روش‌های صوتی و تصویری

اين روش‌ها معمولاً کمتر بعنوان روش‌هاى مستقل گردآورى اطلاعات مورد استفاده قرار مى‌گيرد؛ ولى بعنوان روش‌هاى مکمل از آنها استفاده مى‌شود و از اعتبار بسيار بالايى نيز برخوردارند؛ يعنى اين‌که اطلاعات تهيه شده با استفاده از اين روش حاکى از واقعيت است؛ مثلاً صداى مصاحبه‌شونده يا تصوير فرد يا محيط مشاهده شده را در بر مى‌گيرند. همچنين، اطلاعات حاصل از اين روش‌ها براى بازبينى و کنترل اطلاعات قبلى يا تهيه شده از طريق ساير روش‌ها مورد استفاده قرار مى‌گيرند.

کاربرد اين روش‌ها بصورت روش‌هاى مستقل نيز مرسوم است؛ اما مانند ساير روش‌ها وسيع نيست و بعنوان روش تکميلى در کنار اين‌گونه روش‌ها کاربرد دارد؛ مثلاً ضبط‌ صوت در کنار روش مصاحبه‌اى يا دوربين عکس‌بردارى و فيلم‌بردارى در کنار روش مشاهده يا مصاحبه يا پرسشنامه بکار گرفته مى‌شود.

ابزار مورد استفاده در اين روش‌‌ها عبارتند از: دستگاه ضبط صوت، دوربين عکاسي، دستگاه‌هاى فيلم‌بردارى ويدئويى يا تلويزيونى يا سينمايي، دستگاه‌هاى عکس‌بردارى هوايي، ماهواره‌ها و دستگاه‌هاى سنجش از دور. اين ابزارها در تحقيقات و پژوهش‌هاى رشته‌هاى مختلف کاربرد دارند؛ ولى دستگاه‌هاى تصويربردارى بويژه عکس‌هاى هوايى و ماهواره‌ها در مطالعات جغرافيايى و چگونگى پخش پديده‌ها در سرزمين استفادۀ زيادترى دارند.