|
|
|
| موزهٔ رضا عباسى که در بزرگ‌داشتِ يکى از نگارگران زبردست و بى‌مدعاى عهد صفويه نام‌‌گذارى شده، با هدف گردآورى، نگه‌دارى، مطالعه و شناساندن دست‌مايه‌هاى به يادگار مانده از هنرمندان و افزارمندان چيره‌دست اين مرز و بوم ايجاد شده است. آثار اين موزه که تاريخ درخشان پيش از تاريخ تا سدهٔ ۱۳ هجرى را در بر مىگيرد، همه از نبوغ خلاق نياکان ما سخن مى‌گويند. در عين حال، هر يک از آن‌ها، نشانه‌اى از شيوهٔ زيست مردم ما در روزگاران مختلف هستند.
|
|
| موزهٔ رضا عباسى داراى دو تالار است که در هر يک آثار مربوط به دوره‌اى خاص قرار گرفته است. اين تالارها عبارت‌اند از:
|
|
| - تالار پيش از اسلام:
|
| اشياى اين تالار مربوط به دو دورهٔ معروف پيش از تاريخ و عصر تاريخى است. دورهٔ پيش از تاريخ در ايران با پيدايش بشر آغاز مى‌شود و تا حدود هزارهٔ سوم پيش از ميلاد ادامه مى‌يابد.
|
|
| در اين تالار، با گسترش تدريجى فن‌ها و تطابق مصالح مادى و نيازهاى زندگى روزمرهٔ اجدادمان آشنا مى‌شويم. شکل و طرح اشياى تالار، از حيوانات و صحنه‌هاى محيط زندگى الهام گرفته‌اند و مطالعه در شيوه زندگى، باورها و برداشت‌هاى گذشتگان را آسان‌تر مى‌کنند.
|
|
| آثار موجود در تالار پيش از اسلام (مفرغ‌هاى لرستان) مربوط به دوره‌هاى هخامنشى، اشکانى و ساسانى هستند.
|
|
| - تالار هنرهاى اسلامى:
|
| در اين تالار اشيايى کم مانند را مى‌بينيم که بيش‌تر بر اهميت زيبايى لوازم مورد استفاده در دورهٔ اسلامى تأکيد دارند.
|
|
| آثار موجود تالار، شامل ظروف سفالين، اشياى فلزى، عناصر معمارى، جواهر و منسوجات دوره‌هاى سلجوقى، تيمورى و صفوى هستند که در ميان آن‌ها قلمدان‌ها، جلد کتاب‌ها و جعبه‌هاى روغنى دورهٔ قاجار ديده مى‌شود.
|
|
| در اين موزه، گنجينه‌اى از نقاشى‌هاى دورهٔ اسلامى وجود دارد. برگى از شاهنامهٔ «موت» کهن‌ترين نمونهٔ آن است که مربوط به اواسط سدهٔ هشتم هجرى است. نمونه‌هايى از انواع مکتب‌هاى نقاشى مانند شيراز و تبريز و هرات، يگ برگ از شاهنامهٔ «هوتون» هنر تذهيب، آثار چاپى بيگانگان دربارهٔ ايران و مينياتور، از جملهٔ آثار به نمايش درآمده در اين تالار است.
|
|
| خوش‌نويسى نيز، که يکى از والاترين دستاوردهاى دورهٔ اسلامى است در اين تالار به نمايش گذاشته شده است. از طريق همين هنر بود که کلام قرآن به کتابت درآمد و نسل به نسل به وديعه نهاده شد. نمونهٔ قرآن‌هاى اين تالار از دقتى ويژه که صرف نسخه‌بردارى از اين کتاب شده است حکايت مى‌کند.
|
|
| ديگر آثار موجود در اين موزه، مراحل گوناگون خطاطى، خطوط ثلث، محقق، نسخ و نستعليق را نشان مى‌دهد. هنر کتاب‌سازى و خوش‌نويسى به عنوان عنصرى تزئينى و انواع ظروف سفالين، اشياى فلزى، منسوجات و آثار ديگر در اين موزه قابل مشاهده است.
|
|
| موزهٔ رضا عباسى داراى يک کتابخانه با حدود شش هزار جلد کتاب است که مجموعه‌اى به نسبت غنى از تاريخ و فرهنگ ايران است. سعى شده از اين طريق، نمونه‌هايى از ارزش‌هاى غنى فرهنگى ايران زمين ارائه شود. چندين دوره روزنامه و مجلهٔ قديمى فارسى مکمل اين مجموعه است که به طور مسلم مى‌تواند راه‌گشا و منبعى ارزنده براى تحقيق علاقه‌مندان به هنر تاريخ و باستان‌شناختى و فرهنگ ايران باشد.
|
|
| موزهٔ شهداى شيراز، شيراز
|
|
| اين کاخ در سال ۱۳۵۰ به مناسبت تاجگذارى شاه ساخته شده ولى بعدها از آن به عنوان کاخ پذيرايى استفاده مى‌شده است. اين کاخ پس از انقلاب، در اختيار بنياد شهيد قرار گرفت و به موزه تبديل شد.
|
|
| ساختمان موزهٔ شهدا از دو طبقه تشکيل شده است. طبقهٔ اول به نمايشگاه دائمى موزه شامل تابلوهاى رنگ و روغن و آثار خطى هنرمندان معاصر و شهدا، همراه با تذهيب و تشعير اختصاص دارد و طبقهٔ دوم به صورت نمايشگاه فصلى است و آثارى از هنرمندان معاصر و هنرجويان رشته‌هاى هنر شامل خطاطى، تذهيب و رنگ و روغن در آن به نمايش در مى‌آيد. کلاس‌هاى هنرى نيز در طبقهٔ دوم اين بنا تشکيل مى‌شود.
|
|
| موزهٔ شهداى شيراز وابسته به بنياد شهيد انقلاب اسلامى است.
|
|
|
|
| موزهٔ علوم دانشکده علوم دانشگاه تهران، جانوران آمپايه (جانوران خشک شده، تاکسى درمي) را ارائه کرده است.
|
|
| موزهٔ علوم طبيعى يزد، يزد
|
|
| نخستين مؤسسهٔ علمى پژوهشى وابسته به آموزش و پرورش يزد، با تلاش پى‌گير جمعى از فرهنگيان يزد در مدت دو سال با نام «موزهٔ علوم طبيعي» افتتاح شد.
|
|
| اين موزه در سالنى به وسعت ۱۰۰۰ مترمربع در دبيرستان ايرانشهر يزد دائر شده و از چهار بخش گياه‌شناسى، زمين‌شناسى، جانورشناسى و آناتومى انسان و جانور تشکيل يافته است.
|
|
| در بخش جانورشناسى ۱۵۰ مورد خزنده و پرنده و حشره مشاهده مى‌شود. در بخش گياه‌شناسى ۲۵۰ نمونه از گياهان بومى و کويرى وجود دارد و در بخش آناتومى نمونه‌هايى از مراحل مختلف تشکيل جنين به نمايش گذاشته شده است.
|
|
|
|
| فرش ايران از اصيل‌ترين ميراث‌هاى هنر و صنعت ارزشمند قوم ايرانى است. به درستى معلوم نيست قالى‌بافى از چه زمانى در ايران وجود داشته است، ولى با توجه به قالى ۲۵۰۰ سالهٔ «پازيريک» که در سال ۱۹۴۹ ميلادى در جنوب سيبرى کشف شد و آن را بافت ايران دورهٔ هخامنشى دانسته‌اند، پيداست قالى‌بافى در ايران، در دورهٔ هخامنشى وجود داشته و در قرن پنج پيش از ميلاد، دوره‌اى طولانى از تکامل را پشت سر گذاشته بود.
|
|
| موزهٔ فرش در سال ۱۳۵۶ افتتاح شد. پژوهشى در سوابق، تحولات و کيفيت تاريخى هنر و صنعت فرش به ويژه فرش ايرانى و برگزارى نمايشگاه‌هاى موقت از هدف‌هاى موزه است. انواع گليم و فرش با توجه به مرغوبيت و قدمت و ويژگى آن‌ها در اين موزه نگه‌دارى مى‌شود.
|
|
| مجموعهٔ موزهٔ فرش شامل نمونه‌هاى قالى ايران از قرن ۹ هجرى قمرى تا دورهٔ معاصر است و از منابع غنى تحقيقاتى در اين مورد به شمار مى‌آيد. در حدود ۱۳۵ تخته از شاه‌کارهاى فرش ايران در تالار طبقه هم‌کف به نمايش درآمده است.
|
|
| ساختمان موزه با معمارى شکيل و آذين‌هاى نماى بيرونى که شبيه به دار قالى است، در کنار پارک لاله بنا شده است. سطح قسمت نمايشى آن ۳۴۰۰ مترمربع است که شامل دو تالار براى نمايش قالى و گليم است.
|
|
| موزهٔ فرش ايران هم‌چنين داراى کتابخانه‌اى مشتمل بر ۳۵۰۰ جلد کتاب است. کتاب‌هاى اين کتابخانه به زبان‌هاى فارسى، عربى، فرانسه، انگليسى و آلمانى است که در اختيار هنردوستان و پژوهش‌گران قرار مىگيرد.
|
|
|
|
| مجموعهٔ ساختمان موزهٔ قصر آيينه با زيربناى ۸۳۷ مترمربع در باغى مصفا به وسعت ۸۱۷۴ مترمربع قرار دارد. ساختمان موزه قبلاً مهمانخانهٔ خصوصى يکى از متمولان يزدى بوده است. اين ساختمان پس از انقلاب اسلامى به موزه اختصاص داده شد.
|
|
| اين بنا شامل يک راهروى دهليز مانند است و حوضخانه‌اى که ۳۰ سال از ساخت آن مى‌گذرد، و نيز يک سالن و چند اتاق که به آن متصل است قسمت‌هاى اصلى بنا را تشکيل مى‌دهد. تزئينات زيباى آن شامل گچبرى و آيينه‌کارى سقف‌ها، درهاى مشبک و ... است که تماماً به دست معماران هنرمند ايرانى ساخته شده است. نقاشى‌هاى حوضخانه روى بوم است و به ديوارها نصب شده است.
|
|
| اين موزه از سال ۱۳۶۰ براى بازديد مردم افتتاح شده و آثار و اشياى متعدد و نيز آثار وقفى مرحوم سيد حسين حيدرى (کلکسيونر يزدي) در آن به نمايش گذاشته شده است.
|
|
| در اين موزه مجموعه‌هاى خطى، اسلحه، سکه، کتب، تمبر، قفل، دهنهٔ اسب (متعلق به هزارهٔ دوم قبل از ميلاد) و نمونه‌هايى از برنزهاى لرستان و اشياى ديگر به نمايش گذاشته شده است. موزهٔ قصر آيينه در خيابان کاشانى يزدى، مقابل پارک هفت تير واقع شده است.
|
|
| موزهٔ كرمانشاه (تكيه معاون‌الملك)، كرمانشاه
|
|
| مجموعهٔ تکيهٔ معاون‌الملک يکى از بناهاى تاريخى و مذهبى دورهٔ قاجاريه است که توسط خانوادهٔ معاون‌الملک به وزارت فرهنگ و هنر وقت واگذار شده است. قسمت اعظم اين بنا اکنون توسط ميراث فرهنگى استان مرمت و بازسازى شده است. اين بنا از سه بخش اصلى به نام‌هاى حسينيه، زينبيه و عباسيه تشکيل شده است. بخش عباسيه با ديوارهاى کاشى‌کارى و منقوش به تصاوير علما، عرفا، دانشمندان، شعرا و شاهان شامل دو طبقه است که طبقهٔ اول آن براى موزهٔ باستان‌‌شناسى استان در نظر گرفته شده است و طبقهٔ دوم آن نيز به موزهٔ مردم‌شناسى اختصاص يافته است. اين موزه در شهر کرمانشاه، خيابان شريعتى، خيابان شهيد حداد عادل واقع شده و همه روزه به استثناى روز جمعه از ساعت ۸ الى ۱۸ براى بازديد عموم باز است.
|
|
|
|
| موزهٔ گرگان تقريباً در مرکز شهر و در ضلع غربى امام‌زاده عبدالله قرار دارد و ساختمان آن در سال ۱۳۵۵ به اتمام رسيده است. اين موزه شامل دو طبقه و يک زيرزمين است.
|
|
| اشياء و صحنه‌هاى مردم‌شناسى در زيرزمين به نمايش گذاشته شده است و طبقه دوم به اشياى باستانى که از حفارى‌هاى تورنگ تپه، نور (بهشهر) و گرگان کشف شدهاند، اختصاص دارد. طبقه اول اين بنا به کتابخانه و بخش ادارى اختصاص داده شده است. در محوطه بيرونى موزه و فضاهاى باز آن سنگ قبرهاى قديمى بسيار جالبى که طى سال‌هاى گذشته از گورستان‌‌هاى قديمى جمع‌آورى شدهاند و طرح و نقوش بسيار جالبى دارند به نمايش گذاشته شده است.
|
|
| موزهٔ مياندوآب، مياندوآب
|
|
| موزهٔ مياندوآب در تاريخ پنجم مرداد ۱۳۴۷ تأسيس شد و در آن آثارى از گذشتهٔ ايران جمع‌آورى گرديد و در هشت بخش به شرح زير تنظيم شده و به نمايش گذاشته شده است :
|
|
| - آثارى برنزى و مفرغى مربوط به دورهٔ پيش از تاريخ ، ۶۰ قلم
|
| - آثارى از سفال و مفرغ مربوط به دورهٔ اسلامى، ۲۷ قلم
|
| - آثار مربوط به انوع سکه‌ها ، ۳۹ قلم
|
| - آثارى از مفرغ و برنز و سفال مربوط به لرستان ، ۹ قلم
|
| - آثار مربوط به هنرهاى تزئينى ، ۱۵ قلم
|
| - آثار مربوط به هنرهاى ملى ، ۲۵ قلم
|
| - آثار مربوط به مردم‌شناسى ، ۱۴ قلم
|
| - آثارى از مرمر و سفال، شيشه، عقيق و سنگ لاجوردى و مفرغ ، ۸ قلم
|
|
| موزهٔ نظامى عفيفآباد، شيراز
|
|
| باغ گلشن که باغ عفيفآباد نيز شهرت دارد، در سال ۱۲۴۲ هـ.ش به فرمان ميرزاعلى محمدخان قوام‌الملک شيرازى در غرب شيراز ساخته شده است. اين باغ عمارتى زيبا و باشکوه دارد و معمارى آن آميزه‌اى از ويژگى‌هاى معمارى دورهٔ هخامنشيان و قاجاريه است. اين محل، هنگام مسافرت شاه سابق به شيراز مورد استفاده قرار مى‌گرفت.
|
|
| برنامه‌ريزى طرح تبديل اين کاخ به موزه در سال ۱۳۶۷ به وسيلهٔ ارتش جمهورى اسلامى ايران انجام شد. موزه متشکل از دو طبقه است که در سال ۱۳۶۹ کار خود را آغاز کرد. در محوطهٔ باغ و در طبقهٔ اول آن، انواع ابزارهاى رزمى و جنگ‌افزارها به نمايش درآمده است. طبقهٔ دوم کاخ که دور تا دور آن را ايوانى در بر گرفته، داراى تالارهاى باشکوه و اتاق‌هاى متعدد با تزئينات زيبا از جمله نقاشى‌هاى گل و بوته، مناظر طبيعى و مجلس بزم است. آثار نفيس حجارى و منبت‌کارى که بيانگر مهارت و چيره‌دستى هنرمندان گذشته است، زينت بخش فضاى سنتى اين بنا است. در ضلع شمالى آن حمام سنتى با نقاشى‌هاى ديوارى و چايخانهٔ کاشيکارى شده و اختصاصى نيز همزمان با ساخت بنا احداث شده است.
|
