| بديهى است که براى پيشگيرى از حوادث، بدون سازماندهى و تشکيلات لازم اقدام چشم‌گير و اساسى صورت نمى‌پذيرد و هر سازماندهى صحيح نيز خود نيازمند بررسى و پژوهش به‌منظور برنامه‌ريزى مناسب مى‌باشد. بنابراين يکى از مهم‌ترين اقدامات در برنامه‌ريزى پيشگيرى از حوادث، انجام تحقيقات و پژوهش پيرامون سوانح و حوادث است. تحقيقات و بررسى‌هاى مختلف در خصوص پيشگيرى از بروز حوادث و سوانح نشان مى‌دهد که بخشى از برنامه‌هاى آمادگى براى مقابله با سوانح و حوادث، برخوردارى از دانش و اطلاعات کافى درباره شرايط پيدايش بروز حوادث و راه‌هاى برخورد با آنها است. آگاهى و عبرت از نتايج وقوع حوادث تلخ بايد منجر به عکس‌العمل مناسب در جهت حذف زمينه بروز آنها گردد. اگر نسبت به پيشگيرى از حوادث احتمالى آينده اقدامى صورت نگيرد، حوادثى که خسارت مادى و جسمانى ناچيز بر جاى گذاشته، بى‌اهميت تلقى شود، در هنگام بروز مجدد همان حادثه خسارت جسمى و مادى وسيع‌ترى به‌بار مى‌آيد، لذا بلافاصله حتى بعد از هر حادثه کوچک بايد پيرامون آن توجه و تعمق کافى نموده و در جهت ارائه راه‌حل و پيشگيرى از بروز حادثه تلاش لازم را مبذول داشت. به‌طور کلى ۴ محور اساسى در پيشگيرى و مراقبت از حوادث مورد توجه قرار مى‌گيرند:
|
|
|
|
| ايجاد فرهنگ ايمنى در جامعه
|
|
| بررسى‌هاى پراکنده در خصوص علل حوادث و سوانح نشان مى‌دهد که مفهوم حوادث براى غالب مردم چيزى است خدا خواسته، اتفاقى و اجتناب ناپذير، در حالى‌که بررسى‌هاى علمى مختلف نشان داده است که توزيع حوادث مطابق خصوصيات زمان، مکان و شخص مى‌باشد و کاملاً قابل پيش‌بينى است. بنابراين ايجاد نگرش مطلوب و رفتارهاى مناسب براى پيشگيرى از حوادث در فرهنگ ايمنى مهم تلقى مى‌شود. به‌عبارت ديگر آموزش موازين و اصول ايمنى بايد جزء لاينفک فرهنگ و آموزش و پرورش عمومى کشور تلقى گردد. ايجاد فرهنگ ايمنى در جامعه بايد به‌وسيله آموزش‌هاى لازم پشتيبانى شود. اين پشتوانه را بايد در سنين فراگيرى کودکان در اختيار آنها قرار دهيم تا به توسعه باورها و اعمال بهداشتى بى‌انجامد. نظام آموزشى وسيع‌ترين کانال براى انتشار دانش بهداشتى از جمله آموزش براى پيشگيرى است چرا که در جامعه ما بيش از ۴/۱ از کل جمعيت را دانش‌آموزان تشکيل مى‌دهند. بايد توجه داشت ضرورت اجراء آموزش پيشگيرى از حوادث در مدارس يکى از کليدهاى حياتى براى دستيابى به حداکثر قابليت و توانائى فردى آحاد انسانى در توسعه آتيه کشور است.
|
|
| الزام به رعايت قوانين و مقررات بهداشتى و ايمنى
|
|
| در اين راستا سازماندهى مناسب مانند پيشگيرى از تردد اتومبيل‌هاى فرسوده و مستهلک، رعايت قوانين و مقررات راهنمائى و رانندگى و عبور و مرور، همکارى شهردارى و راهنمائى و رانندگى در ايجاد فضا و مقررات ايمنى اطراف مدرسه، کنترل وسايل اياب و ذهاب و سرويس‌هاى حمل و نقل دانش‌آموزان در مدارس و اردوهاى تابستاني، راه‌حل دومى است که در سايه توسعه همکارى‌هاى بين بخشى پديد مى‌آيد.
|
|
| رعايت استانداردهاى فنى و بهداشتى و نکات ايمنى
|
|
| در طراحى و احداث ساختمان‌ها و توليد ماشين‌آلات و ابزار کار و ايجاد محيط سالم و آموزشگاه‌ها، اصلاح نقشه تيپ مدارس با توجه به آئين‌نامه بهداشت محيط آموزشگاه‌ها موکداً توصيه مى‌شود. در احداث مدارس مسائلى از قبيل محل آن، مساحت زمين مدارس، تعداد طبقات ساختمان، سرويس‌هاى بهداشتي، اتاق خدمات بهداشتى و کمک‌هاى اوليه، نور، رطوبت، حرارت و دما، صدا و وضع آب آشاميدنى و چگونگى سيستم جمع‌آورى و دفع زباله و فاضلاب و وجود درب‌هاى خروجى اضطراري، داشتن حفاظ براى تراس‌ها و پله‌ها، وجود کپسول‌هاى ضد حريق بر اساس استانداردهاى بهداشتى موجود، ضرورى‌ترين اصول آمادگى مدارس براى تعليم و تربيت کودکان جامعه است.
|
|
| آموزش براى پيشگيرى از سوانح و حوادث
|
|
| اين آموزش مى‌تواند موارد زير را شامل گردد:
|
|
| - آموزش اصول ايمنى در برنامه درسى دانش‌آموزان، در پايه‌هاى مختلف تحصيلي.
|
|
| - آموزش اصول ايمنى و کمک‌هاى اوليه در فرصت‌هاى ممکنه به صورت فيلم، داستان، نمايش، از طريق رسانه‌هاى همگانى و گروهى در خانه و مدرسه.
|
|
| - آموزش اصول ايمنى به اولياء مدرسه و والدين دانش‌آموزان.
|
|
| ضرورت اجراء آموزش پيشگيرى از حوادث براى کودکان و نوجوانان که آيند‌ه‌ساز کشور هستند، يکى از محورهاى کليدى فراگرد کلى توسعه اجتماعى است. مدارس به‌عنوان مهم‌ترين منابع توسعه اجتماعى و اقتصادى مى‌بايست بهره‌گيرى از مشارکت سازمان‌ها و نهادها و مردم را در زمينه تأمين سلامت کودکان، پيشگيرى و کنترل حوادث را سرلوحهٔ آموزش و پرورش عمومى قرار دهند و با توجه به راه‌هاى پيشگيرى از حوادث نسبت به ارتقاء کيفيت بهداشتى عرصه تعليم و تربيت دانش‌آموزان کشور بيش از گذشته وارد عمل شوند و اين امر را به‌عنوان يک مسئوليت شرعى و اجتماعى تلقى نمايند.
|
|
| به‌طور کلى يکى از اصول مهم در پيشگيرى از حوادث در دانش‌آموزان، موضوع شناخت عوامل زمينه‌ساز يا مساعدکننده آن است. والدين، مسئولين و کارشناسان بهداشت مدارس، با شناخت و تجزيه و تحليل اين عوامل مى‌توانند با استفاده از فرصت‌هاى مناسب، فرزندان و دانش‌آموزان خود را نسبت به مسائل مختلف محيط زيست، کيفيت ارتباط و برخوردارى مناسب از محيط، مخاطرات احتمالى ناشى از عوامل پيرامون خود و چگونگى برخورد با آنها آگاه کنند. نحوه اين آموزش بايد چنان باشد که ضمن تقويت حس اعتماد به‌نفس دانش‌آموزان و عدم ايجاد ترس و نگراني، ضرورت توجه به رعايت احتياط را براى اجراء کارهاى حادثه‌آفرين در ذهن آنها به‌وجود آورده و آن را پرورش دهند. زيرا تنها شناخت، ايجاد باور و پذيرش دانش‌آموز نسبت به مسائل مختلف زندگى است که مى‌تواند رشد بالقوه نيروهاى ذاتى وى را زمينه‌سازى کرده، او را براى برخوردارى از زندگى سالم براى آينده و جامعه خود آماده سازد.
|
