آرتیت‌ روماتوئید ـ arthritis rheumatoid

آرتیت‌ روماتویید عبارت‌ است‌ از یك‌ بیماری‌ طولانی‌ مدت‌ كه‌ طی‌ آن‌ مفصل‌ به‌ همراه‌ عضلات‌، غشاهای‌ پوشاننده‌ و غضروف‌ متأثر می‌شوند. گاهی‌ چشم‌ و رگ‌های‌ خونی‌ نیز درگیر می‌شوند. این‌ بیماری‌ سه‌ برابر در زنان‌ شایع‌تر است‌ و معمولاً بین‌ سنین‌ 60-20 سالگی‌ رخ‌ می‌دهد. حداكثر بروز آن‌ در سنین‌ 40-35 سالگی‌ است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. تب‌ پایین‌

۲. وجود برآمدگی‌هایی‌ زیر پوست‌ (گاهی‌)

۳. خشكی‌ صبحگاهی‌

۴. شروع‌ آهسته‌ یا ناگهانی‌: قرمزی‌، درد، گرمی‌ و درد به‌ همگام‌ لمس‌ در یك‌ یا تمام‌ مفاصل‌ فعال‌ در دست‌، مچ‌ دست‌، آرنج‌، شانه‌، پا، و مچ‌ پا

ـ علل‌ بیماری:

ناشناخته‌ است‌، ولی‌ این‌ بیماری‌ احتمالاً منشاِء خودایمنی‌ دارد.

ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:

۱. سابقهٔ‌ خانوادگی‌ آرتریت‌ روماتوئید یا سایر بیماریهای‌ خودایمن‌

۲. عوامل‌ ژنتیك‌، مثل‌ نقص‌ در دستگاه‌ خودایمنی‌

۳. زنان‌ در سنین‌ 50-20 سالگی‌

۴. استرس‌ عاطفی‌ می‌تواند باعث‌ شعله‌ور شدن‌ بیماری‌ شود

ـ پیشگیری‌:

هیچ‌ روش‌ خاصی‌ برای‌ پیشگیری‌ وجود ندارد

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

بیماری‌ ممكن‌ است‌ خفیف‌ یا شدید باشد و این‌ بیماری‌ در حال‌ حاضر قابل‌ علاج‌ نیست‌، اما با تشخیص‌ زودهنگام‌، می‌توان‌ درد بیمار را تخفیف‌ داد، از بروز ناتوانی‌ و معلولیت‌ جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آورد، و عمر طبیعی‌ توأم‌ با فعالیت‌ را برای‌ بیمار به‌ ارمغان‌ آورد. با درمان‌ محافظه‌كارانه‌، علایم‌ در 75% بیماران‌ در عرض‌ یك‌ سال‌ بهبود می‌یابند. اما حدود 10%-5% بیماران‌، علی‌ رغم‌ درمان‌، نهایتاً معلولیت‌ پیدا خواهند نمود

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. اختلال‌ بینایی‌

۲. كم‌خونی‌ متوسط‌

۳. تغییر شكل‌ مفصل‌ به‌ طور دایمی‌ و از كارافتادگی‌ بیمار

۴. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ می‌توانند عوارضی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند، مثل‌ مشكلات‌ در معده‌، و مشكلات‌ ناشی‌ از استفاده‌ طولانی‌ مدت‌ از استریید.

ـ درمان‌:

۱. انجام‌ آزمایش‌ خون‌ برای‌ بررسی‌ وجود «عامل‌ روماتویید»

۲. به‌ فكر نقل‌ مكان‌ به‌ آب‌ و هوای‌ خشك‌ باشید. هوای‌ مرطوب‌ علایم‌ را بدتر می‌كند.

۳. استفاده‌ از دستكش‌ در شب‌ برای‌ حفظ‌ گرما

۴. تخفیف‌ درد با گرما مثلاً استفاده‌ از حوله‌ آب‌ داغ‌، لامپ‌ تولید كنندهٔ‌، یا استخر آب‌ گرم‌

۵. اگر تشك‌ سفت‌ ندارید، یك‌ تختهٔ‌ ضخیم‌ چندلا زیر تشك‌ خود قرار دهید.

۶. استفاده‌ از آتل‌ به‌ هنگام‌ خواب‌ می‌تواند در حمایت‌ و حفاظت‌ از مفصل‌ دچار بیماری‌ كمك‌كننده‌ باشد.

ـ داروها:

داروهای‌ ضد التهاب‌ غیراستروییدی‌، از جمله‌ آسپیرین‌ و سایر سالیسیلات‌ها؛ تركیبات‌ طلا؛ داروهای‌ سركوب‌ كننده‌ ایمنی‌. داروهای‌ كورتیزونی‌ معمولاً درد را به‌ طور سریع‌ و مؤثر برای‌ مدت‌ كوتاهی‌ برطرف‌ می‌كنند، اما در استفاده‌ طولانی‌مدت‌، كمتر اثر بخش‌ هستند. این‌ داروها نمی‌توانند از تخریب‌ پیش‌ روندهٔ‌ مفصل‌ جلوگیری‌ كنند، و گاهی‌ اثرات‌ جانبی‌ زیانباری‌ به‌ بار می‌آورند. توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ تزریق‌ كورتیزون‌ به‌ داخل‌ مفصل‌ نیز درد را فقط‌ به‌ طور موقتی‌ بهبود می‌بخشد.

ـ فعالیت‌:

تا زمانی‌ كه‌ تب‌ و سایر علایم‌ شعله‌ور شدن‌ بیماری‌ ناپدید نگشته‌اند، در رختخواب‌ به‌ استراحت‌ بپردازید، مگر برای‌ رفتن‌ به‌ توالت.‌ پس‌ از آن‌ فعالیت‌ خود را از سر بگیرید ، اما در طی‌ روز اوقاتی‌ را برای‌ استراحت‌ اختصاص‌ دهید. هر شب‌ حداقل‌ 12-10 ساعت‌ بخوابید. خود را زیاده‌ از حد خسته‌ نكنید. به‌ هنگام‌ ایستادن‌، راه‌ رفتن‌، و نشستن‌، بدن‌ خود را راست‌ نگاه‌ دارید. حتی‌المقدور به‌ طور فعال‌ ورزش‌ كنید تا قدرت‌ عضلانی‌ و حركت‌ مفصل‌ تا حد امكان‌ حفظ‌ شود. شدت‌ فعالیت‌ را به‌ تدریج‌ به‌ حد توصیه‌ شده‌ برسانید. ورزش‌ در استخر آب‌ گرم‌ برای‌ خشكی‌ مفاصل‌ خوب‌ است‌. مفصل‌ معلول‌ شده‌ را باید به‌ طور غیر فعال‌ (بدون‌ استفاده‌ از عضلات‌ حركت‌دهندهٔ‌ آن‌ مفصل‌) حركت‌ داد تا بدین‌وسیله‌ از انقباض‌ دایمی‌ و جمع‌شدگی‌ عضلات‌ جلوگیری‌ شود.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

یكی‌ رژیم‌ غذایی‌ عادی‌ و متعادل‌ داشته‌ باشید. از روی‌ آوردن‌ به‌ رژیم‌های‌ مد روز برای‌ آرتریت‌، كه‌ اتفاقاً زیاد هم‌ هستند، خودداری‌ كنید. اگر چاق‌ هستید وزن‌ خود را كم‌ كنید. چاقی‌ باعث‌ وارد آمدن‌ فشار به‌ مفصل‌ می‌شود.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

۱. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ آرتریت‌ روماتویید را دارید.

۲. اگر یكی‌ از موارد زیر هنگام‌ درمان‌ رخ‌ دهد: تب‌ عارض‌ شود، یا علایم‌ در مفاصلی‌ كه‌ قبلاً درگیر نبوده‌اند پدیدار شوند. اگر دچار علایم‌ جدید و غیر قابل‌ كنترل شده اید. توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ اثرات‌ جانبی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.