در تخم‌مرغ نطفه‌دار سلول زنده وجود دارد از طرف ديگر تمام مواد مورد احتياج براى رشد جنين در مدت تکامل در داخل تخم‌مرغ قرار گرفته است.
اگر تخم‌مرغ جوجه‌کشى در شرايط نامناسب نگاهدارى شود ممکن است جنين از بين برود يا مواد غذائى که در طى رشد بايد در اختيار جنين گذاشته شود دچار فساد گردد.
از اين‌رو لازم است تا حد امکان تخم‌مرغ جوجه‌کشى را در شرايط مناسب نگاهدارى نمود تا به زندگى جنين محتوى در آن لطمه‌اى وارد نيابد.
مسئله نگاهدارى تخم‌مرغ بسيار حائز اهميت است و در نتيجهٔ جوجه‌کشى نقش مهمى را دارد. براى اينکه از هنگام توليد تخم‌مرغ تا زمانى که در ماشين قرار مى‌گيرد لطمه‌اى به خاصيت جوجه درآورى تخم‌مرغ و زندگى جنين وارد نيايد بايد نکات زير را در طول اين مدت درنظر گرفت.
حرارت متناسب، رطوبت مناسب، گرداندن تخم‌مرغ و مدت نگهدارى تخم‌مرغ.
حرارت مناسب
نطفه به محض تشکيل شروع به تقسيم و رشد مى‌کند به‌طورى که پيش از اينکه تخم‌مرغ گذاشته شود در حرارت مناسب بدن مرغ مراحل اوليه جنين و لوله‌هاى جنينى تشکيل مى‌گردد.
در اين مرحله نطفه‌دارى هزاران سلول مى‌باشد. بعد از اينکه تخم‌مرغ گذارده شد حرارت خارج چون پائين‌تر از حرارت بدن مرغ است تقسيمات جنين متوقف مى‌شود و رشد جنين به حالت کمون در مى‌آيد. توقف رشد در اين مرحله لطمه‌اى به زندگى جنين وارد نمى‌آورد و جنين مدتى مى‌تواند خاصيت حياتى خود را حفظ کند و به‌عبارت ديگر به حالت خواب درآيد.
در شرايط مناسب حرارتى در ماشين جوجه‌کشى و يا در حرارت گرم تابستان يا در اتاق گرم، جنين سر از خواب برداشته و مجدداً شروع به رشد مى‌نمايد و اگر حرارت محيطى مناسب باشد رشد ادامه مى‌يابد ولى اگر حرارت محيطى نامناسب باشد جنين نمى‌تواند به رشد عادى خود ادامه دهد و بالاخره دير يا زود تلف مى‌شود.
از اين‌رو در هنگام نگاهدارى تخم‌مرغ جوجه‌کشى توجه به شرايط حرارتى بسيار مهم است.
بهترين درجه حرارت براى نگاهدارى تخم‌مرغ۱۰-۱۵ درجه سانتى‌گراد است. طبق آزمايشى که در دانشگاه مرى‌لند Maryland صورت گرفته است تخم‌مرغ جوجه‌کشى نژاد نيوهمشاير را در حرارت صفر تا ۵/۳ درجه سانتى‌گراد از ۱-۸ روز بدون اينکه به خاصيت جوجه درآورى آن لطمه وارد آيد نگاهدارى نموده‌اند.
آزمايشاتى که در دانشگاه کانزاس Kansas صورت گرفته است نشان داده که تخم‌مرغ جوجه‌کشى نژاد لکهورن را در حرارت ۱۲ درجه سانتى‌گراد تا ۲۰ روز بدون اينکه در خاصيت جوجه درآورى آن کاهش محسوسى پديدار شود مى‌توان نگاهدارى کرد.
حرارت بيش از ۲۸ درجه سانتى‌گراد از نظر نگاهدارى تخم‌مرغ جوجه‌کشى مناسب نيست. زيرا در اين حرارت جنين به کندى شروع به رشد مى‌کند و اگر چنين تخم‌مرغى را در ماشين جوجه‌کشى قرار دهند امکان تلف شدن آن زياد است. به اين دليل در تابستان‌‌ها به‌خصوص در ايران که حرارت اغلب بيش از ۳۰ درجه مى‌باشد بايد تخم‌مرغ را هرچه زودتر از لانه جمع‌آورى و به سردخانه منتقل نمود.
رطوبت مناسب
اگر تخم‌مرغ جوجه‌کشى در محيط خشک قرار گيرد. رطوبت داخل تخم‌مرغ تبخير و به مرور رطوبت داخلى کم مى‌شود از اين‌رو براى اينکه از تبخير تخم‌مرغ جلوگيرى به‌عمل آيد بايد تخم‌مرغ را در محيطى نگاهدارى نمود که از نظر رطوبت کافى باشد.
انبارهائى که تخم‌مرغ جوجه‌کشى در آنها ذخيره مى‌شود اغلب داراى ۷۰-۸۰ درصد رطوبت مى‌باشد اين ميزان رطوبت مانع از تبخير رطوبت داخل تخم‌مرغ مى‌گردد.
گرداندن تخم‌مرغ
اگر تخم‌مرغ جوجه‌کشى براى مدت زياد ذخيره شود زرده به مرور حرکت مى‌کند و در مجاورت پوسته قرار مى‌گيرد. و جسم رويان نيز همراه با زرده در کنار پوسته قرار مى‌گيرد و به مرور رطوبت آن از راه خلل و فرج پوسته تبخير مى‌گردد در نتيجه نطفه ضعيف مى‌شود و خاصيت جوجه درآورى کاهش مى‌يابد. از اين رو براى جلوگيرى از اين امر بايد جهت تخم‌مرغ جوجه‌کشى را مرتب تغيير داد. اگر مدت نگاهدارى تخم‌مرغ کمتر از يک هفته مى‌باشد احتياجى به گردان تخم‌مرغ نيست ولى اگر مدت نگاهدارى بيش از يک هفته است بايستى روزانه چندبار جهت تخم‌مرغ را تغيير داد و آن را برگرداند.
در انبارهاى بزرگ و مجهز گرداندن تخم‌مرغ به‌طور اتوماتيک انجام مى‌شود. در شرايط معمولي، تخم‌مرغ را در جعبه طورى قرار مى‌دهند که طرف پهن آن به‌طرف بالا باشد و هر روز سه بار به‌وسيله قرار دادن آجر يا جسم ديگر در يک طرف جعبه جهت و امتداد تخم‌مرغ‌ها را تغيير مى‌دهند.
با شرايط ذکر شده تخم‌مرغ را مى‌توان مدت ۷-۱۰ روز نگاهدارى نمود بدون اينکه در خاصيت جوجه درآورى کاهش محسوسى پديدار شود.
مدت نگاهدارى تخم‌مرغ جوجه‌کشى
طول مدتى که تخم‌مرغ جوجه‌کشى را مى‌توان نگاهدارى کرد بستگى به شرايط محيطى دارد.
طبق مطالعاتى که در دانشگاه ميسورى Missouri صورت گرفته است. در يخچال معمولى در حرارت ۰-۴ درجه سانتى‌گراد تخم‌مرغ جوجه‌کشى را مى‌توان مدت ۶ روز بدون اينکه در خاصيت جوجه درآورى آنها کاهش پديدار شود نگاهدارى نمود.
طبق مطالعاتى که در دانشگاه ميسورى انجام شده است نگاهدارى تخم‌مرغ جوجه‌کشى در حرارت ۷ درجه سانتى‌گراد به‌مدت ۱۵ روز سبب کاهش محسوس خاصيت جوجه درآورى تخم‌مرغ مى‌گردد.
از اين‌رو هرچه تخم‌مرغ پس از توليد زودتر در ماشين جوجه‌کشى خوابانده شود درصد جوجه درآورى آن بالاتر است.
در مدت نگاهدارى نيز خاصيت جوجه درآورى بستگى به چگونگى ذخيره دارد هرچه حرارت و رطوبت مناسب‌تر باشد خاصيت جوجه درآورى بيشتر حفظ مى‌شود. به‌طور کلى تخم‌مرغ جوجه‌کشى نبايستى بيش از يک هفته و حداکثر ۱۰ روز نگاهدارى شود و آن‌هم در صورتى است که شرايط حرارت و رطوبت کاملاً مناسب باشد و تخم‌مرغ روزانه چندبار برگردانده شود.
