وضعیت بهره‌برداری

با وجود تنوع جغرافيائى و غناء زيستى چشم‌اندازهاى کوهستانى در ايران متأسفانه تاکنون زمينه بهره‌بردارى‌هاى بين‌المللى از جاذبه سياحتى اين چشم‌اندازها فراهم نبوده است.

اگر در سال‌هاى اخير شمار کوه‌نوردان خارجى علاقه‌مند به فتح دماوند، دنا و شيرکوه يزد رو به فزونى داشته است. اما اين رشد بسيار کند بوده و بيشينه آن احتمالاً از هزار کوه‌نورد در سال گذشته فراتر نمى‌رود.

قطعاً عدم معرفى بايسته ويژگى‌هاى کم‌نظير بر طبيعت کوهستانى ايران در اين‌باره مهم‌ترين عامل بوده است. بررسى موجود نشان مى‌دهد اغلب جهانگردان اروپائى گمان مى‌کنند ايران صرفاً يک کشور بيابانى همچون عربستان است و از وجود قله پنج هزار و ششصد مترى دماوند (بلندترين قله نيمکره غربى زمين) مجموعه بکر و دست نخورده دنا، قله‌هاى آتشفشانى سهند و سبلان و نيز قله‌هاى زيباى ديگرى همچون علم کوه، شيرکوه، اشترانکوه و ... اطلاع ندارند. البته در بعد ملي، گسترش کوه‌نوردى در ايران طى دهه اخير جالب توجه بوده است. برگزارى تورهاى ادوارى کوه‌نوردى اکنون يکى از برنامه‌هاى جارى و مستمر اغلب مراکز امور فوق برنامه در دانشگاه‌هاى کشور به شمار مى‌آيد و همچنين به تصريح فدراسيون کوه‌نوردى کشور شمار گروه‌هاى کوه‌نوردى در دهه اخير بيش از بيست برابر افزايش يافته است.

همچنانکه ذکر شد در ايران فقط از غار على‌صدر بهره‌بردارى سياحتى گسترده به عمل مى‌آيد و متأسفانه براى پى‌ريزى ساماندهى اکوتوريستى در ديگر غارهاى بزرگ کشور هيچ فعاليتى انجام نشده است.

شمار غارهاى ايران و نيز ناشناخته بودن ويژگى‌هاى جغرافيائى اغلب آنها به حدى است که بهترين زمينه را براى برگزارى تورهاى ماجراجويانه غارنوردى فراهم مى‌آورد که در اين زمينه نيز هيچ کارى انجام نشده است.

همچنين شايان ذکر است که بسيارى از رشته‌هاى ورزشى وابسته به کوه‌نوردى همچون سنگ‌نوردي، شن‌نوردي، صعود با دوچرخه و اسکى به کوه و ... هنوز در ايران چندان رواج نيافته است.