نقش ارزش‌ها در سیاستگذاری جهانگردی

اگر اهداف آرمانى سياست‌ها خود تبديل به ارزش شوند، به گونه‌اى که تحليل‌گر‌ نتواند آنها را مورد ترديد و پرسش قرار دهد، بايد به هنگام تجزيه و تحليل آن سياست‌ها، ماهيت ارزشى آنها را دقيقاً مدنظر قرار داده و به آنها احترام و ارج گذارد، حتى اگر با بررسى و مطالعهٔ دقيق‌تر و بيشتر متوجه شود که اين سياست‌هاى تبديل به ارزش شده، با باورها و ارزش‌هاى وى تعارض دارد. (لوى - Lowi در سال ۱۹۷۰:۳۱۹)

ارزش‌ها نقشى بسيار اساسى در فرآيند سياستگذارى عمومى و بالطبع در فرآيند سياستگذارى جهانگردى ايفاء مى‌کنند. به‌عنوان مثال، هنينگ - Henning به هنگام بررسى فرآيند تدوين بر سياست‌هاى زيست محيطى (۱۹۷۴:۱۵) مشاهده نمود که 'تصميم‌هاى مؤثر بر اين سياست‌ها، متأثر از فرآيندى سياسى هستند. اين فرآيند در برگيرندهٔ ارزش‌هاى مورد احترام افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و نهادهائى است که تلاش مى‌کنند بر فرآيند تصميم‌گيرى اعمال نفوذ کنند' . ليندبلوم - Lindblom (درسال ۱۹۵۹:۸۲) معتقد بود که 'فرد در يک لحظه، ميان ارزش‌ها و سياست‌ها دست به انتخاب مى‌زند و 'دست‌اندرکاران امور - Administrators، سرانجام ارزش‌ها را انتخاب مى‌کنند' . سيمنز - Simmons (در سال ۱۹۷۴:۴۵۷) نيز معتقد بود که ' اين ارزش‌ها (چه آشکار چه پنهان) است که نهايتاً ترتيب اولويت‌هاى حکومت‌ها را تعيين مى‌کند و نحوهٔ بهره‌بردارى از منابع موجود را در راستاى منافع عمومى مشخص مى‌سازد' .

عليرغم اهميت و نقش ارزش‌ها در فرآيند سياستگذارى جهانگردي، متأسفانه بيشتر پژوهشگرانى که در زمينهٔ علوم اجتماعى به‌ويژه جهانگردي، مطالعه و تحقيق مى‌کنند، به اين نکتهٔ مهم توجه کافى مبذول نکرده و واقعيت‌ها و ارزش‌ها را به‌عنوان دو ماهيت مستقل به شمار مى‌آورند.

بنابراين مى‌توان مدعى شد که سياست‌هاى کلان اتخاد شده در واقع انعکاس ارزش‌هاى گزينش شده هستند. به‌عنوان مثال، اگر منطقه‌اى به‌جاى اينکه که به حفر معدن و استخراج سنگ‌هاى معدنى اختصاص داده شود، به يک پارک‌وحش تبديل شود، اين امر مى‌تواند نمايان‌گر ترجيح و تفوق ارزش‌هاى زيست‌محيطى بر ارزش‌هاى اقتصادى باشد. پس درک سياستگذارى جهانگردى نيازمند توجه به ارزش‌ها و تغيير در آنها است.

در سطوح مختلف تجزيه و تحليل و در سراسر فرآيند سياستگذارى نيز مى‌توان نقش و اثر ارزش‌ها را مشاهده نمود. با تغيير ارزش‌هاى حاکم، جايگاه جهانگردى نيز دست‌خوش تغيير مى‌شود.

نقش ارزش‌ها در سازمان‌ها و ميان سازمان‌ها انکارناپذير است، حتى مى‌توان عنوان نمود که واژهٔ 'فرهنگ سازماني' تا حدودى به مجموعه‌اى مشترک از ارزش‌ها، هنجارها و رويه‌هاى حاکم در سازمان برمى‌گردد. بهتر است براى روشن‌تر شدن اين موضوع، مثالى ارائه کنيم: سازمان‌هاى فعال در امر احداث پارک‌هاى ملى در مقايسه با سازمان‌هائى که به احداث جنگل‌ها اهتمام مى‌ورزند، در حفظ و نگهدارى محيط زيست و منابع طبيعى کوشاتر هستند زيرا سازمان‌هاى فعال در امر احداث پارک‌هاى ملى به دنبال اهداف زيست‌محيطى هستند در حالى که سازمان‌هاى فعال در امر احداث جنگل‌ها، اهداف اقتصادى را دنبال مى‌کنند.

ارزش‌هاى فردى نيز در فرآيند سياستگذاري، نقشى به‌سزا ايفاء مى‌کنند. تصميم‌هائى که افراد اتخاذ مى‌کنند و اقداماتى که انجام مى‌دهند، همه به نوعى ارزش‌هاى مورد احترام وى را منعکس مى‌کنند. افراد براى اينکه بتوانند بر فرآيند سياستگذارى تأثير گذارند، به‌عضويت احزاب سياسى و گروه‌هاى فشار در مى‌آيند. ارزش‌هاى فرهنگى افراد و گروه‌ها نيز حائز اهميت هستند. مثلاً، هنگامى که ميراث فرهنگى يک منطقه به جهانگردان معرفى مى‌شود، اين ارزش‌ها نقش مهمى ايفاء مى‌کنند.

بيشتر افراد از نقش ارزش‌ها در فرآيند سياستگذارى غافل هستند، شايد به اين دليل که آنها را بدون چون و چرا پذيرفته‌اند و تحقيقى در مورد آنها انجام نداده‌اند، پس نمى‌توانند آثار غيرمستقيم آنها را بر فرآيند سياستگذارى درک کنند. اگر واقعاً مى‌خواهيم سياست‌هاى عمومى جهانگردى را شناخته و به‌خوبى درک کنيم، بايد دو نکته را همواره مورد توجه قرار دهيم:

- ارزش‌هائى که به دنبال اتخاذ پاره‌اى از سياست‌هاى جهانگردي، پديدار مى‌شوند؛

- برندگان و بازندگان فرآيند سياستگذاري