|
سزاى آنکه از اينها کند همين باشد (طوطىنامه) |
|
|
رک: هر که آن کند که نبايد آن بيند که نشايد |
|
سزاى حلق ملحد تيغ کافر |
|
|
رک: سوراخ کج ميخ کج مىخواهد |
|
سزاى سنگ بوَد پستهاى که خندان نيست٭ |
|
|
|
٭شد از گرفتگى عقل کار بر من سخت |
........................... (صائب) |
|
سزاى گرانفروش نخريدن است |
|
سزاى نيکى بدى است در شکايت از شخصى گويند که در مقابل نيکى ناسپاس کرده باشد |
|
سعادت ار طلبى ساده زندگانى کن (نظام وفا) |
|
سعديا بسيار گفتن عمر ضايع کردن است (سعدى) |
|
|
رک: کم گوى و گزيده گوى چون دُرّ |
|
سعديا حُبِّ وطن گرچه حديثى است درست |
نتوان مُرد به سختى که من آن جا زادم (سعدى) |
|
|
رک: سفر کن ز جائى که ناخوش بوَد (سعدى) |
|
سعديا مرد نکونام نميرد هرگز٭ |
|
|
رک: نام بلند بِهْ که بام بلند |
|
|
|
٭ .............................. |
مرده آن است که نامش به نکوئى نبرند (سعدى) |
|
سعديا عشق نياميزد و شهوت با هم٭ |
|
|
رک: عشق بازى دگر و نفسپرستى دگر است |
|
|
|
٭.............................. |
پيش تسبيح ملايک نرود ديو رجيم (سعدى) |
|
سعديا عمر عزيز است به غفلت مگذار٭ |
|
|
|
٭............................. |
وقتِ فرصت نشود فوت مگر نادان را (سعدى) |
|
سعيِ بسيار کفش پاره کند (از شاهد صادق) |
|
|
رک: از زياد دويدن کفش پاره مىشود |
|
سعى تو بنّا و سعادت بناست (پروين اعتصامى) |
|
|
نظير: هر کسى مهمان عمل خويش است |
|
سفال از طاس زر کم نيست در کار |
ولى گاهِ گرو گردد پديدار (ناصر خسرو) |
|
|
رک: آفتابه و لولهين هر دو يک کار مىکنند اما قيمت هر يک در گرو گذاشتن معلوم مىشود |
|
سفر آزموده کند مرد را٭ |
|
|
رک: سفر مربّى مرد است |
|
|
|
٭............................ |
هم از دل براند غم و درد را (نصرالله فلسفى) |
|
سفر برون بَرَد از طبع مرد خامىها (واعظ) |
|
|
رک: سفر مربّى مرد است |
|
سفرِ بىتوشه سقر است |
|
سفر خوش است کسى را که با مراد بوَد (ناصر خسرو) |
|
سفر دراز نباشد به پاى طالب دوست٭ |
|
|
رک: چون قصد حرم باشد سهل است بيابانها |
|
|
|
٭ ............................... |
که خار دشتِ محبت گل است و ريحان است (سعدى) |
|
سفر عيد باشد بر آن کدخداى |
که بانوى بد باشدش در سراى٭ |
|
|
نظير: |
|
|
تهىپاى رفتن بِهْ از کفش تنگ |
بلاى سفر بِهْ که در خانه جنگ (سعدى) |
|
|
ـ پاتهى گشتن بِهْ است از کفش تنگ |
رنج غربت بِهْ که اندر خانه جنگ (مولوى) |
|
|
|
٭مصراع دوم تحريفى است از سخن سعدى، اصل آن در بوستان چنين است: که بانوى زشتش بوَد در سراى |
|
سفر عيد باشد بر آن کدخداى |
که بانوى زشتش بوَد در سراى (سعدى) |
|
|
رک: شوى زن زشت نابينا بِهْ |
|
سفر کن ز جائىکه ناخوش بوَد (سعدى) |
|
|
نظير: |
|
|
خانه تنگ است و من بيمار، بيرونم بريد |
|
|
به هر ديار که در چشم خلق خوار شدى |
سبک سفر کن از آنجا برو بهجاى دگر (سعدى) |
|
|
ـ سعديا حُبّ وطن گر چه حديثى است درست |
نتوان مرد به سختى که من آنجا زادم (سعدى) |
|
|
ـ بايد برون کشيد از اين ورطه رخت خويش (حافظ) |
|
سفر مربّى مرد است (انورى) |
|
|
نظير: |
|
|
کباب پخته نگردد مگر به گرديدن |
|
|
ـ بسيار سفر بايد تا پخته شود خامى |
|
|
ـ سفر برون بَرَد از طبع مرد خامىها (واعظ) |
|
|
تا به دکّان و خانه در گروى |
هرگز اى خام آدمى نشوى (سعدى) |
|
|
ـ قدر مردم سفر پديد آرد (سنائى) |
|
|
ـ کودکى، در سفر تو مرد شوى (سنائى) |
|
|
ـ مىبرد ره به کمال آدم خاکى ز سفر |
|
|
ـ سفر آزموده کند مرد را |
هم از دل براند غم و درد را (نصرالله فلسفى) |
|
|
ـ هيچکس در خانه پيغمبر نشد |
|
|
ـ نشود کس به کنج خانه فقيه (سنائى) |
|
|
ـ نگردد مرد کامل تا نيايد از وطن بيرون (واعظ قزوينى) |
|
سفرهٔ بىنان جُل است و کوزهٔ بىآب گِل |
|
سفره را کج ننداز مىرم زن مىگيرم، مرا سر لج ننداز مىرم مىرم زن مىگيرم |
|
سفرهٔ نيفتاده بوى مشک مىدهد |
|
|
رک: سفرهٔ نينداخته يک عيب دارد، سفرهٔ انداخته هزار عيب! |
|
سفرهٔ نينداخته يک عيب دارد و سفرهٔ انداخته هزار عيب! ٭ |
|
|
نظير: سفرهٔ نينداخته بوى مشک مىدهد |
|
|
|
٭ يا: سفرهٔ نينداخته يک گله دارد و سفرهٔ انداخته هزار گله |
|
سِفله از قرب بزرگان نکند کسب شرف٭ |
|
|
|
٭................................... |
رشتهٔ پرقيمت از آميزش گوهر نشود (کليم کاشانى) |
|
سفيد سفيدش صد تومن، سرخ و سفيد سيصد تومن، حالا که رسيده به سبزه هر چى بگى مىاَرزه |
|
|
مَثَلى است عاميانه که در ستايش از دختران سبزهروى و سيهچرده بهکار برند |
|
سَقِّ آدميزاد را از حرف برداشتهاند |
|
|
نظير: نشخوار آدميزاد حرف است |
|
سقّا از سقّائى عارش نمىآيد، آب که از پشتش مىچکد عارش مىآيد |
|
سقّاى زمستان و آهنگر تابستان! |
|
|
رک: خرکچى روز جمعه هم از کوه سنگ مىآورد |
|
سکوت علامت رضاست |
|
سکه جن است و بنده بسمالله! |
|
|
رک: پول غول است و ما بسمالله! |
|
سکّه شاه ولايت هر جا رود پس آيد |
|
|
رک: پولِ قلب هر جا برود برمىگردد |
|
سکّه قلب هر جا برود برمىگردد |
|
|
رک: پولِ قلب هر جا برود برمىگردد |
|
سکينه از عمّه گُندهتر! (عا). |
|
سکينه گفتى و کردى کبابم يعنى يادآورى اين موضوع مرا سخت متأثر و غمزده کرد |