شاخص سطح برگ

بامعناترين واژه تجزيه و تحليل رشد در جوامع گياهى سرعت رشد گياه (CGR)، است که نمايانگر ميزان تجمع ماده خشک در گياهان در يک واحد زمانى مشخص در واحد سطح خاک مى‌باشد. براى اندازه‌گيرى CGR در جامعه گياهي، در فواصل زمانى که نمونه‌بردارى (برداشت محصول) کرده و افزايش ماده خشک در فاصله بين دو نمونه‌گيرى را محاسبه مى‌کنيم. CGR معمولاً براساس گرم در مترمربع (سطح زمين) در روز بيان مى‌گردد. ايده‌آل آن است که وزن خشک تمام بافت‌هاى زنده گياهان منطقهٔ نمونه‌بردارى اندازه‌گيرى گردد. اما به علت اشکالاتى که غالباً در نمونه‌بردارى از ريشه وجود دارد، لذا در بعضى مطالعات وزن خشک ريشه‌ها در محاسبه CGR منظور نمى‌گردد. سرعت رشد جامعه گياهى (CGR)، در هرگونه معمولاً به ميزان دريافت تشعشع نور خورشيد بستگى دارد.

- سرعت جذب خالص (NAR):

از آنجائى که برگ عمده‌ترين اندام فتوسنتزکننده گياه مى‌باشد لذا گاهى اوقات بيان رشد براساس سطح برگ مطلوب‌تر مى‌باشد. سرعت تجمع ماده خشک در واحد سطح برگ در زمان معين را سرعت جذب خالص (Net assimiltion rate، NAR)، نامند، که معمولاً به‌صورت گرم در مترمربع (سطح برگ) در روز بيان مى‌گردد. NAR معيارى از مدل کارآئى فتوسنتزى برگ‌ها در يک جامعه گياهى مى‌باشد. موقعى که گياهان کوچک باشند و اغلب برگ‌ها در معرض نور مستقيم خورشيد قرار مى‌گيرند، NAR در بالاترين سطح خود قرار مى‌گيرد. هم‌زمان با رشد گياه و افزايش LAI برگ‌هاى بيشترى در سايه قرار مى‌گيرند و اين امر باعث کاهش NAR در طول يک فصل رويش مى‌گردد. در يک جامعه گياهى با LAI زياد، ميزان جذب تشعشع CO۲ برگ‌هاى جوان در تاج گياهان زياد مى‌باشد و آنها قادر هستند مقدار زيادى از مواد جذب شده را به قسمت‌هاى ديگر گياه انتقال دهند. برعکس، سرعت جذب CO۲ در برگ‌هاى پير قسمت پائينى جامعه گياهى که در سايه قرار دارند آنها در سطح پائين است و آنها مواد فتوسنتزى کمترى را به ساير قسمت‌هاى گياه منتقل مى‌نمايند. سرعت جذب خالص (NAR)، ميزان فتوسنتر انجام شده توسط اندام‌هاى غير از برگ، نظير دمبرگ‌ها، ساقه‌ها، غلاف‌ها و گل‌آذين که مى‌توانند سهم قابل ملاحظه‌اى در عملکرد محصول داشته باشند را بيان مى‌کند.

NAR شاخص متوسط سرعت تبادل خالص CO۲ براى هر واحد سطح برگ گياه واقع در جامعه گياهى است. بنابراين وقتى که NAR در LAI ضرب مى‌گردد حاصل آن سرعت رشد محصول زراعى (CGR)، مى‌باشد.

(CGR = (NAR) (LAI