|
|
| جمهورى فيليپين در جنوب‌شرقى آسيا واقع شده و يکى از اعضاء اتحاديه کشورهاى جنوب‌شرقى آسيا (آ سِ آن) است. اين جمهورى کشورى نسبتاً وسيع با جزاير زياد و جمعيت بالغ بر ۶۵ ميليون متشکل از گروه‌هاى قومى و مذهبى مختلف مى‌باشد. فيليپين داراى جاذبه‌هاى متنوع توريستى است که در سراسر کشور قرار دارند. اين جاذبه‌ها به محيط زيست طبيعى (به‌خصوص نواحى تماشائى کوهستانى و خط ساحلى گسترده با سواحل و تفريحات آبي) و به تاريخ و فرهنگ کشور مربوط مى‌شوند.
|
|
| جهانگردى به‌طور چشمگيرى در کشور توسعه يافته است. در ۱۹۹۰ بيش از يک ميليون جهانگرد خارجى و ۲ ميليون جهانگردان داخلى وجود داشتند. نزديک به نيمى از جهانگردان خارجى از ساير کشورهاى شرقى و جنوب‌شرقى آسيا مى‌آيند، و بيشتر جهانگردان ديگر از آمريکاى‌شمالى و اروپاى‌غربى هستند. ميانگين مدت اقامت جهانگردان ۱۲ روز است. در ۱۹۹۰، جهانگردان حدود ۵/۲ ميليارد دلار درآمد ناخالص و بيش از يک ميليارد دلار درآمد خالص ارزى توليد کرد. جهانگردى نزديک به ۵ درصد توليد ناخالص داخلى کشور را تشکيل مى‌داد و حدود ۶۶۰،۰۰۰ نفر در آن اشتغال داشتند.
|
|
| در دههٔ ۱۹۸۰ مشکلات مختلفى در ارتباط با توسعه جهانگردى شناسائى شدند. براى وسعت کشور و گسترهٔ جاذبه‌هاى آن، جهانگردى هنوز در مقياسى نسبتاً کوچک بود. بيشتر جهانگردى محدودى که وجود داشت در منطقه پايتخت ملى ما نيل متمرکز بود. رشد جهانگردى کاملاً آشفته بود، و جريان ورود جهانگردان بستگى به حوادث غيرقابل پيش‌بينى داشت.
|
|
| رويکرد طرح جهانگردى فيليپين رويکردى جامع و يکپارچه است که براى کشور پذيرفته شده است که تا اندازه‌اى هم‌اکنون يک بخش جهانگردى ايجاد کرده است. ولى بخشى که نيازمند تثبيت شدن و سياست‌هاى متناسب براى هدايت توسعه آينده آن است. اين طرح به‌خصوص بر شناسائى امکانات و موانع موجود جهانگردى به‌عنوان شالوده‌اى براى توصيه اهداف، راهبردها و سياست‌ها پرداخته است. تحليل برنامه‌ريزى مشکلى (و فرصتي) را نشان مى‌دهد که در کشورهاى داراى صنعت جهانگردى امرى رايج است ـ ضرورت تنوع بخشيدن به محصول جهانگردي، به‌خصوص در مورد جاذبه‌ها و فعاليت‌هاى توريستي، به‌منظور جذب بازارهاى بزرگ‌تر توريستى و رقابت اثربخش يا مقصدها در جاهاى ديگر. اين طرح اين نکتهٔ مهم را نيز خاطرنشان مى‌کند که جهانگردى بايد براى استفادهٔ پايدار از منابع توسعه يابد.
|
|
| طرح مزبور مشکل متداول ديگرى را شناسائى مى‌کند ـ تمرکز جهانگردى در يک ناحيه واحد و بى‌توجهى به ساير ناحيه‌هاى توريستى که امکان توسع دارند. همان‌طور که اين طرح تأکيد مى‌کند، اين امر منجربه توزيع محدود منافع جهانگردى و نيز محصول جهانگردى محدود مى‌شود. طرح جهانگردى فيليپين اختلالى را که بلاياى طبيعى و آشوب‌هاى سياسى مى‌توانند در حفظ الگوهاى منسجم ورود جهانگردان ايجاد کنند گوشزد مى‌کند.
|
|
| براى غلبه بر اين مشکلات و بهره‌بردارى از فرصت‌ها، اين طرح اصل ايجاد مناطق جهانگردى را به‌کار مى‌برد که در اين طرح اصل خوشه‌ها ناميده مى‌شود که هريک از اين خوشه‌ها بر يک دروازهٔ منطقه‌اى متمرکز است. در درون اين مناطق ناحيه‌هاى توسعه و مقصدهاى اقمارى تعيين شده‌اند. در سطح منطقه‌اي، بر توسعه تفريحگاه‌هاى يکپارچه تأکيد شده است، که اصل برنامه‌ريزى مهم ديگرى براى جهانگردى در مقياس بزرگ محسوب مى‌شود. اين سياست توسعه شالوده‌اى منطقى براى پراکندن توسعه ايجاد مى‌کند ـ ولى در عين حال به خاطر ايجاد سهولت در فراهم کردن دسترسى و زيربنا و ساير دلايل آن را در جاهائى خاص مهار مى‌کند.
|
|
| اهداف بازار در سطح ملى به مناطق مختلفى تخصيص يافته‌اند. اين امر نه تنها راهنمائى براى سطح خاصى از توسعه در هر منطقه ايجاد مى‌کند، بلکه اجازهٔ انعطاف‌پذيرى توسعه را نيز در درون اين مناطق مى‌دهد. دروازه‌هاى منطقه‌اى چندگانه انعطاف‌پذيرى بيشترى را در دسترسى به نقاط ورود و خروج به اين کشور نسبتاً بزرگ، و همچنين در اصل برنامه‌ريزى مقدماتى فراهم مى‌کنند.
|
|
| در اجراء اين سياست، طرح مزبور روش بسيار مقيد توصيه خط‌مشى‌هائى براى هريک از اجزاء کليدى جهانگردى را به‌کار مى‌برد، از جمله عوامل سازماني. اين امر به دولت و بخش خصوصى رهنمودهائى براى کارهائى که بايد انجام بگيرد. عرضه مى‌کند. براى مثال، ضرورت اصلاح تصوير جهانگردى کشور از نظر بين‌المللى يک راهبرد بازاريابى مهم است که انجام آن علاوه بر استفاده از روش‌هاى تبليغاتى خاص توصيه مى‌شود. از اين گذشته، اين طرح يک برنامه توسعه ميان‌مدت مشروح و طرح‌هاى ناحيه مقصدى را به جنوب رهنمودهاى خاص براى تصميم‌گيرى ارائه مى‌کند.
|
|
| در مرحله‌بندى اجراء توسعه، اين طرح يک روش کوتاه‌مدت را توصيه مى‌کند که بر استفادهٔ بهتر از امکانات موجود تأکيد مى‌کند. در عين حال، طرح مزبور مبنائى براى ايجاد تحول و تغيير از طريق توسعه و برنامه‌ريزى زيربنائى و اصلاحات ساختارى را پى مى‌ريزد. بنابراين، در طول ميان و درازمدت، اجراء تدريجى مفهوم خوشهٔ منطقه‌اى و پراکندن کنترل‌کنندهٔ جهانگردى وجود دارد.
|
|
| اين طرح شالودهٔ کلى را براى توسعه معقول جهانگردى فراهم مى‌کند. لازم خواهد بود که اين طرح با ساير مطالعات از قبيل توسعه جهانگردى علاقه خاصى و اکوئوريسم، به‌عنوان بخشى از برنامه غنى‌سازى توليد، دنبال شود.
|
|
|
شيوهٔ برنامه‌ريزى جهانگردى
|
|
| به‌منظور ايجاد شالوده‌اى براى اصلاح مشکلات موجود و فراهم کردن يک چارچوب معقول براى گسترش جهانگردي، در ۱۹۹۱ طرح توسعه جهانگردى تهيه شد (برنامه توسعه و عمران سازمان ملل متحد و سازمان جهانى جهانگردي. ۱۹۹۱. طرح جامع جهانگردى جمهورى فيليپين مادريد: سازمان جهانى جهانگردي). مطالعه برنامه‌ريزى براساس تدوين يک طرح بسيار گسترده، برنامه توسعه ميان‌مدت، و طرح‌هاى ناحيه‌اى مقصدى سازماندهى شد. افق سالى درازمدت سال ۲۰۱۰ تعيين شد. برنامه‌ريزى بر تقسيم اين چارچوب زمانى به دوره کوتاه‌مدت ۹۳ ـ ۱۹۹۱، ميان‌مدت ۹۶ ـ ۱۹۹۴ و بلندمدت ۲۰۱۰ ـ ۱۹۹۷ قرار دارد.
|
|
| اين طرح از روش يکپارچهٔ بررسى تمام جوانب مادي، اجتماعى ـ اقتصادى و سازمانى جهانگردى استفاده مى‌کند و گزارش اصلى با گزارش‌هاى فنى جداگانه پشتيبانى مى‌شود. بررسى‌ها و تحليل‌هاى مقدماتى انجام گرفتند، فرصت‌ها و موانع اصلى براى اصلاح و توسعه جهانگردى شناسائى و اهداف سياست‌ها و راهبردها تدوين شدند. تحليل طرح يک ارزيابى نسبى از مقصدهاى کشورهاى آ سِ آن دارد، و رايزنى‌هائى در ناحيه‌هاى بازارهاى کليدى از قبيل آسياى‌شرقى و اروپا به‌عمل آمده است. تحليل دستيابى به حمل‌ونقل به کشور و در داخل آن حائزاهميت بود. با در نظر گرفتن وضعيت جهانگردي، آثار اقتصادي، اجتماعى ـ فرهنگى و زيست‌محيطى تحليل شدند. راهبردهاى جايگزين ارزيابى شدند تا به راهبردهاى مطلوب برسند.
|
|
| يک سلسله کارگاه‌هائى با صنعت جهانگردى و ساير گروه‌ها، از جمله کميتهٔ جهانگردى مجلس نمايندگان، برگزار شد. اين کارگاه‌ها بر روى توانمندى‌ها، ضعف‌ها، امکانات و موانعى که جهانگردى با آنها روبه‌رو بود، و سياست‌هائى که بايد براى توسعه اين بخش اعمال شوند تکيه کردند.
|
|
| نتيجه‌گيرى‌هاى اصلى مطالعات مقدماتى دربارهٔ امکان توسعه جهانگردى در سطح کلان به قرار زير هستند:
|
|
| - بازارهاى توريستى و جاذبه‌هائى که با اين بازارها جور بيابند، موجود هستند و توليد جهانگردى مى‌تواند در استانداردى با کيفيت و قيمتى قابل رؤيت در کشورهاى آ سِ آن عرضه شود.
|
|
| - ظرفيت اقتصادي، اجتماعى و محيط اِکولوژيکى براى از عهده برآمدن رشد هنوز به‌رغم وجود مشکللاتى خاص، قابل ملاحظه است. با وجود اين، ظرفيت مادّى بخش جهانگردى به اين علل محدود است.
|
|
| - عدم توانائى جابه‌جائى تعداد زيادى از جهانگردان از منطقه پايتخت به ساير قسمت‌هاى فيليپين.
|
|
| - فقدان منابع انسانى آموزش ديده در استانداردها و تعداد لازم.
|
|
| - تداخل سازمانى و کمبود نتايج انسانى در برنامه‌ريزي، توسعه تأمين بودجه و مديريت مناطق جهانگردي.
|
|
| - رقابت شديد براى تأمين بودجه بخش عمومى و خصوصي.
|
|
| ـ برنامه‌ريزى نامناسب کاربرى زمين و سياست‌هاى توسعه که احداث سريع تفريحگاه‌هاى بزرگ را استوار مى‌سازد.
|
|
| - حوادث غيرقابل پيش‌بينى از قبيل زلزله، آتشفشان، مناقشات منطقه‌اي، اختلافات سياسى و آشوب داخلي.
|
|
| اين طرح نشان مى‌دهد که اين عوامل حجم کل جهانگردان خارجى و داخلى را که کشور مى‌تواند انتظار پذيرائى از آنها را داشته باشد محدود مى‌کند، مگر آنکه يک برنامهٔ کارى براى از ميان بردن اين موانع توسعه اجراء شود.
|
