|
|
| |
نام فارسى |
|
اتيپوسايد |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
ETOPOSIDE |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Vepside, VP-16-23 |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
آنتي‌نئوپلاستيک |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
پودوفيلوتوكسين نيمه‌صناعى |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
با تأثير در مرحله متافازميتوز، فعاليت ميتوزى را مهار مي‌كند، ورود سلول‌ها به مرحلۀ ميتوز را مهار مي‌كند، سنتز RNA،DNA را تضعيف مي‌كند. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
لوسمي، لنفوم، سرطان بيضه و ريه، نوروبلاستوم، ملانوم، سرطان تخمدان. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
بالغين: تزريق وريدى 50 تا 100mg/m2 در روز به‌مدت 3 تا 5 روز كه هر 3 تا 5 هفته و براى 5-3 دوره داده مي‌شود يا دوبرابر مقدار وريدى به‌صورت خوراكى به همان صورت تجويز مي‌شود.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، تضعيف مغز استخوان، بيمارى شديد كبدى يا كليوي، عفونت باكتريال، حاملگى (در گروه D قرار دارد). |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
خوني: ترومبوسيتوپني، لكوپني، سركوب مغز استخوان، كم‌خوني.
گوارشي:تهوع، استفراغ، بي‌اشتهايي، مسموميت كبدي.
پوستي: آلوپسى برگشت‌پذير، درماتيت منتشر، راش، پيگمانتاسيون ناخن، سندرم اسيتون - جانسون.
تنفسي: اسپاسم برونش، تجمع مايع پلور.
قلبى عروقي: کاهش فشار خون و افزايش فشارخون گذرا، تاکي‌کاردي، انفارکتوس قلبي، ادم ريوي.
دستگاه عصبى مرکزي: سردرد، تب نوروپاتى محيطي، پارستنري، خواب‌آلودگي، ضعف، افسردگي.
ادرارى تناسلي: مسموميت کليوي.
ديگر موارد: درد در محل تزريق وريدي، نکروز و فلبيت در صورت نشت دارو، مهار سيستم ايمنى و عفونت، کرامپ‌هاى عضلاني، مهار غدد جنسي، کاهش بينائى گذرا.
احتياطات: در بيمارى کليوي، کبدي، شيردهي، بچه‌ها، نقرس بااحتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: ۵۰%. اوج اثر: ۵/۱ـ۱ ساعت. انتشار: از CNS رد مي‌شود. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوي، به ميزان کمتر صفراوى (نيمه عمر ۱۰ـ۵ ساعت).
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC با تعيين درصد گلبول‌ها، شمارش پلاکتى هر هفته؛ در صورتي‌که WBC کمتر از ۴۰۰۰ يا شمارش پلاکت کمتر از ۷۵۰۰۰ است مصرف دارو را متوقف کرده و نتيجه را به پزشک اطلاع دهيد.
ـ مطالعات عملکرد کليوي: BUN، اسيد اوريک سرم، کليرانس کراتينين سرم، الکتروليت‌ها قبل و حين درمان.
ـ نسبت I&O: کاهش برون‌ده ادرارى کمتر از ۳۰ml در ساعت را گزارش کنيد.
ـ کنترل درجه حرارت هر ۴ ساعت: مي‌تواند شروع عفونت را نشان دهد.
ـ مطالعات عملکرد کليوى قبل و در زمان درمان (ALT, AST، بيلي‌روبين، LDH)، در صورت لزوم و يا ماهيانه.
ـ اندازه‌گيرى هماتوکريت، هموگلوبين و شمارش RBC، زيرا ممکن است کاهش يابند.
توصيه‌ها:
ـ بعد از رقيق کردن ۱۰۰mg در ۲۵۰ml يا بيشتر از سرم قندى يا Nacl تا رسيدن به غلظت ۴/۰ـ۲/۰ mg/ml و به‌منظور کاهش خطر افت فشارخون و برونکواسپاسم در مدت ۶۰ـ۳۰ دقيقه تزرق شود.
ـ قبل از دادن دارو و در صورت نياز براى جلوگيرى از استفراغ تجويز شود.
ـ تجويز آلوپورنيول يا بي‌کربنات سديم براى نگهدارى سطح پائين اسيداوريک و آلکالينيزه کردن ادرار.
ـ هيالورونيداز ۱۵۰ واحد در ميلي‌ليتر را با يک ميلي‌ليتر کلريد سديم در نواحى ارتشاحى به کار رود، همراه کمپرس يخ.
ـ موارد کم‌خونى خون تزريق شود.
ـ تجويز ضداسپاسم.
ـ رژيم مايعات: کولا، jell-o، در صورتي‌که حالت تهوع و استفراغ وجود نداشته باشد نان خشک يا بيسکويت مي‌توان اضافه نمود.
ـ براى جلوگيرى از رسوب اورات و تشکيل سنگ، مايع مصرفى را تا ۳ـ۲ ليتر در روز افزايش دهد.
ـ رژيم غذائى با اسيدآمينه کم‌پورين: گوشت اعضاء (کبد، کليه)، لوبياى خشک، نخود براى کاهش آلکالين ادراري.
ـ افزودن آهن و مکمل‌هاى ويتامينى به غذا.
ـ بالا بردن سرتخت براى تسهيل تنفس.
ارزيابى باليني:
خونريزي: هماچوري، دفع خون در مدفوع (تست گاياک)، کبودى يا پتشي، خونريزى از مخاطات يا سوراخ‌هاى بدن.
غذاهاى مورد علاقه: ليست غذاهاى مورد علاقه و غذاهاى نامطلوب از نظر بيمار.
اثرات آلوپسى بر وضعيت بدن، در مورد احساس بيمار راجعه به تغييرات بدنى بحث کنيد.
زردشدن اسکلرا و پوست، مدفوع به رنگ گل رس، خارش پوست، درد شکمي، تب، اسهال.
معاينه حفره دهانى هر ۸ ساعت براى خشکي، زخم، لکه‌هاى سفيد رنگ، درد دهان، خونريزي، ديسفاژي.
تحريک موضعي، درد، سوزش، تغيير رنگ در محل تزريق.
علائمى که نشانه واکنش شديد آلرژيک هستند: راش، خارش، کهير، ضايعات پوستى پورپوريک، برافروختگي.
علائم آنافيلاکسي: گرگرفتگي، بي‌قراري، سرفه، دشوارى تنفسى که ممکن است طى ۲ـ۱ دقيقه پس از تزريق ايجاد شود.
دفعات اجابت مزاج، کرامپ و اسيدوز مشخص، نشانه‌هاى دهيدراتاسيون مثل تنفس سريع، کاهش تورگور پوستي، کاهش برون‌ده ادراري، پوست خشک، بي‌قراري، ضعف.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ هر نوع شکايت يا عارضه جانبى را به پرستار يا پزشک گزارش کند.
ـ هر نوع تغيير در تنفس و سرفه را گزارش دهد.
ـ به بيمار گفته شود که در طى درمان ممکن است موها بريزد؛ يک کلاه‌گيس يا کلاف مو احساس بهترى براى بيمار به‌وجود مي‌آورد. به بيمار بگوئيد که موى جديد ممکن است قوام و رنگ متفاوتى داشته باشد.
ـ براى جلوگيرى از غش کردن، تغيير وضعيت به آهستگى صورت گيرد. |
|
|
|
