گرگ آمده است گرسنه و دشت پر بره

گرگ آمده است گرسنه و دشت پر بره		افتاده در رمه، رمه رفته به شب چره
گرگ، از رمه‌خواران و رمه، در گیا چران		هر یک به حرص خویش همی پر کند دره
گرگ گیا بره‌است و بره گرگ را گیاست		این نکته یاد گیر که نغز است و نادره
بنگر در این مثال تن خویش را ببین		گرگ و بره مباش و بترس از مخاطره
از بهر آنکه تا بره گیری مگر مرا		ای بی‌تمیز، مر دگری را مشو بره
گر نه بره نه گرگ نه‌ای، بر در امیر		چونی؟ جواب راست بده بی‌مناظره
ترسی همی که ار تو نباشی ز لشکرش		بی‌تو نه قلب و میمنه ماند نه میسره؟
گر تو به آستی نزنی میثره‌ی امیر		ترسم که پر ز گرد بماندش میثره
فخری مکن بدانکه تو میده و بره‌خوری		یارت به آب در زده یک نان فخفره
زیرا که هم تو را و هم او را همی بسی		بی‌شام و چاشت باید خفتن به مقبره
چون نشنوی همی و نبینی همی به دل؟		گوشت به مطرب است و دو چشمت به مسخره
وز آرزوی آنکه ببینی شگفتیی		بر منظری نشسته و چشم به پنجره
چیزی همی عجب‌تر از این تن چه بایدت		بسته به بند سخت در این نیلگون کره؟
این جان پاک تو ز چه رو مانده است اسیر		پنهان در این حوران و دست و کران بره؟
گر جای گیر نیست چو جسم این لطیف جان		تن را چرا تهی است میانش چو قوصره
دو قوصره همی به سفر خواست رفت جانت		زان بر گرفت سفره‌ی در خورد مطهره
بنگر که چون به حکمت در بست کردگار		سفره‌ی تو را و مطهره را سر به حنجره
گر تو تماخره کنی اندر چنین سفر		بر خویشتن کنی تو نه بر من تماخره
بر منظره به قصر تماشا چه بایدت؟		اینک تن تو قصر و سرت گرد منظره
آن را کن آفرین که چنین قصرت او فگند		بی‌خشت و چوب و رشته و پرگار و مسطره
بنگر به خویشتن و گرت خیره گشت مغز		بزدای ازو بخار و به پرهیز و غرغره
جری است بر رهت که پدرت اندروفتاد		تا نوفتی درو چون پدر تو مکابره
گیتی زنی است خوب و بد اندیش و شوی جوی		با غدر و فتنه‌ساز و به گفتار ساحره
بگریزد او ز تو چو تو فتنه شدی برو		پرهیزدار از این زن جادوی مدبره
غره مشو به رشوت و پاره‌ش که هرچه داد		بستاند از تو پاک به قهر و مصادره
با بی‌قرار دهر مجو، ای پسر، قرار		عمرت مده به باد به افسوس و قرقره
از مکر او تمام نپرداخت آنکه او		پر کرد صد کتاب و تهی کرد محبره
نقدی سره است عمر و جهان قلب بد، مده		نقد سره به قلب، که ناید تو را سره
در خنبره بماند دو دستت ز بهر گوز		بگذار گوز و دست برآور ز خنبره
من زرق او خریدم و خوردم به روی او		زاد عزیز خویش و تهی کرد توبره
آخر به قهر او خبرم داد، هم‌چنین		از مکر او، بزرگ حکیمی به قاهره
خوابت همی ببرد، من انگشت ازان زدم		پیش تو بر کناره‌ی خوش بانگ پاتره
تو خفته‌ای خوش ای پسر و چرخ و روز و شب		همواره می‌کنند ببالینت پنگره
گرتو به خواب و خور بدهی عمر همچو خر		بر جان تو وبال چو بر خر شود خره
برگیر آب علم و بدو روی جان بشوی		تا روی پر ز گرد نبائی به ساهره
چون دست و پای پاک نبینمت جان و دل		این هردو پاک نبینم و آن هردو پر کره
پیری کجا برد ز تو گرمابه و گلاب		خیره مده گلیم کهن را به جندره
چون می فروکشد سر سروت فلک به چاه		تو بر فلک همی چه کشی طرف کنگره؟
بپذیر پند اگرچه نیایدت پند خوش		پر نفع و ناخوش است چو معجون فیقره
از حجت خراسان آمدت یادگار		این پر ز پند و حکمت و نیکو مامره