهنه نمىتواند در بيفتد |
|
سبوى نو آب خنک دارد |
|
|
رک: کوزهٔ نو دو روز آب را سرد نگاه مىدارد |
|
سپاسدار باش تا سزاوار نيکى باشى (مرزباننامه) |
|
|
رک: شکر نعمت نعمتت افزون کند |
|
سِپَلَشْت٭ آيد و زن زايد و مهمان عزيزت برسد |
|
|
نظير: |
|
|
آبم است و گابم است و نوبت آسيابم است |
|
|
ـ گابم مىزايد، آبم مىآيد، زنم هم دردش است |
|
|
ـ سه پلشت آيد و زن زايد و مهمان برسد |
عمّه از قم برسد خاله ز کاشان برسد (روحانى) |
|
|
|
٭ سِپَلَشْتْ (= سه پلشت): سه حادثهٔ بد و ناگوار، نقش 'بدبيارى' در قمار |
|
سپيد گشتن مو ترجمان اين سخن است |
که سر برآر ز خواب گران سپيده دميد (صدارت) |
|
|
رک: پيامى است از مرگ موى سپيد |
|
ستاره کوره ماه نمىشه، شازده کچل شاه نمىشه! (عا). |
|
ستم بر ستمپيشه، عدل است و داد٭ |
|
|
رک: رحم آوردن بر بدان ستم است بر نيکان |
|
|
|
٭ جفاپيشگان را بده سر به باد |
............................. (سعدى) |
|
ستم نامهٔ عزل شاهان بوَد ٭ |
|
|
نظير: شه چو ظالم بوَد نپايد دير. |
|
|
نيزرک: ظالم پاى ديوار خود را مىکَنَد |
|
|
|
٭ ...................... |
چون دردِ دل بيگناهان بوَد (فردوسى) |
|
ستوده کسى کاو ميانه گزيد (فردوسى) |
|
|
رک: ميانه گزين در همه کارها |
|
ستور لگد زن گرانبار بِهْ ٭ |
|
|
رک: ستور هر چه چموشتر باشد بايد لواشهاش را محکمتر کشيد |
|
|
|
٭ چه نيکو ز دهست اين مَثَل پير دِه |
............................... (سعدى) |
|
ستور هر چه چموشتر باشد لواشهاش را بايد محکمتر کشيد |
|
|
نظير: |
|
|
ستور لگد زن گرانبار بِهْ (سعدى) |
|
|
ـ کمند بر سرِ اسبان به لگام زنند (سعدى) |
|
|
ـ با گرانان بِهْ از گرانى نيست (سعدى) |
|
سجه بر کف، توبه بر لب، دل پر از شوق گناه٭
(صائب) |
|
|
نظير: |
|
|
جام مىام در بغل، جامهٔ زهدم به بَر (حافظ) |
|
|
ـ قرآن کنند حرز وامام مبين کشند |
|
|
ـ اى درونت برهنه از تقوى |
وز برون جامهٔ ريادارى |
|
|
پردهٔ هفت رنگ بگذار |
تو که در خانه بوريا دارى (سعدى) |
|
|
ـ سجه در دست و دعا بر لب و سجاده به
دوش |
پى تزوير و ريا تازه مسلمان شدهايم (صائب) |
|
|
|
٭ ........................... |
معصيت را خنده مىآيد ز استغفار ما (صائب) |
|
سحر تا چه زايد شب آبستن است |
|
|
رک: ببين تا چه بازى کند روزگار |
|
سحرخيز باش تا کامروا باشى |
|
|
نظير: |
|
|
شبخيز باش تا کامروا باشى (از سخنان بزرگمهر) |
|
|
ـ صبح خيزى دليل فيروزى است (جامى) |
|
|
ـ به گَهْخيز باشيد هر سال و ماه |
که گاه سعادت بوَد صبحگگاه (داراب زردشتى) |
|
|
ـ خواب بامدادى مانع روزى مىشود |
|
|
ـ به گفتِ انبيا از خواب برخيز |
|
|
ـ کسىکه بر سرِ خواب سحر شبيخون زد |
هزار دولت بيدار را به خواب گرفت (ظهير فاريابى) |
|
|
ـ نشود آب زندگى ريزان |
مگر از ديدهٔ سحرخيزان |