ویتامین‌ها و بیماری چشمی

زخم قرنيه به‌علت کمبود ويتامين A

زخم تيپيک آن در مرکز قرنيه قرار دارد و دو طرفه، به رنگ خاکسترى و بى‌سروصدا مى‌باشد. قرنيه، نرم و نکروزه (کراتومالاسي) (Keratomalacia) مى‌شودو به‌طور شايع پرفوراسيون رخ مى‌‌دهد. اپى‌تليوم ملتحمه کراتينيزه شده و 'نقطهٔ‌بيتوت' (Bitot Spot) را به‌وجود مى‌آورد نقطه بيتوت ناحيهٔ مثلثى شکلى در ملتحمه و معمولاً در قسمت گيجگاهى آن بوده که قاعدهٔ آن در ليمبوس و رأس آن به‌طرف کانتوس خارجى مى‌باشد. ملتحمهٔ داخل مثلث به موازات ليمبوس شياردار مى‌باشد و مادهٔ خشک پوسته پوسته‌اى از اين ناحيه به کلدوساک تحتانى ريزش مى‌کند. در اسمير به دست آمده از نقطهٔ بيتوت، تعداد زيادى باسيل ساپروفيتيک گزروزيس (کورينه باکتريوم گزروزيس) و سلول‌هاى اپى‌تليال کراتينيزه ديده مى‌شود.

آويتامينوز A، ناشى از فقدان ويتامين A در غذا با اختلال در جذب روده‌اى آن مى‌باشد. کمبود ويتامين A موجب کراتينيزاسيون بافت اپى‌تليال در سراسر بدن مى‌شود. به تغييرات قرنيه و ملتحمه 'گزروفتالمي' (Xerophthalmia) مى‌گويند. با گرفتارى اپى‌تليوم مجارى تنفسي، بسيارى از بيماران در اثر پنومونى مى‌ميرند. کمبود ويتامين A موجب توقف رشد استخوان‌ها مى‌شود. در شيرخواران رشد جمجمه متوقف مى‌شود؛ ولى مغز به رشد خود ادامه مى‌دهد اين امر موجب افزايش فشار داخل جمجمه و ادم‌پاپى مى‌گردد. کمبود خفيف ويتامين A در بالغين با دوز ۳۰۰۰۰lu/d به‌مدت يک هفته درمان مى‌شود. در موارد پيشرفته در ابتدا مقادير زيادترى (۲۰۰۰lu/kg/d) تجويز مى‌شود. از پمادهاى سولفوناميدى براى پيشگيرى از عفونت باکتريال استفاده مى‌شود. نياز متوسط روزانه به ويتامين A در کودکان ۵۰۰۰-۱۵۰۰lu و در بالغين ۵۰۰۰lu مى‌باشد.

کمبود ويتامين B1

کمبود اين ويتامين موجب برى‌برى مى‌شود که ۷۰% آنها اختلالات چشمى دارند. اختلالات چشمى شامل تغييرات اپى‌تليوم ملتحمه و قرنيه، خشکى چشم‌ها و کاهش بينائى ناشى از آتروفى اپتيک مى‌باشد. درمان با خوردن مواد غذائى حاوى تيامين يا تزريق تيامين است.

کمبود اسيد نيکوتينيک (پلاگر)

در الکلى‌ها شايع است و با اسهال، دمانس و به‌ندرت اختلال چشمى (نوريت اپتيک، رتينيت) تظاهر مى‌کند.

کمبود ريبوفلاوين (B2)

رخداد کراتيت روزاسه، ايجاد عروق در ليمبوس قرنيه، بلفاريت سبورنيک و کنژونکتيويت ثانويه را به آن نسبت داده‌اند.

کمبود ويتامين C

در چشم با خونريزى درون پلک، زير ملتحمه، اتاق قدامي، زجاجيه و شبکيه تظاهر مى‌کند و درمان با خوردن عصاره مرکبات يا مصرف ويتامين C مى‌باشد.