|
|
|
| طبيعت بسيار زيباى غارها، همواره باعث جلب گردشگران و طبيعت دوستان مى‌شود.
|
|
| غار دربند بزرگ‌ترين غار استان است که در ۲۱ کيلومترى شمال سمنان و سه کيلومترى جنوب شهميرزاد واقع شده و مشرف بر درهٔ سرسبز و خرم دربند است. اين غار، در کمرکش کوه سنگى زيبايى به نام لهرد رو به مشرق قرار دارد و درهٔ وسيع و سرسبز دربند در زير آن گسترده شده است.
|
|
| مدخل غار به عرض ۲/۷۵ متر و ارتفاع آن ۱/۳۵ متر است. پس از عبور از دهانه و مدخل غار، وارد دالانى به طول ۲۴ و عرض متوسط سه متر مى‌شويم. اين دالان، دهانهٔ غار و تالار غار را به هم متصل مى‌کند. انتهاى دالان به تدريج کوتاه مى‌شود، تا اين که به دهانه‌اى به ارتفاع ۸۰ سانتى‌متر مى‌رسد. پس از عبور از دهانهٔ مذکور وارد غار مى‌شويم.
|
|
| وضع داخلى غار نسبتاً ساده و بدون پيچ و خم است. فضاى غار به صورت تالارى بيضى شکل است به طول ۹۱ متر که عريض‌ترين قسمت آن ۳۶ متر و بلندترين نقطه سقف آن ۲۰ متر است.
|
|
| ساختمان غار از نظر زمين‌شناسى مربوط به دوران سوم و از نوع سنگ‌هاى رسوبى است که به مقدار فراوان آهک و املاح دارد و از اين‌رو، سراسر آن پوشيده از ستون‌هاى بزرگ و زيباى استالاگميت (چکيده) و استالاکتيت (چکنده) است و از اين نظر، يکى از زيباترين و تماشايى‌ترين غارهاى ايران به شمار مى‌رود. بلندترين ستون استالاگميت با ارتفاع ۱۲ متر و با قطر متوسط ۲/۸۵ متر با زيبايى خاصى در وسط غار بالا رفته است.
|
|
| آنچه در حفريات و کند و کاوهاى غار به دست آمده نشانگر آن است که اين غار متعلق به دوران‌هاى مختلف تاريخى است و مربوط به يک زمان مشخص نيست. قديمىترين آثار به دست آمده از اين غار مربوط به قرن پنجم هجرى و مستندترين آنها سکهٔ طلايى است به خط کوفى که قسمتى از آن شکسته و از بين رفته است، ولى سبک و خط آن متعلق به اواخر سلجوقى و اوايل حملهٔ مغول است.
|
|
| کاسه‌هاى لعابى معروف به گبرى، کار مازندران و سفال‌هاى بسيار ظريف، کار گرگان از صنايع قرن ۶-۵ هجرى قديمىترين آثارى است که از اين غار به دست آمده است.
|
|
| اين آثار تا دورهٔ قاجاريه به چشم مى‌خورد و چنين استناط مى‌شود که غار در دورههاى مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. در تاريخ ثبت است که در حکمرانى اسپهبدان طبرى در دورهٔ سلجوقيان و جنگ‌هاى آنان با اسماعيليه که در نواحى سمنان صورت گرفت، گروهى از ترس به اين غار پناهنده شدند که آثار به دست آمده نشان از اين سکونت کوتاه مدت دارد.
|
|
| سهل‌انگارى بازديدکنندگان، اين شگفتى‌هاى کمياب طبيعت را به ويرانى کشانده است. گروه‌هاى متعدد کوهنوردى و افراد عادى با روشن کردن مشعل، نماى داخلى غار را سياه و دوداندود کرده‌اند که منجر به کاهش جلوه و زيبايى آن شده است.
|
|
| در اين تخريب، عوامل طبيعى نيز بى‌تأثير نبوده است. ستون‌هاى عظيم و سنگين و تخته سنگ‌هاى بزرگ که در گوشه و کنار غار پراکنده‌‌اند، حکايت از زمين‌لررزه‌هاى سهمناک دوران‌هاى دور مى‌کند. کف غار سنگلاخ و داراى پستى و بلندىهاى بسيار است و بر اثر رطوبت هوا قسمت زيادى از آن را گل لغزنده پوشانده که عبور از آن بى‌خطر نيست. با اين وصف، گروه‌هاى متعددى از شهرهاى دور و نزديک در طول سال از اين غار ديدن مى‌کنند. اين غار از جمله غارهايى است که در صورت توجه مىتواند مکانى جذاب براى ايرانگردان و جهانگردان به شمار مى‌آيد.
|
|
| علاوه بر غار فوق‌الذکر، در شمال غربى دامغان، کيلومتر پنج چشمه على، در محلى به نام گيو تنگه که در محدودهٔ آستانه قرار دارد، غارى ديگر نيز توسط کوهنوردان شهرستان دامغان در مردادماه سال ۱۳۷۴ کشف شده است که از ويژگى‌هاى جالب توجهى برخوردار است.
|
|
| غارها، استان چهارمحال وبختيارى
|
|
| به علت وجود کوههاى آهکى، غارهايى در منطقه وجود دارند که چشمه‌سارهايى نيز از آنها مى‌جوشند. از آن جمله به پيرغار بايد اشاره کرده که ده چشمه از آن سرازير مى‌شود. اين غار هنوز مورد شناسايى کامل قرار نگرفته است و ظاهراً از اين نظر قابل توجه است. مهمترين غار منطقه، غار آقا سيد عيسى در بيد گل است که از طريق فارسان قابل دسترسى است و چشمه‌اى نيز در نزديکى آن مى‌جوشد. اين غار مسير باريک و طولانى دارد و در ميان آن درياچه نيز وجود دارد. اين غار نيز مانند پير غار داراى اهميت مذهبى و مورد احترام اهالى منطقه است.
|
|
| غارها همواره طالبين خاصى دارند و از عوامل جلب سياح محسوب مىشوند. شناسايى و معرفى اين غارها به ويژه غار بيدگل از موجبات و عوامل جلب جهانگرد و توسعهٔ جهانگردى منطقه به شمار مى‌آيند. اين غار به علت موقعيت ويژه مىتواند غارنوردان داخلى و خارجى را به سوى خود جلب نمايد.
|
|
| وجود کوههاى آهکى و تحولات داخلى آنها طى دورههاى پيشين موجب پيدايش حفره‌هاى وسيع و طولانى در کوههاى مختلف گرديده و ظاهراً در گذشته‌هاى دور مورد استفادهٔ اقوام و بوميان بوده‌اند و نيز داراى عناصر باستان‌شناختى هستند، از جملهٔ اين اشگفت‌ها مى‌توان به اشگفت‌هاى لردگان در ارمند و شليل و اشگفت‌هاى بازفت و جونقان اشاره کرد. اکثر اين اشگفت‌ها هنوز مورد شناسايى علمى قرار نگرفته‌اند و در صورت شناسايى و معرفى از جاذبه‌هاى توريستى منطقه محسوب مىشوند. بعضى از اين اشگفت‌ها داراى آب و چشمه نيز هستند.
|
|
|
|
| غارها داراى طبيعت بسيار زيبايى هستند و به همين دليل همواره يکى از مراکز جلب جهانگردان، پژوهشگران، غارنوردان محسوب مىشوند. بازديد روزافزون علاقمندان از غارهاى کشف شده انديشهٔ استفادهٔ هر چه بيشتر از اين پديده را در صنعت جهانگردى سامان داده است، به طورى که در بعضى از کشورها غارها به عنوان جاذبه‌اى پر اهميت مورد بازديد جمع کثيرى از جهانگردان قرار گرفته و از اين راه درآمد سرشارى عايد آن کشورها مى‌کند.
|
|
| غارهاى هر منطقه يک ميراث گرانبهاى ملى به شمار مى‌رود. عمر غارها به هزاران هزار سال مى‌رسد و بازديدکنندگان مى‌بايد در حفظ آنها بکوشند و از آسيب رساندن به پديده‌هاى درون آن و آلوده ساختن محيط داخل آنها خوددارى نمايند.
|
|
| در کوههاى کهن استان يزد، غارهاى جالب و ديدنى متعددى وجود دارد که مشتاقان غارنوردى و زمين‌‌شناسان و علاقه‌مندان به اين رشته را به خود جلب مى‌کند. اين غارها عبارتند از:
|
|
| غار چک و علا در ابر کوه، غار ابرکوه در ابرکوه، غار هامانه در هامانه خرانق‌ها، غار اسلاميه فراشاه و غار باد معصوم در اسلاميه، غار نباتى در ندوشن، غار اشکفت در عقدا، غار چهار تاقى در يزد و غار ايوب در دهج، غار دره زنجير و ده کفتر در يزد و غار هشتاد در مهريز.
|
|
|
|
| غارها، گذشته از ارزش مادى و علمى‌اى که دارند، از نظر فرهنگى و تاريخى نيز درخور توجه ويژه‌اند. از طرف ديگر وجود غارها، هميشه براى دوستداران طبيعت و به ويژه براى کوهنوردان جذبهٔ خاصى داشته است. به همين جهت نيز غارها، اعم از طبيعى و تاريخى، از جاذبه‌هاى منحصر به فردى برخوردارند که مى‌‌توانند اشتياق هر علاقه‌مند کنجکاو را به شگفتى‌هاى طبيعت برانگيزند. استان خراسان نيز از اين موهبت طبيعى و تاريخى بى‌بهره نيست و در گسترهٔ آن ده‌ها غار تاريخى و طبيعى موجود است که هر کدام از ويژگى‌ها و زيبايى‌هاى جالب توجهى برخوردار هستند. اهمّ اين غارها عبارت‌اند از:
|
|
|
|
| در استان ايلام غارهاى جالب توجهى وجود دارند که هر يک به نوعى زيبائى‌هاى طبيعى منحصر به فردى را به نمايش گذاشته‌‌اند.
|
|
| غارها و اشكفت‌ها، استان كهكلويه و بويراحمد
|
|
| از ديگر جاذبه‌هاى طبيعى استان، غارها و اشکفت‌هاى متعددى است که در گوشه و کنار آن پراکنده شده‌اند و از مهمترين جاذبه‌هاى جهانگردى ناحيه مرکزى و استان کهگيلويه و بويراحمد بشمار مى‌روند.
|
|
| غارها و اشكفت‌ها، استان آذربايجان غربي
|
|
| به استناد گزارش ادارهٔ تربيت‌بدنى و فدراسيون کوهنوردى، مهمترين غارهاى موجود استان عبارتند از : غار فرهاد، تخت قارا، کهريز و دانيال در اروميه. غار زندان و باباحسن در نقده، غار غيب‌آباد، کهل و کرفتو در تکاب که برخى از آنها جزو غارهاى طبيعى به حساب مى‌آيد و برخى ديگر جزو غارهايى است که در دورههاى باستانى به دست انسان ساخته شده است.
|
|
| علاوه بر غارهاى فوق، به غارهاى ديگرى نيز مانند غار بورنيک بزرگ و کوچک در مهاباد و غار زندان در تکاب مى‌توان اشاره نمود که جملگى در دل کوههاى استان جاى گرفته‌اند.
|
|
| غارهاى انجدان، روستاى انجدان، اراك
|
|
| اين غارها در ۴۰ کيلومترى شرق اراک، در اطراف روستاى انجدان واقع شده‌اند و در کنار جاذبه‌هاى تاريخى و طبيعى اين روستا جلوه‌‌اى خاص دارند. غارهاى اين دهستان عبارتند از غار آسيلى، غار ميانلانون يا کلوچه بالا، غار طاق‌رچه، غار گيوه‌کش و غار شغال‌دره. از ميان اين غارها، غار آسيلى و غار طاق‌رچه به ويژه ديدنى‌ترند. غار آسيلى ۷۳/۵ متر طول دارد و در فصل بارندگى منظره زيباى استالاکتيت و استالاگميت‌هاى آن پديدار مى‌شود. اين غار در ۵ کيلومترى غرب انجدان واقع شده است. غار طاق‌رچه نيز به دليل وجود دو درخت کهنسال در مقابل دهانه آن منظره‌اى زيبا و ديدنى دارد.
|
|
| غارهاى طبيعى، استان مازندران
|
|
| در پيچ و خم بلندىهاى سلسله جبال البرز غارهاى متعددى وجود دارد که بعضى از آنها مأمن و پناه‌گاه انسان ديرين و بعضى ديگر باروى اسپهبدان مازندران بوده است.
|
|
| غارهاى طبيعى و تاريخى، استان همدان
|
|
| کوه عارضهٔ زمينى حيرت‌آورى است که در مقياس وسيع مانند مانعى بزرگ و يا اثر معمارى عظيمى جلوه مى‌کند. کوهستان‌ها در برابر جلگه‌ها و بيابان‌ها سر به آسمان کشيده‌اند. اگر کسى در ميان رشته کوهى بگردد، چشم‌اندازهاى زيبايى از دشت‌ها، روستاها، باغ‌ها و چمنزارها را مى‌بينند، چشم‌اندازهايى آنچنان بديع که هر نگاه به آن موجب اعجاب هر بيننده‌اى مى‌شود، خاصه اين که در دل اين کوه غارهايى باشد که مناظر دلپذيرى از دل کوه‌ها را به نمايش بگذارد.
|
|
| به دليل ساختار زمين‌شناختى استان همدان، غارهاى زيادى در آن وجود دارد که مىتواند به عنوان منابع سياحتى و آموزشى براى علاقه‌مندان به غارنوردى و غارشناسى مورد استفاده قرار گيرد.
|
