حرکات در مفاصل بدن بهعلل مختلف محدود مىشوند و اين محدوديت معمولاً به دو شکل است: نوع اول محدوديت حرکتى مفاصل در اشخاصى است که نه بدنى ورزيده دارند و نه مفاصلى جنبشپذير، يعنى بهعلت ورزش نکردن مفاصلشان از افراد ورزشکار دامنهٔ حرکتى کمترى دارد. نوع ديگر محدوديت حرکتى است که در مفاصل بهطور طبيعى وجود دارد و براى همهٔ افراد يکسان مىباشد. و علل اين محدوديت حرکتى را مىتوان بهصورت زير در سه عامل خلاصه کرد، البته عوامل ديگر (غيرحرکتي) محدودکنندهٔ حرکت مفاصل نيز وجود دارد که به آنها اشاره خواهيم کرد.
|
|
|
که هم استحکامدهندهٔ مفاصل مىباشند و هم دامنهٔ طبيعى حرکت در مفاصل را حفظ مىکنند، مثلاً چنانچه مفصلى بيش از حد دامنهٔ حرکتى طبيعى مورد فشار قرار گيرد، ليگامنتها از اين کار جلوگيرى مىکنند و چه بسا در جريان اين امر صدمه نيز ببينند (پاره شوند) بنابراين لازم است در حرکتهاى کششى مراقب اين ليگامنتها بود در آغاز هر يک از مباحث مفاصل مهم بدن به ليگامنتهاى نگهدارندهٔ مفصل مربوطه اشاره خواهيم داشت. شناخت ليگامنتها يا رباطها براى انجام حرکتهاى مختلف در يک مفصل حائز اهميت است.
|
|
| برخوردهاى استخوانى در مفاصل |
|
وجود زائدهٔ آرنجى در مفصل آرنجى حد باز شدن اين مفصل را مشخص مىنمايد بهطورىکه اگر اين زائده به اندازهٔ طبيعى باشد آرنج بهطور طبيعى باز مىشود، (در حداکثر حرکت اکستنشن ۱۸۰ درجه) و اگر زائده کوتاه باشد آرنج را قادر مىسازد حرکت هايپراکستنشن را به ميزان ۱۰ درجه انجام دهد. نمونهٔ ديگر برخوردهاى استخوانى برخورد برجستگى بزرگ استخوان ران و استخوان خاصره در حرکت آبداکشن پا از مفصل ران ديده مىشود.
|
|
|
که با انقباض خود و حجيم شدن تودهٔ عضلانى و قرار گرفتن بين دو استخوان تشکيلدهندهٔ مفصل از دامنهٔ حرکتى آن مىکاهند، براى مثال در هنگام فلکشن آرنج عضلهٔ دوسر با انقباض خود بين استخوانهاى بازو و ساعد قرار گرفته و نتيجتاً اجازه نمىدهد زاويهٔ مفصل آرنج تا حد ممکن تا شود (معمولاً تا ۱۴۶ درجه است) و يا عضلات ناحيهٔ پشت ران (همسترينگ) که در نتيجهٔ تمرينات زياد در وزنهبرداران حجيم شده و موقع نشستن دو زانو مانع تا شدن مفصل زانو بهطور کامل مىشود.
|
|
عضلات به شکل عملکنندهٔ مخالف در حرکتها نيز مىتوانند عامل محدودکنندهٔ حرکت در يک مفصل باشند. براى مثال در هنگام حرکت پاى قورباغه لازم است که پاها تا حد ممکن از مفصل زانو خم شده و حتى پاشنهها به باسن برسند، ولى عملاً اينکار براى بسيارى از شناگران مقدور نمىگردد زيرا عضله چهارسر رانى بهعنوان يک نيروى مخالف از خم شدن زانو جلوگيرى بهعمل مىآورد و بههمين دليل قورباغهروها ناگزير هستند که تمرينات کششى عضلات روى ران را هميشه قبل از تمرين انجام بدهند.
|
|
برخى از عوامل خارجى محدودکنندهٔ ميزان انعطافپذيرى مفاصل عبارتند از: درجهٔ حرارت، جنس، سن، نژاد، نياز به انعطافپذيرى در شغل فرد، نياز به انعطافپذيرى در رشتهٔ ورزشى مربوطه و عوامل ناشى از بيمارىها.
|