درهم‌روی‌ روده‌ ـ intussusception

درهم‌روی‌ روده‌ عبارت‌ است‌ از یك‌ نوع‌ انسداد روده‌ كه‌ در آن‌ قسمتی‌ از روده‌ به‌ صورت‌ تلسكوپی‌ درون‌ قسمت‌ مجاور آن‌ فرو می‌رود. این‌ بیماری‌ در تمام‌ سنین‌ می‌تواند به‌ وجود آید، اما در شیرخواران‌ و كودكان‌ 2 ماه‌ تا 6 ساله‌ از همه‌ شایع‌تر است‌. پسران‌ بیشتر دچار آن‌ می‌شوند.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. استفراغ‌

۲. ضعف‌ و بی‌حالی‌

۳. شوك‌

۴. تورم‌ شكم‌

۵. وجود یك‌ توده‌ قابل‌ لمس‌ در شكم‌

۶. خونریزی‌ گوارشی‌ از پایین‌. این‌ خونریزی‌ ممكن‌ است‌ به‌ شكل‌ یك‌ ماده‌ قرمز تیره‌ باشد كه‌ شبیه‌ ژله‌ به‌ نظر می‌رسد.

۷. درد شكمی‌ به‌ حال‌ دل‌پیچه‌. شیرخواران‌ با صدای‌ بلند گریه‌ می‌كنند، پاها را روی‌ شكمشان‌ می‌آورند، و به‌ هنگام‌ حمله‌، رنگ‌ پریده‌ شده‌، به‌شدت‌ عرق‌ می‌كنند.

ـ علل‌ بیماری:

بنا به‌ علل‌ ناشناخته‌، یك‌ قسمت‌ از روده‌ به‌ صورت‌ تلسكوپی‌ درون‌ قسمت‌ مجاور آن‌ فرو می‌رود. این‌ امر باعث‌ بسته‌ شدن‌ مسیر خونرسانی‌ به‌ روده‌ شده‌، تولید قانقاریا و پریتونیت‌ (التهاب‌ پرده‌ صفاق‌) می‌كند. این‌ بیماری‌ ممكن‌ است‌ به‌ علت‌ یك‌ عفونت‌ ویروسی‌ به‌ وجود بیاید، اما این‌ مسأله‌ به‌ اثبات‌ نرسیده‌ است‌.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. سابقه‌ خانوادگی‌ درهم‌ روی‌ روده‌

۲. سرطان‌ خون‌، لنفوم‌، یا فیبروز كیستیك‌

۳. عفونت‌ تنفسی‌ فوقانی‌ اخیر

۴. عمل‌جراحی‌ اخیر (در 24-1 روز اخیر)

۵. فصول‌ مختلف‌ (به‌ دلایل‌ نامشخص‌). این‌ بیماری‌ در اواخر بهار، اوایل‌ تابستان‌ و وسط‌ زمستان‌ شایع‌تر از بقیه‌ سال‌ است‌.

ـ پیشگیری‌:

اگر علایم‌ ظاهر شدند، كودكتان‌ را به‌ دقت‌ تحت‌ نظر بگیرید. با مراجعه‌ به‌ پزشك‌ در همان‌ مراحل‌ اولیه‌، از بروز عوارض‌ پیشگیری‌ به‌ عمل‌ آورید. راه‌ خاص‌ دیگر برای‌ پیشگیری‌ وجود ندارد.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

گاهی‌ بهبود خود به‌ خودی‌ در عرض‌ 24 ساعت‌. در غیر این‌ صورت‌، آن‌ را می‌توان‌ با تشخیص‌ زودهنگام‌ و جراحی‌ یا درمان‌ با باریم‌ معالجه‌ نمود. بدون‌ درمان‌، عوارض‌ درهم‌ روی‌ روده‌ ممكن‌ است‌ جان‌ بیمار را به‌ خطر بیاندازند. این‌ بیماری‌ گاهی‌ عود می‌كند.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. كم‌آبی‌ بدن‌ و شوك‌

۲. عفونت‌ پس‌ از عمل‌ جراحی‌

۳. پارگی‌ روده‌ و پریتونیت‌ (التهاب‌ پرده‌ صفاق‌)

ـ درمان‌:

بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌ و عكس‌برداری‌ اشعه‌ ایكس‌ از شكم‌ و روده‌ها (با كمك‌ تنقیه‌ باریم‌) باشند. متخصص‌ رادیولوژی‌ با كمك‌ تنقیه‌ باریم‌ ممكن‌ است‌ بتواند درهم‌ روی‌ روده‌ را برطرف‌ كند. جراحی‌ برای‌ تصحیح‌ این‌ مشكل‌ با بیرون‌ دادن‌ قسمت‌ فرو رفته‌. گاهی‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ شود یك‌ قسمت‌ از روده‌ درآورده‌ شود.

ـ داروها:

معمولاً دارویی‌ برای‌ این‌ اختلال‌ مورد نیاز نیست‌، مگر اینكه‌ عفونت‌ بروز كند. در این‌ صورت‌ ممكن‌ است‌ آنتی‌بیوتیك‌ تجویز شود. برای‌ این‌ بیماری‌ از درمان‌ها یا داروهای‌ خانگی‌، مثل‌ مسهل‌ها، استفاده‌ نكنید. این‌ داروها ممكن‌ است‌ خطرناك‌ باشند.

ـ فعالیت‌:

كودك‌ باید تا زمانی‌ كه‌ انسداد برطرف‌ نشده‌ باشد در تخت‌ استراحت‌ كند. پس‌ از رفع‌ انسداد، كودك‌ می‌تواند تدریجاً فعالیت‌هایش‌ را از سر گیرد.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

هیچگاه‌ به‌ كودكی‌ كه‌ علایم‌ انسداد روده‌ را دارد غذا ندهید. تا زمانی‌ كه‌ انسداد برطرف‌ نشده‌ باشد، باید به‌ كودك‌ سرم‌ داد. پس‌ از بهبودی‌، رژیم‌ خاصی‌ مورد نیاز نیست‌.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر كودك‌ شما علایم‌ انسداد روده‌ را دارد. انسداد روده‌ ناگهان‌ از یك‌ بیماری‌ قابل‌ معالجه‌ به‌ یك‌ بیماری‌ تهدیدكننده‌ جان‌ كودك‌ تبدیل‌ می‌شود.