دوشنبه, ۳۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 May, 2024
مجله ویستا
افعال منسوخهٔ دیگر
- براى آنکه فعل ماضى را به صيغهٔ بعيد درآوردند فعل معين 'بود' را بر صيغهٔ وصفى آن فعل مىافزايند چون: کرده بود، گفته بود، و اگر بخواهند آن را مؤکد سازند بائى بر آن مىافزايند چون: بکرده بود، و در فعل 'بودن' نيز همين کار را مىکنند چون: | ||||||
| ||||||
(۱) . رجوع کنيد به: مقدمهٔ تاريخ سيستان و مقدمهٔ تاريخ بلعمى تصيحيح نگارنده. | ||||||
و اين رسم در ادوار بعد برافتاد، چنانکه در چند نسخه از کتب قديم که اين معنى در آنها رعايت شده است، ديدم که کاتبان همهجا 'بوده بودش را اصلاح کرده و 'بود' ساختهاند، و از اين روى معلوم مىشود که حتى اين رسم از لهجهٔ عمومى ايرانيان از قرون هشتم و نهم به بعد برداشته شده است و امروز در مشرق و جنوب از بعضى مردم و خانوادهها اين فعل 'بوده بود' شنيده مىشود و در روستاهاى شمالى خراسان و کرمان هم گاهى 'بيده بيد' به گوش مىخورد ولى شايد تا چند سال ديگر به کلى از ميان برود. | ||||||
- فعل را به معنى مستقبل و به صيغهٔ ماضى آورند تا تحقق فعل را مؤکد گردانند، و من در تاريخ سيستان و مجملالتواريخ و شاهنامه و بيهقى و حافظ و مثنوى اين فعل را ديدهام. مثال از تاريخ سيستان: 'و اين محمد است و امت او که مرا (ابليس را) ايزد تعالى به سبب او و رانده کرد و اکنون است که حال بر من تنگ شد ندانم که چه کنم و کجا شوم(۲) (ص ۵۸) و مجملالتواريخ آورده است: 'چون خراسان از مال تهى گردد و از مصادره ستوده شدند دشمنان و خوارج سر بر کنند و تدارک آن دشوار باشد. ص ۳۴۵.' | ||||||
(۲) . تاريخ سيستان فعل شدن را به معنى متداول و نيز به معني: درآمدن ـ حاصل آمدن ـ و با ترکيب با 'بر' به معنى جدا شدن و کنده شدن آورده است (رجوع کنيد به: مقدمه ص کو). | ||||||
و بيهقى گويد: | ||||||
'امام بو صادق تبّانى را بخواند و بنواخت و گفت اين يک رسولى بکن چون بازآئى قضاى نيشابور به تو داديم آنجا رو' (ص ۶۵۸) | ||||||
و فردوسى گفت: | ||||||
| ||||||
(۳) . شاهنامه چاپ آقا، جلد دوم، ص ۲۸ | ||||||
و خواجه حافظ گويد: | ||||||
| ||||||
(۴) . ديوان حافظ چاپ بمبئى حکيم ص ۲۱۶ | ||||||
همچنین مشاهده کنید
- بعضی استعمالات متفرق(۲)
- افعال
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی
- تکرار افعال در جملهها
- اختصاصات نحوی
- افعال(۳)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۲)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۵)
- استعمال افعال به معانی متعدد
- افعال منسوخهٔ دیگر
- بعضی استعمالات متفرق
- افعال(۲)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۴)
- پیشاوندها و پساوندها
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۳)
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور ابراهیم رئیسی رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران بالگرد سقوط بالگرد شهادت دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی
هلال احمر سردار رادان پلیس فتا تهران هواشناسی سیل مشهد بارش باران آموزش و پرورش سلامت پلیس سازمان هواشناسی
بورس قیمت خودرو خودرو دلار قیمت دلار یارانه بازار خودرو ایران خودرو حقوق بازنشستگان قیمت طلا مالیات مسکن
سینما تلویزیون سینمای ایران شعر لیلا حاتمی زری خوشکام نمایشگاه کتاب علی حاتمی کتاب فیلم
قرآن دانش بنیان
روسیه ولادیمیر پوتین رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل آمریکا فلسطین جنگ غزه حماس چین اوکراین لبنان
فوتبال ابراهیم رییسی پرسپولیس استقلال لیگ برتر انگلیس لیگ برتر لیگ برتر ایران فدراسیون فوتبال بازی تراکتور باشگاه پرسپولیس بارسلونا
سامسونگ موبایل ناسا هوش مصنوعی اپل فناوری اینترنت نمایشگاه ایران هلث آیفون
سرطان آلزایمر استرس سازمان غذا و دارو افسردگی کاهش وزن دیابت ویتامین