یکشنبه, ۱۳ خرداد, ۱۴۰۳ / 2 June, 2024
مجله ویستا
پدیده اجتماعی
در تعريف جامعهشناسى گفته شد، دانشى است که به بررسى 'پديدهها' يا 'وقايع اجتماعي' مىپردازد. حال براى آنکه ببينيم 'پديده' يا 'واقعه اجتماعي' چيست و با پديدههاى فردى و نفسانى (رواني)، معنوي، جغرافيائى و تکنولوژى چه تفاوتى دارد، بهطور مختصر به بحث درباره آنها مىپردازيم: |
منظور از 'پديدههاى اجتماعي' کليه وقايع يا امورى است که در جامعه وجود دارد يا روى مىدهد و شخص آن را در خارج از خود مشاهده کرده يا از طريق حواس و هوش درک مىنمايد. از جملهٔ آنها: مىتوان سازمانها و تأسيسات، نهادها و جلوههاى گوناگون حيات اجتماعى چون: هنر، ادبيات، دين، اخلاق، آداب و رسوم، عادات، تعليم و تربيت، زبان، عقايد، افکار و ... را نام برد. |
درباره ماهيت وقايع و پديدههاى اجتماعى ميان جامعهشناسان اختلافنظر وجود دارد و هرکدام عاملى را 'مسلط' مىدانند. |
برخى که پيرو مکتب روانشناسى هستند، 'پديدههاى اجتماعي' را از نوع پديدههاى روانى و فردى مىدانند و معتقد هستند 'واقعيتهاى اجتماعي' منشاء روانى دارند. بنابراين اگر فردى را بشناسيم و خصوصيات روانى و تمايلات او را بدانيم، مىتوانيم جامعه را بشناسيم. از طرفداران اين طرز فکر، 'گابريل تارد' (Gabriel Tard) و طرفداران 'اصالت رفتار' (Behaviorsm) يعنى 'واتسون' (J.B. Watson) و جامعهشناسانى چون: 'لستر وارد' (Lester .F. Ward)، 'جيمز مارک بالدوين' (Baldwin)، 'راس' (Ross)، و نظريه 'مشتقات' و 'بقايا' ى 'ويلفر دوپارتو' (Pareto) هستند. |
اما بايد دانست که 'پديدههاى اجتماعي' مستقل از فرد است و با پديدههاى فردى و نفسانى (رواني) تفاوت دارد. در حقيقت 'پديدههاي' اجتماعى را مىتوان واقعياتى تلقى کرد که جمعي، عينى و ملموس باشند. |
'معنويون' که از مهمترين آنها 'ماکس وبر' است در تبيين واقعيت اجتماعى و تحرک آن نقش مهمى براى افکار و ذهن قائل هستند و معتقد هستند براى تبيين بهتر رفتارهاى اجتماعي، نخست بايد کوشيد تا معانى آنها را به مدد 'تفهّم تفسيري' دريافت کرد. |
جغرافىگرايانى چون: 'راتزل' (Ratzel)، 'برونه' (Brunhes)، و تا حدى 'لوپله' (F.Le play)، و 'هان تينگتن' (E.Huntington)، مىکوشيدند تا واقعيتهاى اجتماعى را به کمک 'پديدههاى طبيعي' چون: پستى و بلندى اقيانوس و درياها، خاک و منابع زير زميني، آب و هوا و ... توجيه نمايند. آنها معتقد بودند که هم 'پديدههاى اجتماعي' و هم شيوهٔ زندگى اجتماعى مردم، تابعى از اوضاع و احوال و شرايط جغرافيائى حاکم بر آن جامعه است. بنابراين آنها 'عامل مسلط' را عوامل جغرافيائى مىدانستند. |
طرفداران مکتب 'تکنولوژي' منشاء واقعيت اجتماعى و تغييرات آن را در وسايل تکنيکى مىجستند و بدين سبب اهميت فوقالعادهاى براى 'ابزار' قائل بودند. بدون آنکه به قالبهاى اجتماعى معينى که ابزار و فنون در آن بهوجود مىآيند و متحول مىگردند توجهى کرده باشند. از آن جمله هستند: 'وبلن' (Veblen)، 'آگ برن' (Ogburn). |
پيروان مکتب 'زيستشناسي' مىکوشيدند 'پديدههاى اجتماعي' را بر مبناى پديدههاى زيستى و بيولوژيکى تبيين کنند. از پيشروان اين مکتب در جامعهشناسي، هربرت اسپنسر (H.Speencer)، جامعهشناس انگليسى و طرفداران حوزه انتخاب طبيعى و توارث نژادى چون: 'گنت دوگوبينو' (De Gobineau)، 'چمبرلين' (H.S.Chamberlain)، و نژادپرستان و حوزه داروينيسم اجتماعى هستند که واقعيتهاى اجتماعى را نتيجه مبارزه ميان قوى و ضعيف مىدانستند. از آن جملهاند: 'راتزن هوفر' (Ratzenhofer)، 'گومپلويچ' (Gumplowicz). |
لزومى ندارد که نمونههاى بيشترى از نظريههاى مختلف 'عامل مسلط' و تأثير آنها را در 'پديدههاى اجتماعي' ذکر کنيم و بهتر است به گرايش جامعهشناسى که لااقل تا اندازهاى از خطاى جستجوى 'عامل مسلط' برکنار مانده است اشاره کنيم و آن جامعهشناسى دورکيم است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم وزارت کشور علی لاریجانی ریاست جمهوری علیرضا زاکانی مجلس شورای اسلامی سعید جلیلی شورای نگهبان
هواشناسی تهران تصادف شهرداری تهران دانشگاه فرهنگیان پلیس سازمان هواشناسی قتل فضای مجازی وزارت بهداشت گرما آموزش و پرورش
بانک مرکزی یارانه مسکن قیمت دلار برق خودرو دولت سیزدهم قیمت طلا قیمت خودرو ایران خودرو بازار خودرو بازنشستگان
سینمای ایران سینما تلویزیون رسانه ملی تئاتر احسان علیخانی حامیم سریال موسیقی
دانشگاه آزاد اسلامی فناوری
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه جو بایدن دونالد ترامپ چین اوکراین حماس
پرسپولیس استقلال فوتبال لیگ برتر لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس رئال مادرید مس رفسنجان لیگ برتر فوتبال ایران باشگاه استقلال پیکان جواد نکونام
اپل مریخ تلگرام ناسا گوگل فیلترینگ ایلان ماسک تبلیغات سامسونگ
سیگار بارداری رژیم غذایی سازمان غذا و دارو قهوه