ارزشیابی عوامل محدودکننده

چندين دليل آشکار وجود دارد براى اينکه تفسير ميسى دربارهٔ نظريه ليبيگ و ميچرليخ فقط تئورى‌هائى بوده و به‌عنوان قانون موردقبول نمى‌باشند:

۱. واکنش‌هاى بيولوژيکى پيچيده بوده و ممکن است که در بيش از يک مسير واکنش انجام شوند. مثلاً ترکيب A مى‌تواند به ترکيب B و سپس به C تبديل شود، يا اينکه مستقيماً به C تبديل شود تمام اين تبديل‌ها قابل برگشت باشد. کاهش سرعت مسير يک واکنش يا کم شدن يک ماده شرکت‌کننده در يک واکنش لزوماً واکنش را آهسته يا متوقف نمى‌نمايد.

۲. عواملى با عوامل ديگر جايگزين مى‌شود: براى مثال سديم به‌طور نسبى مى‌تواند به‌جاى پتاسيم در گونه‌هاى خاصى جايگزين شود.

۳. عواملى که عوامل ديگر را تغيير داده يا بر آنها تأثير مى‌گذارند: به‌عنوان مثال فسفر باعث کاهش جذب روى شده و پتاسيم جذب منيزيم را کاهش مى‌دهد. افزايش تشعشع نورى درجه حرارت را بالا برده ولى مقدار آب موجود را کاهش مى‌دهد.

۴. گياهان بر عوامل تأثير مى‌گذارند و عوامل نيز به نوبهٔ خود روى گياهان اثر مى‌گذارند: مثلاً ازت اضافي، رشد گياه و سطح برگ را افزايش مى‌دهد، اين امر به نوبهٔ خود نورى که به برگ‌هاى پائين مى‌رسد را کاهش مى‌دهد. با سايه‌اندازى حاصل از رشد بيشتر، درجه حرارت خاک کاسته شده و رطوبت افزايش مى‌يابد.

۵. در يک زمان بيش از يک عامل ممکن است محدودکننده باشد.