|
|
| |
نام فارسى |
|
ديازوکسايد |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
DIAZOXIDE |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Hyperstat I.V., Proglycem |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
ضد فشارخون |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
گشادكنندۀ عروق |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
با اثر شل‌كنندگى مستقيمى كه بر عضلۀ صاف شريانچه دارد، باعث گشادى عروق مي‌شود، باعث كاهش فشارخون و به‌طور همزمان افزايش تعداد نبض و برون‌ده قلبى مي‌شود. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
در كريزهاى (بحران‌ها) فشارخونى كه به پائين آوردن فورى فشارخون نيازمنديم (بجز در فئوكروموسيتوما)؛ افزايش گلوكز خون درهنگام توليد مقدار زياد انسولين (HYPER INSULINISM) |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
هيپرتانسيون اورژانس:
بالغين: در بولوس وريدى 1 تا 3mg/kg به‌سرعت و حداكثر تا 150mg در تك‌دوز تزريقى داده مي‌شود. مي‌توان دوز دارو را هر 15-5 دقيقه تكرار كرد تا پاسخ موردنياز گرفته شود، بولوس دارو، در مدت 30 ثانيه يا كم‌تر داده مي‌شود.
بچه‌ها: بولوس وريدى 1 تا 2mg/kg به‌سرعت داده مي‌شود. و همانند بزرگسالان حداكثر تا 150mg مصرف شود.
درمان هيپرانسولينسم:
بالغين و كودكان: ابتدا 3mg/kg خوراكى در سه دوز منقسم.
دوز نگهدارنده: روزانه 3 تا 8mg/kg در 3-2 دوز منقسم (حداكثر 15mg/kg/day).
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به تيازيدها، سولفاناميدها، افزايش فشارخون همراه با كواركتاسيون آئورت، يا شنت AV (دهليزى - بطني)، فئوكروموسيتوم، آنوريسم ديسكانت آئورت، اختلال شريان كرونري، اكلامپسي، هيپربيلى روبينمى نوزادان، هيپوگليسمى فانكشنال. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
قلبى عروقي: افت فشارخون، تغييرات موج T، آنژين قفسه صدري، تاكي‌كاردى فوق‌بطني، ادم، اُفت فشارخون واكنشي.
دستگاه عصبى مركزي: سردرد، خواب‌آلودگي، سرخوشي، اضطراب، علائم خارج هرمي، سردرگمي، وزوز گوش، تارى ديد، گيجي، ضعف.
گوارشي: تهوع، استفراغ، خشکى دهان.
چشم: دوبيني، کاتاراکت، Ring Scotoma.
پوستي: راش، پرموئي.
خوني: کاهش هموگلوبين، هماتوکريت، ترومبوسيتوپني.
متابوليک: افزايش BUN، عدم تعادل مايعات و الکتروليت‌ها، احتباس آب و سديم، هيپراوريسمي، کتواسيدوز.
غدد: حساسيت پستان، هيپرگليسمى در افراد ديابتي، هيپرگليسمى گذرا در افراد غيرديابتي.
احتياطات:
در تاکيکاردي، عدم تعادل مايعات و الکتروليت‌ها، حاملگى (در گروه B قرار دارد)، شيردهي، نارسائى گردش خون مغزى يا قلبي، بچه‌ها.
فارماکوکينتيک: شروع اثر: تزريق وريدي: ۶۰ـ۳۰ ثانيه، خوراکى يک ساعت. اوج اثر: وريدى ۵ دقيقه. مدت اثر: خوراکى ۸ ساعت، وريدى ۱۲ـ۲ ساعت. انتشار: از CNS عبور مي‌کند. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوى (نيمه عمر ۴۵ـ۲۱ ساعت).
تداخلات داروئي: مصرف ديورتيک‌هاى تيازيدى باعث تشديد هيپرگليسمى و افت فشار خون مي‌شود. فني‌توئين باعث تشديد هيپرگليسمى مي‌شود. هم‌چنين با افزايش متابوليسم فني‌توئين باعث کاهش اثر آن مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ فشار خون هر ۵ دقيقه به‌مدت ۲ ساعت، سپس هريک ساعت به مدت دو ساعت و سپس هر ۴ ساعت اين کار انجام شود.
ـ الکتروليت‌ها و مطالعات خوني: پتاسيم، سديم، کلر، دي‌اکسيد کربن، CBC، گلوکز سرم.
ـ نبض، برجستگي، وريد ژوگولار هر ۴ ساعت.
توصيه‌ها:
ـ فرم رقيق‌نشده دارو در مدت ۵/۰ ساعت يا کم‌تر داده مي‌شود.
ـ مريض را در حالت دراز کشيده قرار دهيد و تا ۱ ساعت پس از تجويز دارو مريض را در همين وضعيت قرار دهيد.
ـ در بحران فشارخون در مبتلايان به اختلالات قلبى براى جلوگيرى از احتباس آب و سديم و تشديد اثر هيپوتانسيو از يک ديورتيک همراه با ديازوکسايد استفاده مي‌شود. بهرتر است از فورسمايد ۳۰ دقيقه قبل از تزريق ديازوکسايد استفاده شود.
ـ دارو دور از نور نگهدارى شود از تجويز داروهاى تيره شده اجتناب کنيد.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش فشار خون، فشار دياستولى اوليه
ادم ساق و پا به‌طور روزانه.
تورگور پوستي، خشکى پرده‌هاى مخاطى از نظر وضعيت هيدراتاسيون.
رال‌ها، تنگي‌نفس، ارتوپنه (تنگى نفس وضعيتي).
محل تزريق وريدى از نظر تعداد دفعات استفاده و نشت خارج عروقي. دارو به‌شدت قليائى است و مي‌تواند سبب واکنش التهابى شديد شود.
علائم نارسائى احتقانى قلب: ديس‌پنه (تنگي‌نفس)، ادم، رال‌هاى مرطوب.
فشار خون: افت فشار خون وضعيتي، فشارخون در حالت نشسته و ايستاده را اندازه‌گيرى کنيد.
در صورت ادامه افت فشار خون پس از ۳۰ دقيقه از تجويز دارو.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ که هيرسوتيسم (پرموئي) ايجاد شده پس از قطع دارو از بين مي‌رود.
درمان مصرف بيش از حد دارو: تجويز لوارترنول (Levarterenol)، دوپامين، يا نوراپي‌نفرين در موارد افت فشار خون و انجام دياليز. |
|
|
|
