موسیقی غیرغربی

موسیقی غیرغربی بازتاب تنوع زبان، مذهب، شرایط جغرافیائی و نظام اجتماعی و اقتصادی است ^(۱). اقوام گوناگون جهان هر یک دارای نوعی از موسیقی هستند که بیانگر ارزش‌ها، باورها و شیوهٔ خاص زندگی آنان است.

(۱) . نمونه‌های ضبط‌شدهٔ اینگونه موسیقی را در نوارهای همراه بسیاری از کتاب‌های معرفی‌شده در پیوست کتابنامه و خواندنی‌های برگزیده می‌توان یافت.

فرهنگ‌های موسیقائی بسیار گوناگون جهان هر یک معرف سازها، شیوه‌های اجرائی، نظام صوتی و الگوهای ملودیک و ریتمیک ویژهٔ خود هستند. جامعه‌های غیرغربی نیز از نظر سبک‌های موسیقائی با یکدیگر متفاوت هستند. برای نمونه، برخی از آنها فقط دارای موسیقی عامیانه و یا گونه‌ای از موسیقی هستند که کم‌وبیش هر فرد روستائی آن را اجراء می‌کند. در دیگر فرهنگ‌ها، موسیقی مردم‌پسند یا گونه‌ای از موسیقی که مردم بیشتر به‌واسطهٔ نوار و صفحه یا فیلم و رسانه‌ها آن را آموخته‌اند نیز یافت می‌شود. برخی از فرهنگ‌ها نیز علاوه بر موسیقی مردم‌پسند موسیقی اصیل پیچیده‌آی دارند که اجراء آن به نوازندگانی بسیار آموزش دیده نیاز دارد.

موسیقی غیرغربی گسترهٔ وسیعی از تجربه‌های شنیداری تازه در اختیارمان می‌گذارد و بینشی نسبت به فرهنگ‌های متفاوت جهان برایمان فراهم می‌آورد. منابع موسیقائی عظیم فرهنگ‌های غیرغربی، منبع الهام مهمی برای موسیقی سدهٔ بیستم بوده است. تأثیر موسیقی آسیائی و آفریقائی در آثار موسیقیدانان گوناگون، از کلود دُبوسی آهنگساز فرانسوی تا جورج هریسن ستارهٔ راک و جان کالترین هنرمند جاز آفریقائی - آمریکائی دیده می‌شود.

- تأثیر متقابل موسیقی غربی و غیرغربی:

در سدهٔ بیستم، موسیقی غیرغبی از موسیقی اروپای و آمریکائی تأثیر فراوان پذیرفته است. رشد روزافزون شهرنشینی، نفوذ تکنولوژی غرب و دسترسی به رادیو، فیلم، نوار، صفحه و سازهای غربی محرک این تأثیرپذیری بوده‌اند. عناصر موسیقی غربی اغلب در موسیقی مر‌دم‌پسند شهرهای بزرگ آفریقا، آسیا و خاورمیانه یافت می‌شود. یکی از نمونه‌های این نوع موسیقی مردم‌پسند، قطعهٔ high life از آفریقای باختری است که سازهای غربی را با ریتم مداومی که ویژهٔ موسیقی آفریقا است به‌کار می‌گیرد. برخی از آهنگسازان غیرغربی، عناصر سنتی موسیقی خود را با فرم‌ها و سبک‌های ویژهٔ موسیقی غربی می‌آمیزند. (کنسرتوی راوی شانکار (Ravi Shankar) برای سیتار و ارکستر، نمونه‌ای از اینگونه است). در بسیاری از مناطق جهان نیز موسیقی سنتی و غربی دوشادوش یکدیگر حضور دارند. با این همه، موسیقی سنتی هنوز در مناطق پهناوری از جهان غالب است. بسیاری از دولت‌ها، اجراکنندگان موسیقی سنتی را تشویق و حمایت می‌کنند تا میراث غنی ملی را حفظ کنند.

در مبحث‌های بعد، موسیقی سنتی سه منطقه - سرزمین‌های جنوب صحرای آفریقا، هند و ژاپن - فقط به‌عنوان نمونه‌هائی از غنای فراوان موسیقی غیرغبی بررسی می‌شود.