تشنگی

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. احساس تشنگی شدید، افزاش اشتها، و ادرار زیاد وجود دارد.

۲. پوست، لب‌ها و دهان بسیار خشک هستند.

۳. ضعف یا خستگی وجود دارد.

ـ تشنگی نشانهٔ چیست:

تشنگی علامت خطری برای کم شدن مایعات بدن است. این کاهش مایعات می‌تواند ناشی از عرق کردن زیاد، استفراغ، اسهال، تب، گرگرفتگی، آفتاب سوختگی یا رژیم غذائی باشد.حتی چند ساعت نشستن در کابین خشک هواپیما نیم‌لیتر یا بیشتر آب بدن را از طریق تبخیر و تنفس کم می‌کند. داروهای مدر و استروئید هم می‌توانند بدن را کم آب کنند.

با کم شدن مایعات، بدن آب بزاق را می‌گیرد و احساس خشکی دهان به‌وجود می‌آورد. اگر در این مرحله کمبود آب را جیران نکنید، احساس خستگی، ضعف، و سردرد شروع می‌شود. با شدیدتر شدن کم‌آبی بدن سرگیجه و علائم دیگر هم پدیدار می‌شوند.

خشکی دهان به معنی نیاز به آشامیدن است. اما زنگ خطر تشنگی همیشه به صدا در نمی‌آید. اگر در حال کوه‌پیمائی در یک روز آفتابی باشید، ممکن است پیش از آنکه احساس تشنگی کنید مقدار زیادی آب بدنتان از دست رفته باشد. نوع دیگری تشنگی به‌‌صورت تشنگی مداوم بدون توجه به مقدار آشامیدن همراه با اشتهای زیاد و دفع فراوان ادرار ممکن است نشانهٔ بیماری قند بزرگسالان باشد.

این بیماری قند شایع‌ترین نوع آن است و بعد از ۴۰ سالگی شروع می‌شود. مقدار بسیار زیادی قند در بدن جمع شده است و بدن با کشیدن مایعات درون سلول‌ها سعی در رقیق کردن خون دارد.

ـ درمان تشنگی:

پیش از تشنگی آب بنوشید. همیشه به احساس تشنگی متکی نباشید، مخصوصاً در سنین بالا، چون بالا رفتن سن احساس تشنگی را ضعیف می‌کند. خوردن نیم فنجان آب در هر ساعت کم‌آبی خفیف بدن را کنترل می‌کند. اگر زیاد عرق می‌کنید یا هوا گرم یا خشک است، به آب بیشتری نیاز دارید. بسیاری از پزشکان نوشیدن هشت لیوان آب را در روز توصیه می‌کنند.

ادرار را بی‌درنگ کنید. برای جلوگیری از بی‌آب شدن باید آنقدر آب بخورید تا ادرار به جای زرد بی‌رنگ شود. بی‌رنگ شدن ادرار نشان می‌دهد که آب کافی به بدنتان رسیده است. همیشه آب بخورید. برای اینکه خوردن آب را فراموش نکنید، از چشمانتان کمک بگیرید. مثلاً یک بطری پرآب را در وسط یخچال بگذارید. روی میز کار و داخل اتومبیلتان هم آب ببرید.

با ورزش آب بخورید. در هنگام ورزش بدن ممکن است قبل از احساس تشنگی تا ۲ لیتر آب از دست داده باشد. برای جبران آن، هر ۱۵ دقیق نیم فنجان آب بنوشید و اگر احساس ضعف و خستگی می‌کنید، ورزش را متوقف کرده و لیوانی آب بنوشید.

آب معدنی بنوشید. وقتی به‌مدت بیش از دو ساعت ورزش شدید می‌کنید، علاوه بر آب مقدار زیاد کانی‌های بدن هم از دست می‌رود. این کانی‌ها، یاالکترولیت‌ها، انتقال پیام‌های عصبی را به ماهیچه‌ها تسهیل می‌کنند. در این حالت خوردن آب تنها کافی نیست و بهتر است آب معدنی خورده شود. آب معدنی حاوی نمک‌هائی برای نگاه‌داشتن آب دیدن الکترولیت‌هائی مثل پتاسیم، و نیز گلوکوز است که انرژی‌زاست. (اگر دچار بیماری قند هستید، فشار خون بالا دارید، یا داروی مدر می‌خورید، در مورد نوشیدن آب معدنی از پزشک سؤال کنید).

داروهایتان را کنترل کنید. اگر دچار تشنگی می‌شوید، داروهایتان را به پزشک نشان دهید. شاید علت تشنگی خوردن داروهای مدر یا استروئید باشد که با کم کردن مقدار مصرف آن تشنگی برطرف می‌شود. آزمایش خون کنید. بیماری قند چیزی نیست که خودتان تشخیص دهید. اگر مقدار قند خونتان بالاست، باید با کمک پزشک آن را کنترل کنید. برای این کار برنامه‌ای شامل رژیم غذائی و ورزش لازم است.