|
|
| |
نام فارسى |
|
آمفوتريسين بى |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
AMPHOTERICIN B |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Fungizone |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
ضد قارچ |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
آمفوتريسين پلي‌اِن ماكروليد |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
با پيوند با استرول‌ها باعث افزايش نفوذپذيرى غشاء سلولى و كاهش K و Na و مواد مغذى سلولى در ارگانيسم‌هاى حساس مي‌شود. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
در هيستوپلاسموزيس، بلاستوميكوزيس، كوكسيديومايكوزيس، كريپتوكوكوزيس، كانديديازيس، اسپوروتريكوزيس، كه باعث مننژيت حاد سپتي‌سمى و عفونت‌هاى جلدى مي‌شوند. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
بالغين و كودكان: انفوزيون وريدى يك ميلي‌گرم در 250ml دكستروز پنج درصد. (0/1mg/ml). در طى 4-2 ساعت يا 0/25mg/kg/day در مدت 6 ساعت و بتدريج تا 1mg/kg/day افزايش مي‌دهيم، حداكثر تا 1/5mg/kg.
داخل مايع نخاعي: 0/1mg، به‌تدريج تا 0/5mg هر 72-48 ساعت.
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط، دپرسيون شديد مغز استخوان. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
چشم، گوش، حلق و بيني: وزوز گوش، كري، دوبيني، تاري‌ديد.
پوستي: سوختگي، تحريك، نكروز در محل تزريق، گُرگرفتگي، درماتيت، راش جلدي، (در استعمال موضعى دارو).
دستگاه عصبى مركزي: سردرد، تب، لرز، درد عصب محيطي، پارستزي، تشنج، گيجي.
ادرارى تناسلي: هيپوکالمي، اسيدوز توبولر، نفروکالينوز، نارسائى دائمى کليوي، آنوري، درد عضلاني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، اسهال، کرامپ، گاستروانتريت هموراژيک، نارسائى حاد کبدي.
عضلانى اسکلتي: درد مفصل (آرترالژي)، درد عضلاني، درد فراگير، ضعف.
خوني: کم‌خونى نرموکروم نرموسيتيک، ترومبوسيتوپني، آگرانولوسيتوز، لکوپني، ائوزينوفيلي، کمبود پتاسيم خون، کاهش سديم و منيزيم خون.
احتياطات:
در بيمارى کليوي، در حاملگى (گروه B).
فارما کوکينتيک: اوج اثر: ۲ـ۱ ساعت بعد از تزريق. مدت اثر: ۲۰ ساعت. دفع: کليوى (نيمه عمر در دو مرحله. مرحله اول ۴۸ـ۲۴ ساعت، مرحله دوم ۱۵ روز).
تداخلات داروئي:
تشديد سميت کليوى در صورت مصرف همزمان با آمينوگليکوزيدها، تشديد هيپوکالمى در صورت مصرف همزمان با گلوکوکورتيکوئيدها، ديورتيک‌ها، کاربني‌سيلين، پيپراسيلين، تي‌کارسيلين، مزلوسيلين و آزلوسيلين.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ علائم حياتى هر ۳۰ـ۱۵ دقيقه در طى نخستين انفوزيون، دقت در نبض، فشار خون.
ـ نسبت I&O: بررسى کاهش دفع ادراري، تغيير در وزن مخصوص ادرار؛ در اين حالات براى جلوگيرى از ضايعه پايدار در توبول‌هاى کليوى مصرف دارو را قطع کنيد.
ـ مطالعات خوني: Mg, Ca, Na, K, CBC هر دو هفته.
ـ توزين هفتگي: در صورت افزايش وزن هفتگى به مقدار يک کيلو، ادم وجود دارد و بايد ضايعه کليوى را مدنظر داشته باشيم.
توصيه‌ها:
ـ پس از رقيق کردن در ۱۰mL آب مقطر با ۵۰۰mL از محلول مناسب مخلوط کرده تا غلظت mg/mL ۰/۱ به‌دست آيد. محلول حاصل به‌مدت ۲۴ ساعت در دماى اتقال و به‌مدت يک هفته در يخچال پايدار است.
ـ دوز تست: ۱mg در ۲۰mL دکستروز پنج درصد در مدت ۳۰ـ۱۰ دقيقه.
ـ از وريدهاى ديستال استفاده شود و هر ۸ ساعت محل را از لحاظ نشت خارج عروقى و نکروز بررسى کنيد، استفاده از اسکالپ وين در بزرگ‌ترين وريد ممکن و افزودن هپارين يا هيدروکورتيزون به تزريق، تعويض متناوب وريدها و برنامه مصرفى يک روز در ميان به کاهش خطر ترومبوفلبيت کمک مي‌کند. فقط پس از تشخيص ارگانيسم توسط C&S از دارو استفاده مي‌شود. اطمينان حاصل کنيد که از دارو براى مقابله با يک عفونت مرگبار استفاده مي‌شود.
ـ دارو را به آهستگى و طى ۶ ساعت تزريق کنيد. تزريق سريع ممکن است باعث کلاپس قلبى ـ عروقى شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ جلوگيرى از نور در طول انفوزيون، آن را با فويل بپوشانيد.
ـ در صورت وجود عوارض جانبي، از درمان علامتي، از آسپرين، آنتي‌هيستامين‌ها، ضد استفراغ‌ها و ضداسپاسم‌ها استفاده کنيد.
ـ دور از نور و رطوبت نگهدارى شود. با محلول رقيق‌شده آن تا ۲۴ ساعت قابل استفاده است.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش تب، بي‌حالي، راش، منفي‌شدن C&S از نظر ارگانيسم.
مسموميت کليوي: افزايش BUN، کراتينين سرم؛ در صورتي‌که BUN بيشتر از ۴۰ mg/dl و يا کراتينين بيشتر از ۳mg/dl شود، دارو را قطع کرده يا دوز آن را کاهش مي‌دهيم.
مسموميت کبدي: افزايش AST, ALT, آلکالن فسفاتاز، بيليروبين.
واکنش‌هاى آلرژيک: در صورت وجود درماتيت و راش، دارو قطع شده و در حالت خفيف از آنتي‌هيستامين و در موارد شديد از اپي‌نفرين استفاده مي‌کنيم، هم‌چنين مصرف پروفيلاکتيک، آنتي‌هيستامين، بتامتازون و ضداستفراغ‌ها قبل از تزريق توصيه شده است.
کاهش پتاسيم: بي‌اشتهائي، ضعف، کاهش رفلکس‌ها، منگي، خواب‌آلودگي، افزايش دفع ادراري، افزايش تشنگي، پارستزي.
اثر سمى بر گوش: وزوز گوش (صداى زنگ يا همهمه در گوش)، سرگيجه، از دست دادن شنوائى (نادر).
ـ تب و لرز و سردرد و تهوع، ۲ـ۱ ساعت پس از شروع تزريق شروع شده و ۴ ساعت بعد از قطع دارو تخفيف مي‌يابد.
آموزش به بيمار و خانواده: براى از بين رفتن کامل عفونت به دوره درمانى طولانى مدتى از ۲ هفته تا سه هفته (بسته به نوع عفونت) نياز دارد. |
|
|
|
