خشک‌شدن مفصل

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. خشک‌شدن مفصل به‌دنبال ضربه به آن است.

۲. خشک‌شدن مفصل بیش از شش هفته طول کشیده است.

۳. خشک‌شدن مفصل صبح‌ها بیشتر است و در طول روز بهتر می‌شود.

ـ خشک شدن مفصل نشانهٔ چیست:

در حالت عادی، بدون آنکه توجهی بکنید، مفاصل حرکات عجیب و غریبی انجام می‌دهند. ولی وقتی یک مفصل خشک می‌شود، ورق زدن کتاب، چیدن یک گل، چرخاندن بدن برداشته یک لیوان، یا حتی بلند کردن سر به‌هنگام راه‌رفتن کاری سخت می‌شود.

در بیشتر موارد، خشک‌شدن مفصل به تغییرات جسمانی ناشی از بالا رفتن سن مربوط می‌شود تا علامتی برای شروع التهاب مفاصل. رباط‌ها و وترهای فراهم‌کنندهٔ اعمال مفصل نیز ممکن است در طول زمان کشیدگی پیدا کرده و مفصل را ناپایدار و مستعد فرسودگی کنند.با شروع سالخوردگی، غشای روان‌کنندهٔ مفصل را ناپایدار و مستعد فرسودگی کنند. با شروع سالخوردگی، غشای روان‌کنندهٔ مفصل هم ممکن است خشک و جمع‌شده و حرکات مفصل را محدود کند.

اگر مفصلی آسیب ببیند، بدن ممکن است خود با خشک کردن آن از آسیب بیشتر جلوگیری کند. ماهیچه‌های اطراف مفصل منقبض می‌شوند تا از حرکت کردن آن جلوگیری شود. این انقباض ماهیچه‌ها باعث خشک‌شدن مفصل می‌گردد.

احتمالاً بیشتر هنگام برخاستن از خواب خشک‌شدن مفصل را مشاهده می‌کنید و به‌‌تدریج در طول روز این سفتی از بین می‌رود. تورم هم ممکن است همراه با خشک‌شدن باشد، گرچه بیشتر در خشک‌شدن ناشی از ضربه دیده می‌شود.

اگر زمین‌گیر شده‌اید یا بدنتان را گچ گرفته‌ان یا از تنبلی دائم در رختخوابید، در اثر حرکت نکردن مفاصلتان منجمد و خشک می‌شود. آسیب قدیمی فراموش شده هم بعد از سال‌ها می‌تواند باعث خشک‌شدن مفصل گردد. آسیب تازه یا دوره‌های پرکاری هم خشک‌شدن مفصل را به‌دنبال دارد. به‌ندرت، بعضی اختلالات عصبی و ماهیچه‌ای هم ممکن است عامل خشک‌شدن مفصل باشد، گرچه این گرفتاری‌ها با علائم مشهودتری مشخص می‌شوند.

ـ درمان خشک‌شدن مفصل:

اگر خشک‌شدن مفصل شدید یا مداوم است، باید برای تشخیص دقیق نزد پزشک بروید. در اینجا نکاتی برای راحت‌کردن آن یادآوری می‌شود. گرمای مرطوب به آن بدهید. حوله‌ای گرم و مرطوب را به‌مدت ۲۰ دقیقه دور مفصل مبتلا بپیچید. برای جلوگیری از هدر رفتن گرمای آن، حوله‌ای خشک هم روی آن بگذارید. می‌توانید از کیسهٔ آب گرم هم استفاده کنید.

از خشک‌شدن جلوگیری کنید. اگر خشک‌شدن کوتاهی در مفصل احساس کردید و می‌دانید که فردا صبح بدتر می‌شود، با خوردن یک داروی ضدالتهاب بدون نسخه از آن جلوگیری کنید. می‌توانید ساعت ۵ صبح برخاسته و یک قرص دیکلوفناک یا ایبوپروفن را همراه با شیر بخوریدو دوباره بخوابید. یا هنگام خواب دو قرص بخورید.

این داروها درد مفصل را هم کاهش می‌دهند. اما خوردن زیاد آنها باعث زخم معده می‌گردد. برای کاهش این خطر آنها را با شیر بخورید. مفصل را حرکت دهید. با حرکت‌ دادن آرام مفصل در محدودهٔ حرکات طبیعی با خشکی آن مقابلهٔ کنید. تفاوت محدودهٔ حرکات در افراد مختلف چیزی عادی است. افراد نرم مفصل دامنهٔ حرکاتشان گسترده‌تر است.

کارهای عادی خود را انجام دهید. مفاصل را زیاد نکشید، ولی چندین بار در طول روز آنها را حرکت دهید. ورزش منظم برای حفظ نرمش و حرکات مفاصل تمام بدن بسیار خوب است. هفته‌ای لااقل سه‌بار و هر بار ۲۰ دقیقه پیاده‌روی کنید. (رجوع کنید به: التهاب مفصل؛ درد مفصل؛ ورم مفصل).