این اختلالات شامل اختلالات نعوظی مرد و اختلالات انگیختگی جنسی در زن است. گذاشتن تشخیص با ملاحظه کانون، شدت و مدت فعالیت جنسی بیمار است. اگر تحریک جنسی از لحاظ کانون، شدت یا مدت کافی نباشد، نباید تشخیص اختلالات انگیختگی گذاشته شود.
- زنان:
به جدول معیارهای تشخیصی برای اختلال برانگیختگی جنسی زنان در DSM-IV-TR نگاه کنید. معمولاً شیوع اختلال انگیختگی جنسی زنان کمتر از واقع تخمین زده می‌شود. در مطالعه‌ای بر روی زوج‌های ازدواج‌کرده که زندگی خوبی دارند، ۳۳% زنان در انگیختگی جنسی مشکل داشتند. مشکل در حفظ تحریک جنسی می‌تواند به‌صورت تعارض‌های روان‌شناختی (از جمله اضطراب، گاه و ترس) یا تغییرات فیزیولوژیک، منعکس شود. در اختلالات انگیختگی، تغییرات در سطح تستوسترون، استروژن، پرولاکتین، سروتونین، دوپامین و تیروکسین، و همچنین مصرف داروهای آنتی‌هیستامین، مؤثر دانسته شده است.
- معیارهای تشخیصی برای اختلال برانگیختگی جنسی زنان در DSM-IV-TR:
الف ـ ناتوانی دائمی یا مکرر در رسیدن به پاسخ کافی لیز شدن - تورم (lubrication-swelling) در مرحله تحریک جنسی یا حفظ آن تا کامل شدن فعالیت جنسی
ب ـ اختلال باعث ناراحتی واضح یا مشکل بین فردی می‌گردد.
ج ـ اختلال جنسی با بیماری دیگری در محور یک (به‌جز اختلال جنسی دیگر) بهتر توضیح داده نمی‌شود و صرفاً به‌دلیل اثر مستقیم فیزیولوژیک یک ماده (مثلاً داروی مورد سوءمصرف یا داروی طبی) یا یک بیماری طبی عمومی نمی‌باشد.
نوع را مشخص کنید:
نوع مادام‌العمر
نوع اکتسابی
نوع را مشخص کنید:
نوع فراگیر
نوع موقعیتی
نوع را مشخص کنید:
به‌دلیل عوامل روان‌شناختی
به‌دلیل عوامل ترکیبی
- مردان:
به جدول معیارهای تشخیصی اختلال نعوظ در مردان در DSM-IV-TR نگاه کنید. در مردان جوان، شیوع اختلال نعوظ، یا ناتوانی جنسی (impotence)، هشت درصد تخمین زده می‌شود. با این حال، ممکن است این اختلال برای اولین بار در سنین بالار ظاهر می‌شود. برای تمایز ناتوانی جنسی ناشی از علل عضوی (طبی) از ناتوانی جنسی عملکردی (روان‌شناختی)، از روش‌های ساده تا تهاجمی استفاده می‌گردد. شایع‌‌ترین روشی که استفاده می‌شود پایش تورم شبانه آلت تناسلی (نعوظ‌های که هنگام خواب رخ می‌دهد)، است که به‌طور طبیعی همراه با خواب با حرکات سریع چشم (REM) است.
- معیارهای تشخیصی اختلال نعوظ در مردان در DSM-IV-TR:
الف ـ ناتوانی دائمی با مکرر در رسیدن به نعوظ کافی یا حفظ آن تا کامل شدن فعالیت جنسی
ب ـ اختلال موجب ناراحتی واضح یا مشکلات بین‌فردی می‌گردد.
ج ـ اختلال نعوظ یا اختلال دیگری در محور یک (به‌جز یک اختلال جنسی) بهتر توضیح داده نمی‌شود و صرفاً به‌دلیل اثر فیزیولوژیک مستقیم یک ماده (داروی مورد سوءمصرف، یا داروی طبی) یا یک وضعیت طبی عمومی نمی‌باشد.
نوع را مشخص کنید:
نوع مادام‌العمر
نوع اکتسابی
نوع را مشخص کنید:
نوع فراگیر
نوع موقعیتی
نوع را مشخص کنید:
به‌دلیل عوامل روان‌شناختی
به‌دلیل عوامل ترکیبی
گرفتن شرح حالی دقیق و خوب، در تعیین علت اختلال ارزش بسیار زیادی دارد. سابقه نعوظ خودبه‌خود، نعوظ صبحگاهی، یا نعوظ مناسب به‌هنگام خودارضائی یا با شریک جنسی به‌جز شریک جنسی همیشگی، نشان‌دهنده ناتوانی عملکردی است. عامل روان‌شناختی اختلال نعوظی عبارتند از تعارض‌های حل‌نشده ادبی یا پیش - ادیبی (pre-oedipal)، که منجر به سوپرایگوئی مجازاتگر، ناتوانی در اعتماد، یا احساس عدم کفایت می‌گردد. اختلال نعوظی ممکن است نشان‌دهنده مشکلات ارتباطی بین شریک‌های جنسی باشد.
اختلالات ارگاسمی
- زنان:
به جدول معیارهای تشخیصی اختلال ارگاسمی زنان در DSM-IV-TR نگاه کنید. اختلال ارگاسم در زنان (آنورگاسمی) تأخیری مکرر یا دائمی در ارگاسم یا فقدان آن پس از یک مرحله تحریک جنسی است. میزان تخمینی زنان ازدواج کرده بالای ۳۵ سال که هرگز به ارگاسم نرسیده‌اند، پنج درصد است. این نسبت در زنان ازدواج نکرده و زنان کم‌سن‌تر، بیشتر است.
شیوع کلی ارگاسم مهارشده در زنان، سی درصد است. عوامل روان‌شناختی همراه با ارگاسم مهارشده شامل ترس از بارداری یا طرف شدن از سوی شریک جنسی، خصومت نسبت به مردان، احساس گناه در مورد تکانه‌های جنسی، یا تعارض‌های زندگی خانوادگی است.
- معیارهای تشخیصی اختلال ارگاسمی زنان در DSM-IV-TR:
الف ـ تأخیر دائم یا مکرر، یا فقدان ارگاسم پس از یک مرحله تحریک جنسی طبیعی. زنان در نوع یا شدت تحریکی که ارگاسم را در آنها باعث می‌گردد، تفاوت زیادی دارند. تشخیص اختلال ارگاسمی زنان باید براساس قضاوت پزشک باشد، مبنی بر اینکه توانائی ارگاسمی زن کمتر از حدی است که برای سن، تجربه جنسی و کفایت تحریک جنسی که دریافت می‌کند، مناسب به نظر می‌رسد.
ب ـ اختلال موجب ناراحتی واضح یا مشکلات بین‌فردی می‌گردد.
ج ـ اختلال ارگاسمی با بیماری دیگری در محور یک (به‌جز اختلال جنسی دیگر) بهتر توضیح داده نشود و صرفاً به‌دلیل اثر فیزیولوژیک مستقیم یک ماده (داروی مورد سوءمصرف، یا داروی طبی) یا یک بیماری طبی عمومی نباشد.
نوع را مشخص کنید:
نوع مادام‌العمر
نوع اکتسابی
نوع را مشخص کنید:
نوع فراگیر
نوع موقعیتی
نوع را مشخص کنید:
به‌دلیل عوامل روان‌شناختی
به‌دلیل عوامل ترکیبی
- مردان:
در اختلال ارگاسمی مردان (ارگاسم مهارشده در مردان)، در حین مقاربت جنسی، با اشکال دچار انزال می‌شوند یا اینکه اصلاً انزال ندارند. ارگاسم مهارشده در تمام طول زندگی مردان معمولاً نشان‌دهنده آسیب‌شناسی شدید روانی است. اختلال اکتسابی در انزال اغلب نشان‌دهنده مشکلات بین‌فردی است.
- انزال زودرس:
شکایت اصلی ۳۵ تا ۴۰% مردانی که به‌دلیل اختلالات جنسی درمان می‌شوند، انزال زودرس است. بیمار به‌طور مکرر یا دائم، قبل از زمانی‌که می‌خواهد، به ارگاسم می‌رسد و انزال دارد. در مردان جوان، مردانی که شریک جنسی جدید دارند، و مردان تحصیل‌کرده دانشگاه شایع‌تر از مردانی است که تحصیلات کمتری دارند. به‌نظر می‌رسد که به نگرانی در مورد رضایت شریک جنسی ربط داشته باشد.
انزال زودرس ممکن است با ترس‌های ناخودآگاه از واژن همراه باشد. همچنین ممکن است نتیجه شرطی شدن فرد در تجارب جنسی اولیه باشد که در موقعیت‌هائی انجام می‌شد که دیده شدن در آن موقعیت‌ها ممکن است خجالت‌آور باشد و باعث دستپاچگی شود. ازدواجی پراسترس، اختلال را تشدید می‌کند.
در صورت استفاده از روش‌های رفتاردرمانی، به حد زیادی قابل درمان است. با این حال، زیرگروهی از انزال‌کنندگان زودرس از نظر زیست‌شناختی، مستعد هستند، به تحریک سمپاتیک حساسیت بیشتری دارند یا زمان نهفتگی رفلکس عصبی بولیوکاورنوس (bulbocavernous reflex nerve latency time) در آنها کوتاه‌تر است، و باید با دارو، درمان گردند.
