خونریزی‌ و هماتوم‌ زیرسخت‌شامه‌ ـ subdural hemorrhage and hematoma

خونریزی‌ و هماتوم‌ زیر سخت‌شامه‌ عبارت‌ است‌ از خونریزی‌ كه‌ باعث‌ تجمع‌ خون‌ و لخته‌ (هماتوم‌) در زیر خارجی‌ترین‌ غشا از سه‌ غشای‌ پوشاننده‌ مغز می‌گردد. دو نوع‌ هماتوم‌ زیرسخت‌شامه‌ وجود دارد. هماتوم‌ حاد زیرسخت‌شامه‌ در فاصله‌ كمی‌ پس‌ از آسیب‌ شدید به‌ سر ایجاد می‌گردد.

هماتوم‌ مزمن‌ زیرسخت‌ شامه‌، عارضه‌ است‌ كه‌ ممكن‌ است‌ هفته‌ها تا ماه‌ها پس‌ از آسیب‌ به‌ سر ایجاد شود. آسیب‌ ممكن‌ است‌ چنان‌ ضعیف‌ بوده‌ باشد كه‌ بیمار آن‌ را به‌ خاطر نیاورد.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. سردردهای‌ راجعه‌ كه‌ هر روز بدتر می‌شوند.

۲. خواب‌آلودگی‌، گیجی‌، تغییرات‌ ذهنی‌ یا منگی‌ متغیر

۳. ضعف‌ یا كرختی‌ یك‌ طرف‌ بدن‌

۴. اختلالات‌ بینایی‌

۵. استفراغ‌ بدون‌ تهوع‌

۶. مردمك‌هایی‌ به‌ اندازه‌ متفاوت‌ (گاهی‌ اوقات‌)

ـ علل‌ بیماری:

آسیب‌ به‌ سر

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. سوء مصرف‌ الكل‌

۲. استفاده‌ از داروهای‌ روانگردان‌

۳. استفاده‌ از داروهای‌ ضد انعقاد از جمله‌ آسپیرین‌

ـ پیشگیری‌:

۱. در اتومبیل‌ از كمربند ایمنی‌ استفاده‌ كنید.

۲. پس‌ از استفاده‌ از داروهای‌ روانگردان‌ و خواب‌آور، رانندگی‌ نكنید.

۳. در ورزش‌های‌ تماسی‌ یا هنگام‌ راندن‌ دوچرخه‌ یا موتور، از كلاه‌ ایمنی‌ محافظ‌ سر استفاده‌ كنید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

میزان‌ بهبود به‌ سلامت‌ عمومی‌، سن‌، شدت‌ آسیب‌، سرعت‌ درمان‌ و وسعت‌ خونریزی‌ یا لخته‌ بستگی‌ دارد. پس‌ از برداشتن‌ لخته‌، بافت‌ مغز كه‌ تحت‌ فشار قرار گرفته‌ است‌، معمولاً به‌ آهستگی‌ گسترش‌ می‌یابد تا به‌ فضای‌ اولیه‌ خود برگردد. در بهترین‌ شرایط‌، دورنمای‌ خوبی‌ دارد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

مرگ‌ یا آسیب‌ مغزی‌ پایدار شامل‌ فلج‌ نسبی‌ یا كامل‌، تغییرات‌ رفتاری‌ و شخصیتی‌ و مشكلات‌ گفتاری‌.

ـ درمان‌:

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ خون‌ و مایع‌ مغزی‌ ـ نخاعی‌، رادیوگرافی‌، اسكن‌ رادیوسكوپیك‌ و سی‌تی‌اسكن‌ باشند. بستری‌ شدن‌ در بیمارستان‌ برای‌ درمان‌ اورژانس.‌ جست‌ و جوی‌ جراحی‌ و برداشتن‌ لخته‌.

ـ داروها:

داروهای‌ كاهنده‌ تورم‌ داخل‌ جمجمه‌.

ـ فعالیت‌:

استراحت‌ در بستر هنگام‌ بستری‌ در بیمارستان، ‌پس‌ از درمان‌، بیماران‌ باید در حد توان‌ خود، فعالیت‌ كنند. فوراً كار و ورزش‌ را آغاز كنید. در هنگام‌ خستگی‌ استراحت‌ كنید. در صورتی‌ كه‌ تكلم‌. كنترل‌ عضلات‌ دچار آسیب‌ شده‌ باشد، بیماران‌ ممكن‌ است‌ به‌ فیزیوتراپی‌ یا گفتار درمانی‌ نیاز پیدا كنند.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

بیشتر بیماران‌ غالباً در طور مرحله‌ حاد به‌ تغذیه‌ داخل‌ وریدی‌ یا به‌ تغذیه‌ با لوله‌ معده‌ای‌ نیاز خواهند داشت‌ و سپس‌ می‌توانند در حد تحمل‌ از غذای‌ معمولی‌ استفاده‌ كنند.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ دچار آسیب‌ سر شده‌ باشید (هرچند خفیف‌ به‌ نظر برسد) و هر یك‌ از علایم‌ خونریزی‌ زیر سخت‌ شامه‌ ایجاد شود. این‌، یك‌ اورژانس‌ است‌! اگر در طول‌ یا پس‌ از درمان‌ هر یك‌ از موارد زیر رخ‌ دهند: تب‌، زخم‌ جراحی‌، قرمز، متورم‌ یا حساس‌ به‌ لمس‌ گردد. سردرد بدتر شود.