ساختار دوره‌های متوسطه پیش‌دانشگاهی و کاردانی پیوسته

ساختار جديد متوسطه داراى شاخه‌ها، گروه‌ها و رشته‌هاى مختلف تحصيلى است. دورهٔ تحصيل در دورهٔ متوسطه سه سال است که يک سال آن عمومى و دو سال اختصاصى است.

دانش‌آموزان سال اول متوسطه در پايان سال اول مى‌توانند در يکى از شاخه‌ها، گروه‌ها و رشته‌هاى تحصيلى به‌شرح ذيل ادامه تحصيل دهند. هر شاخه معرف سمت‌گيرى در زمينه تحصيل يا اشتغال است.

شاخه متوسطه نظرى

اين شاخه بزرگ‌ترين جزء ساختار آموزشى دورهٔ متوسطه است و چهار رشتهٔ، رياضى - فيزيک، ادبيات و علوم انساني، علوم تجربى و علوم و معارف اسلامى را در بر مى‌گيرد.

شاخهٔ متوسطه فنى و حرفه‌اى

اين شاخه شامل سه زمينه (وزارت آموزش و پرورش؛ آئين‌نامه آموزشى دورهٔ سه ساله متوسطه) صنعت، خدمات و کشاورزى است. زمينه، بزرگ‌ترين جزء شاخه‌هاى فنى و حرفه‌اى و کاردانش و متناظر با بخش‌هاى عمدهٔ فعاليت‌هاى اقتصادى (کشاورزي، صنعت و خدمات) است.

- زمينهٔ صنعت به چند گروه مانند برق، مکانيک، مواد، عمران و غيره تقسيم مى‌شود و هر گروه مشتمل بر چند رشته است.

- زمينهٔ خدمات نيز به چند گروه مانند هنر، مديريت، اقتصاد خانواده، ادارى و مالي، هنر، بهداشت و غيره تقسيم مى‌شود و هر گروه نيز داراى چند رشته است.

- زمينهٔ کشاورزى داراى رشته‌هاى منابع طبيعي، امور زراعى و باغى و امور دامى است.

شاخهٔ کار و دانش

الف- مجموع سه نمره پذيرفته شده خرداد يا شهريور هر يک از دروس حرفه‌وفن و هنر، در سه پايه در دورهٔ راهنمائى بدون ضريب کمتر از سى نباشد.

ب- در دورهٔ متوسطه درس کارگاه خوداتکائى (در صورت انتخاب) با موفقيت (کسب حداقل نمره ده) گذرانده شده باشد.

ج- مجموع نمرات دروس مرتبط با شاخه در دورهٔ راهنمائى و پايه اول متوسطه دانش‌آموز در صورت انتخاب درس کارگاه خوداتکائى حداقل هفتاد و در صورت عدمِ انتخاب يا حذف درس کارگاه خوداتکائى حداقل شصت باشد، به‌عبارت ديگر معدل دروس مرتبط با شاخه از ده کمتر نباشد.

د- دانش‌آموزان براى ورود به هر يک از رشته‌هاى مهارتى در شاخهٔ کار و دانش علاوه بر احراز شرايط فوق بايد ضوابط خاص رشته را که دفتر کار و دانش و آموزش‌هاى مهارتى با هماهنگى دفتر مشاوره و بهداشت تعيين مى‌نمايد کسب کنند.

دوره پيش‌دانشگاهى

دورهٔ پيش‌دانشگاهى شامل چندين گروه تحصيلى متناسب با گروه‌هاى آزمايشى آزمون ورودى دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالى است. هم‌اکنون رشته‌هاى تحصيلى دورهٔ پيش‌دانشگاهى عبارتند از: علوم‌رياضي، علوم‌تجربي، علوم‌انسانى و هنر.

دوره کاردانى پيوسته

دانش‌آموزانى که شاخهٔ فنى و حرفه‌اى را انتخاب مى‌کنند مى‌توانند طبق ضوابطي، دوره پنج ساله کاردانى پيوسته (سه سال متوسطه و دو سال کارداني) را بگذرانند. به فارغ‌التحصيلان اين دوره گواهى‌نامه فوق‌ديپلم (کارداني) در رشته و گرايشى که تحصيل کرده‌اند اعطاء خواهد شد.

منظور از گرايش تحصيلي، آخرين تقسيم‌بندى ساختار دوره متوسطه است و کوچک‌ترين جزء برخى از رشته‌هاى تحصيلى است.