|
نباشد آب و آتش را بههم ساز٭ |
|
|
رک: آب و آتش با هم جمع نمىشوند |
|
|
|
٭ نباشم زين سپس من با تو همراز |
...................... (اسعد گرگانى) |
|
نباشد دشمنِ دشمن بهجز دوست (سنائى) |
|
نباشد رنگ بالاى سياهى٭ |
|
|
رک: بالاتر از سياهى رنگى نيست |
|
|
|
٭ تو که کردى مرا آلوده در خون |
............................ (باباطاهر) |
|
نباشد مار را بچه جز مار٭ |
|
|
رک: از مار نزايد جز ماربچه |
|
|
|
٭ ...................... |
نيارد شاخ بد جز تخم بد بار (اسعد گرگانى) |
|
نباشد نور و ظلمت هر دو با هم (شبسترى) |
|
نباشد هيچ دردى چون جدائى٭ |
|
|
|
٭ که را پيوند گيرد آشنائى |
.......................(اسعد گرگانى) |
|
نبايد بستن اندر چيز و کس دل٭ |
|
|
رک: غلام هست آنم که دل به کس ننهاد |
|
|
|
٭ ........................... |
که دل برداشتن کارى است مشکل (سعدى) |
|
نبايد سخن گفت ناساخته |
|
|
رک: اول انديشه وآنگهى گفتار |
|
نَبَرد بند و قلاده شرفِ شير ژيان٭ |
|
|
نظير: عار نايد شير را از سلسله |
|
|
|
٭ شير هم شر بوَد گرچه به زنجير بوَد |
............... (فرّخى سيستانى) |
|
نَبَرد ره به قاف غير عقاب٭ |
|
|
|
٭ پس بدين رمز هر کسى نبرد |
.......................... (مولوى) |
|
نَبُرده و نخورده، گرفته درد گُرده! (عا). |
|
|
رک: نه خورده و نه برده، گرفته و درد گرده |
|
نبض تهيدست نگيرد طبيب٭ |
|
|
نظير: |
|
|
بى زر بىپر است |
|
|
ـ هر که زر ندارد |
|
|
ـ واى بر آن کو درم ندارد و دينار (لامعى) |
|
|
|
٭ ............................ |
درد فقيران همه جا بىدواست (پروين اعتصامى) |
|
نبوَد خير در آن خانه که عصمت نبوَد٭ |
|
|
|
٭ چون طهارت نبوَد کعبه و بتخانه يکى است |
....................... (حافظ) |
|
نبوَد عيش چو معشوقه بوَد بوسه شمر٭ |
|
|
|
٭ چه حديث است مرا بِهْ که شعارى نهم |
.................(فرّخى سيستانى) |
|
نتابيدهاش که اين صدا را دارد واى به تابيدهاش!٭ |
|
|
|
٭ براى اطلاع از ريشه و داستان اين مَثَل رجوع کنيد به داستانهاى امثال، تأليف اميرقلى امينى، صص ۴۲۶ و ۴۲۷. |
|
نترشاند جز به يک منوال |
تخت سلطان و تختهٔ غسّال (اوحدى) |
|
نترسم ديگر از ياران که افتادم به دريائى (سعدى) |
|
|
رک: غرقه در بحر چه انديشه کند طوفان را |
|
نَتوان به آسمان زِ رَهِ نردبان رسيد ٭ |
|
|
نظير: با نردبان به آسمان نتوان رفت |
|
|
|
٭ نتوان گزارد حقِّ ثنايِ ملک به شعر |
.....................(کمال اسمعيل) |
|
نتوان به گريه شست خط سرنوشت را (صائب) |
|
|
نظير: |
|
|
تقدير را تدبير نمىتوان کرد |
|
|
ـ تدبير کجا علاج تقدير کند (مهدى اصفهانى) |
|
نتوان پسِ مرده رفت در گور٭ |
|
|
نظير: رو تا قيامت ايدر زارى کن |
کى مرده را به زارى باز آرى (رودکى) |
|
|
|
٭ با آنکه کنند ناله و شور |
................. (اميرخسرو دهلوى) |
|
نتوان جستن از قضا و قدر (عنصرى) |
|
|
رک: از قضا نمىتوان گريخت |
|
نتوان ديو را به راه آورد |
سرِ ديوانه در کلاه آورد (اوحدى) |
|
|
رک: تربيت نااهل را چون گردکان بر گنبد است |
|
نتوان شد به آسمان به رسن (عنصرى) |
|
|
رک: 'باد به چنبر نتوان بست' و 'با نردبان به آسمان نتوان رفت' |
|
نتوان کرد طرف پُر را پُر٭ |
|
|
نظير: ديزى دو سير و نيمى را پنج سير گوشت بريزى سر مىرود |
|
|
|
٭ بنده کى گردد آنکه باشد حُرّ |
........................... (سنائى) |
|
نتوان نهفتن درد از طبيبان ٭ |
|
|
رک: کس نکند درد نهان از طبيب |
|
|
|
٭ ما درد پنهان با يار گفتيم |
............................ (حافظ) |
|
نتوان يافت جوانى به خضاب (اديب) |
|
|
نظير: |
|
|
پير، بُر ناکجا شود به خضاب؟ |
|
|
ـ ريش خود را همى خضاب کنى |
خويشتن را همى عذاب کنى (رودکى) |
|
|
ـ موى گيرم سيه کنى به خضاب |
تارى ديده را چه خواهى کرد؟ |
|
|
ـ تا کى برى عذاب و کنى ريش را خضاب؟ |