|
|
|
|
|
| طفل خردسال شما سرماخورده و سرفه مى‌کند. در زمستان مطابق معمول شال گردن به دور گردن او پيچيده و کلاه سر او گذاشته‌ايد. پاهاى وى داخل چکمهٔ خشک و گرم است و شلوار بلند نيز شکم و ران‌هاى او را گرم نگاه داشته است. اما شما فکر مى‌کنيد او در کوران باد سرد ايستاده و سرما خورده است. در ابتدا سعى مى‌کنيد او را با داروهاى خانگى از قبيل جوشانده و غيره معالجه کنيد. و حتى در موقع خواب نيز لباس گرم مى‌پوشانيد، حمام او را قطع مى‌کنيد و فقط موضعى به نظافت مى‌پردازد.
|
|
| اما سرماخوردگى در اثر ويروس و باکترى توليد التهاب و عفونت در مخاط بينى و احياناً مجارى ديگر تنفسى مى‌کند و سرفه که نشانهٔ التهاب و تحريک مجارى تنفس و برنشى است ظاهر مى‌شود. اين بيمارى مدت معينى به طول مى‌انجامد و غالباً حتى در تابستان نيز مى‌بينيم که ذکام مجدداً ظاهر مى‌شود مخصوصاً اطفال نحيف با دارا بودن بافت مخاط حساس در بينى و راه‌هاى تنفس، مکرر مبتلا به ذکام و سرماخوردگى مى‌شوند. در مقابل اين دسته شايد مى‌بينيم طفل ديگرى در همان منزل در تابستان و در زمستان هميشه در کوچه است، در تمام مدت فقط يک پليور پوشيده، بدون شال‌گردن و کلاه و دستکش بيرون مى‌رود، در جريان باد مى‌ايستد و پاهاى وى نيز اکثراً خيس هستند اما هرگز نشنيده‌ايد که او سرفه بکند.
|
|
| - علت اين تضادها چيست؟
|
| باکترى‌ها و ويروس‌ها که عامل ذکام و برونشيت هستند، در همه جا حتى در دهان و روى بافت مخاطى بينى يک طفل سالم نيز وجود دارند. حضور آنها به تنهائى نمى‌تواند توليد بيمارى کند بله بايد ضعف قواى دفاعى بدن نيز باشد تا اين باکترى‌ها و ويروس‌ها بتوانند بدن را بيمار سازند که مى‌بينيم سرماخوردگى، سردرد و گاهى حتى تب ظاهر مى‌شود. همچنين يک جريان شديد باد مى‌تواند از مقاومت بدن بکاهد و سرماخوردگى پديد بياورد. همچنين کم‌خوابى، عصبى بودن، کمبود ويتامين در تغذيه نيز مى‌تواند باعث ذکام و سرماخوردگى شود.
|
|
| اما بيشتر از همه، بد عادت کردن طفل عامل سرماخوردگى است. همهٔ مادرانى که فرزندان خود را از زمان نوزادى به لباس زياد عادت مى‌دهند و اطاق را زياد گرم مى‌کنند و در تابستان نمى‌گذارند که او وارد آب با درجهٔ حرارت کمتر از ۲۰ بشود در اين فکر نيستند که اين جسم کوچک خود توليد گرما مى‌کند و پوست، که بدن را احاطه کرده است خود عضوى است که داراى جريان خون قوى مى‌باشد و مانند يک رگلاتور حرارت بدن را تنظيم مى‌کند بدين معنى که وقتى گرم است خلل و فُرَجِ آن باز مى‌شود. هنگامى که برعکس سرد است عروق سطحى و ظريف پوست جمع مى‌شوند و شدت جريان خون در سطح پوست کاهش مى‌يابد و در نتيجه از اتلاف گرما جلوگيرى به‌عمل مى‌آيد. در اين حال پوست سرد است و قرمز مى‌شود که اين يک رآکسيون طبيعى است و به هيچ عنوان نبايد مانع آن شد و نبايد توسط پوشيدن لباس‌هاى ضخيم و خيلى گرم مانع رسيدن سرما به پوست بشويم چون رمز مقاوم شدن در همين جا است که استعداد طبيعى بدن را به‌کار بيندازيم. طفلى که در فوق صبحت از آن شد اين چنين مقاوم شده و پوست آن بد عادت نشده است و موفق مى‌شود که در گرما و سرما کليد لازم را بزند. پس اگر در انتخاب لباس در فصول مختلف را ميانه‌اى پيدا کند موفق خواهيد شد از بروز اينگونه بيمارى‌ها تا حدود زيادى جلوگيرى به‌عمل آوريد.
|
|
| اما يکروز بالاخره مقاوم شما نيز ممکن است سرفه کند يعنى از طفل ديگرى گرفته باشد. هنگام بازى و حرف زدن ترشحات بزاق دهان که محتوى باکترى و ويروس است بيرون مى‌ريزد و مى‌تواند يک طفل سالم و سرحال را نيز مبتلا سازد. و يا اطفال همديگر را در آغوش مى‌گيرند و يا يگديگر را مى‌بوسند. اگر بخواهيد به‌خاطر اين مسئله دايم به اطفال هشدار بدهيد و مانع روابط صميمانه آنان بشويد امکان‌پذير نيست. حال که طفل بيمار شده طبيعى است که مايليد براى بهبود فرزند خود اقدام کنيد پس به توصيه‌هاى زير توجه کنيد.
|
|
| اکنون طفل را گرم نگهداريد. واضح است در موقعى که آب دماغ طفل جارى است و سينهٔ او خس‌خس مى‌کند بايد مسئله مقاوم ساختن طفل را فراموش کرد. بعد از حمام مواظب باشيد که پاها و بدن طفل سرد نشود، گرماى زياد نيز درست نيست و کودک نبايد عرق بکند، چون وضع بدتر مى‌شود. براى جلوگيرى از سرفه مواد مختلفى از قبيل شربت سينه، جوشانده و مکيدنى وجود دارند که غالباً اين مواد همراه با ويتامين هستند چون اين ويتامين تأثير زيادى در مقاومت عمومى بدن دارد. مواد مذکور در بالا هنگام عبور از دهان تا معده در بافت‌هاى اعضاء تنفس نفوذ مى‌کنند و ترشحات آن را رقيق مى‌سازند و در نتيجه باعث تحريک کمترى مى‌شوند و از شدت سرفه کردن مى‌کاهد. البته جلوى سرفه را نبايد کاملاً گرفت زيرا اخلاط مزاحم که در داخل ريه توليد شده‌اند بايد از ريه خارج و دفع شوند.
|
|
| براى بچه‌هاى کم سن و سال به دوزاژ شربت سينه و جوشانده توجه کنيد و بدون اجازه طبيب از ميزان مصرف نوشته شده روى آن تجاوز نکنيد.
|
|
| اگر سرفه قطع نمى‌شود و همچنان ادامه دارد يا يک ضماد امتحان کنيد. پماد که به پوست مى‌ماليد باعث تسريع جريان خون در سطح پوست مى‌شود و اين عمل باعث تحريک جريان خون در عضوهاى عميق‌تر مى‌گردد. پماد را روى سينه و پشت قفسه سينه بماليد و با دست ماساژ دهيد که خوب جذب پوست شود. گاهى قنداق مرطوب به‌صورت اعجازآميز اثر مى‌کند و حال طفل زود خوب مى‌شود.
|
|
| - براى بچه‌هاى بزرگ‌تر مى‌توان از بخور استفاده کرد:
|
| در يک ظرف کوچک مقدارى بابونه بريزيد و با آب بگذاريد روى اجاق بچوشد. سپس آن را از روى اجاق برداريد و طفل را در کنار ظرف بنشانيد، يک پارچه روى سر او بيندازيد به‌طورى که ظرف بخور را دربر بگيرد و بخار ظرف در زير پارچه جمع شود. آن وقت به او ياد بدهيد که از راه دهان نفس عميقى بکشد و از راه بينى هواى مرطوب را خارج کند. بهتر است اول خود شما امتحان کنيد که بخار داغ نباشد و يا شما نيز همراه طفل بخور کنيد و با آرامش به او طريقهٔ صحيح تنفس را بياموزيد. بعد از مدت کوتاهى مى‌بينيد که طفل ياد خواهد گرفت.
|
|
| - با آب دماغ طفل که در روز حتى در شب نيز روان است و گاهى غلبظ، زرد رنگ و حتى چرکى است، چه بايد کرد؟
|
| دماغ طفل را بايد مرتب تميز کرد و دستمال را نيز فوراً در توالت مى‌اندازيم تا باکترى‌هاى موجود در آن در هواى آپارتمان پخش نشود. فين کردن را نيز بايد به طفل آموخت. هنگام فين کردن بايد هميشه يک طرف سوراخ بينى را با دست مسدود کرد.
|
|
| گاهى نيز راه بينى توسط ترشحات مسدود مى‌شود در اين صورت براى نرم کردن بايد از پماد بينى استفاده کرد. اين چرب کردن، هم راه بينى را باز مى‌کند و هم باعث آن مى‌شود که سوراخ‌هاى بينى و بالاى لب بالا چرب بشود و در نتيجه از زخم شدن جلوگيرى به‌عمل آيد.
|
|
| حال شايد فکر کنيد که يک سرماخوردگى ساده به اين برنامه‌ها احتياج ندارد. اما بهتر است که به خود کمى زحمت دهيد و خصوصاً از شروع سرماخوردگى با برنامه‌هاى فوق پيش برويد و به‌زودى مشاهده خواهيد کرد که زحمت شما بى‌نتيجه نبوده و کودک سريعاً بهبودى حاصل کرده است.
|
|
| تا اينجا صحبت از 'سرماخوردگي' ساده بود که بدون تب بالا، بى‌حالى شديد، سردرد و يا شکم درد و بى‌اشتهائى همراه بوده است. اما حتماً مکرر شنيده‌ايد که گاهى اين عوارض ساده، پيش درآمدهاى بيمارى‌هاى جدى و عفونى بوده است مانند: آنژين، گريپ، سياه‌سرفه، سرخک، مخملک، ديفترى، و غيره. بنابراين اگر مداواى خانگى که در بالا توصيه شد، مؤثر واقع نشد و اگر حال عمومى طفل وخيم‌تر گرديد، حتماً به طبيب مراجعه کنيد. ديگر خود شما طبابت نکنيد. دارو را خودسر تجويز ننمائيد و منتظر نباشيد تا طفل به‌شدت آسيب ببيند، زيرا در پشت يک سرماخوردگى ساده ممکن است بيمارى جدى نهفته باشد.
|
