تدریس خصوصی (انفرادی) (tutoring)

يکى ديگر از انواع روش‌هاى آموزش انفرادى روش تدريس خصوصى است. اين روش را مى‌توان در تمام سطوح تحصيلى بکار گرفت. اساس کار در اين نوع آموزش توجه به زمينه‌ها، علايق و توانايى‌هاى شخصى شاگردان است و شاگرد فردى است که معمولاً نمى‌تواند در آموزش‌هاى گروهى چندان موفقيتى کسب کند.

در اکثر برنامه‌هاى آموزشي، به جاى استفاده از معلم، معمولاً از شاگردان استفاده مى‌شود. در اين حالت، معلم خصوصى معلم متخصص و با مهارتى نيست، بلکه تنها ممکن است نسبت به شاگردان، چند سال تجربه آموزشى بيشترى داشته باشد يا ممکن است بزرگسالى باشد که قبل از دريافت برنامه، هيچ‌گونه آموزش خاصى در زمينه تعليم و تربيت نديده باشد. در اين حالت، هدف از آموزش علاوه بر کمک به شاگرد، کمک به ياددهنده نيز هست؛ زيرا با فعاليت‌هاى تدريس در آموزش خصوصي، پاره‌اى از مهارت‌هاى معلم نيز تقويت مى‌شود. به هرحال، در تدريس خصوصي، معلم بايد به يک مجموعه عوامل تقويت‌کننده مثبت مجهز باشد. در اين روش، اکثر شاگردان تجربه تخلى از شکست در ذهن دارند و اگر آموزش آنان نتيجه‌بخش نباشد، تجربه ناموفق ديگرى به تجربيات قبلى آنان افزوده خواهد شد و ممکن است اعتماد به‌نفس خود را در پيشرفت تحصيلى از دست بدهند؛ بنابراين، معلم بايد با محترم شمردن و ارزش قائل شدن براى شاگرد، محيط آموزشى صميمى و گرمى به وجود آورد و نبايد شاگرد خصوصى خود را با ساير شاگردان مقايسه کند، بلکه بايد پيشرفت کارش را با کارهاى گذشته‌اش مقايسه کند و اگر پيشرفت تحصيلى او حتى از حد معمول پايين‌تر باشد، ولى نسبت به گذشته‌اش بيشتر شده باشد، بايد مورد تشويق قرار گيرد. جلسات آموزشى بايد به اندازه کافى کوتاه‌مدت باشد تا شاگرد از آموزش خسته و بيزار و يا متنفر شود.

محيط آموزشى بايد راحت، همراه با تفريح و مناسب با سن و وضعيت تحصيلى فرد سازمان‌دهى شود. معلم بايد سعى کند که رابطهٔ خود را با شاگرد دلپذير و مثبت سازد. اکثر معلمان در فعاليت‌هاى آموزشى براى تشويق شاگردان خود به آنان مى‌گويند که مباحث و تکاليف ارائه شده آسان است، نگران نشويد، اما توصيه مى‌شود به شاگرد گفته نشود که وظايف محوله آسان است، بلکه گفته شود وظيفه يا مسأله داده شده نسبتاً مشکل، اما عملى است. در اين صورت، اگر شاگرد موفق شود، اعتماد به‌نفس پيدا مى‌کند و تأثير پاداش بيشتر مى‌شود و اگر احياناً شکست بخورد، اعتماد به‌نفس خود را از دست نخواهد داد.